O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o’zbek tili va adabiyoti universiteti
Download 0.76 Mb. Pdf ko'rish
|
Zohirova Shaxrizoda Bolalar adabiyoti
- Bu sahifa navigatsiya:
- Toshkent 2022 2 Mavzu: Istiqlol davri O’zbek bolalar adabiyotiga nazar Reja
- Istiqlol davri bolalar adabiyotining oziga xos xususiyatlari
|
1 O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI ALISHER NAVOIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT O’ZBEK TILI VA ADABIYOTI UNIVERSITETI Ona tili va adabiyot fakulteti O’zbek tili va adabiyoti yo’nalishi 1-bosqich 110-guruh talabasi Zohirova Shaxrizodaning Bolalar adabiyoti fanidan tayyorlagan REFERATI Mavzu: Istiqlol davri o’zbek bolalar adabiyotiga nazar Toshkent 2022 2 Mavzu: Istiqlol davri O’zbek bolalar adabiyotiga nazar Reja: 1. Istiqlol davri bolalar adabiyotining o’ziga xos xususiyatlari 2. Hamza Imomberdiyev va Kavsar Turdiyeva asarlari tahlili 3. Dilshod Rajabov va Abusaid ko’chimov asarlari tahlili Xulosa 3 Istiqlol davri bolalar adabiyotining oziga xos xususiyatlari Mustaqillik davri ozbek adabiyoti hayotni organish-bilishning badiiy vositasi sifatida muhim ahamiyat kasb etadi. U zamondoshlar, jumladan, yosh avlodning ruhiy holatini teran tadqiq etishga, fikr doirasini kengaytirishga, his va tushunchalarining shakllanib, voqelikka togri munosabatda bolishga davat etayotir. Bugungi adabiyot tom manoda hayot darsligiga aylanayotgani shu jihatdan etirofga sazovor. Ozbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti I.A.Karimov mustaqillikning ilk yillaridayoq jamiyat taraqqiyoti, ravnaqi uchun ma’nan va jismonan soglom avlod tarbiyalash masalasini kun tartibiga qoydi. Zero, har bir oqil insonning va jamiyatimizning muqaddas vazifasi, aytish mumkinki, umrining manosi qobil farzandlar ostirish, ularni ham jismoniy, ham manaviy jihatdan mukammal qilib tarbiyalash, kamolini korish, ota-onasiga, Vataniga sadoqatli kishilar etib voyaga yetkazishdan iboratligi haqidagi takidlar bejiz emasdi. Chindan ham mustaqillik davri bolalar adabiyotining mazmun va mohiyatidagi tub burilish yaqqol kozga tashlanadi. Bunda yosh qahramonlar xarakteri tahlili masalasiga alohida etibor qaratilishi, shakl va mazmun jihatdanda yangi tamoyillar kasb eta borgani yorqin korina boshladi. Milliy bolalar matbuoti ham mavzu material, goyaviy- badiiy jihatdan osib, bolalar ijodkorligi namunalari koproq ommalashtirilayotgani takidga loyiq. Shu bilan birga yangi asr kichkintoylarining qiziqishlari, ruhiy, ma’naviy olami, ularning ijtimoiy hayotga munosabati masalalari aks etgan asarlar tahlili orqali oquvchilarda axloqiy-ma’rifiy, ijtimoiy-siyosiy tarbiyani shakllantirishga ahamiyat berilayotgani diqqatga sazovor. Binobarin, istiqlol davri ozbek bolalar adabiyotida jamiyat taraqqiyoti bilan bogliq mavzu talqinlari ustuvorligi (S.Barnoyev, E.Malikov, T.Malik asarlarida); kichkintoylar va bolalar felatvoridagi xarakter xususiyatlarning hajviy-yumoristik, fantastik, sarguzasht ifodasi (X.Toxtaboyev, A.Obidjon ijodida); bolalar va osmirlarning murakkab ruhiyat olami (psixologizm) teran aks etgan asarlar, qolaversa, tabiat va jamiyat muammolari falsafiy talqin etilayotgan badiiy ijod namunalari (N.Fozilov, M.Azam, A.Obidjon, T.Adashboyev asarlari) yarq etib kozga tashlanadi. Bunda 4 asrimiz boshlaridayoq bolalar asarlarining goyaviy-badiiy, axloqiyma’rifiy, falsafiy va psixologik jihatdan monografik tahliliga oid salmoqli tadqiqotlar, risola hamda adabiy-tanqidiy maqolalarning vujudga kela boshlagani muhim hodisa boldi. Adabiyotshunos olimlar ozbek bolalar adabiyoti tarixi va muammolarini yangicha tafakkur, istiqlol mafkurasi nuqtayi nazaridan organish joizligini asoslab berdilar. Istiqlol davri yangi bolalar adabiyotining maydonga kelishiga 80- yillarning ikkinchi yarmi katta ta’sir korsatgani bejiz emas. Ayni shu davrda bolalar adabiyotimiz tom manodagi haqiqatga tik boqadigan adabiyotga aylandi, yosh avlodni erksevarlik tuygulari ruhida tarbiyalashda ilk qadamlarini qoydi. Bu ishga badiiy soz qudrati bilan hissa qoshib kelayotgan istedodli yozuvchilarning yangi avlodi yetishib chiqqanligi etirofga sazovor. Yani, nafaqat Anvar Obidjon, T.Adashboyev, Miraziz Azam, R.Tolipov, S.Barnoyev singari professional adib va shoirlarning ozgacha talqin hamda yonalishdagi ijod namunalari balki Q.Otayev, H.Imonberdiyev, K.Turdiyeva, Abdurahmon Akbar, Dilshod Rajab, Rustam Nazar, Vali Ahmadjon, S.Inoyatov, Qozi Ismoil, Zafar Isomiddin, Erpolat Baxt kabi ijodkorlarning bolalar adabiyotiga yangi havo olib kirishlari bilan etibor qozondi. Download 0.76 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|