O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax davlat pedagogika instituti fizika va texnoligik ta’lim fakulteti Fizika va astronomiya o’qitish metodikasi yo’nalishi Abduvaitova Durdona Umid qizining

Dunyodagi qashshoqlik : katta muammo
Qashshoqlik har xil darajada bo’lsa-da, dunyoning barcha mamlakatlariga tegishli bo’lgan ofatdir. An’anaga ko’ra, Afrika respublikalari o’zaro palmalarni baham ko’rishadi va Osiyo davlatlari , hatto ba’zi Yevropa davlatlari ham ulardan qolishmaydi. Ammo Shveytsariya, Lyuksemburg, Skandivaniya mamlakatlari, Avstraliya yildan-yilga yuqori turmush darajasini saqlab kelmoqda. O’zbekistondagi vaziyat yumshoq qilib aytganda qizg’in emas.

Va qanday kurashish kerak?
Qashshoqlik muammosini hal qilish realmi? Qashshoqlikka barham berishga urinishlar uzoq vaqt davomida amalga oshirilib kelinmoqda, ularni mamlakat siyosati, ijtimoiy va moliyaviy sohalarning ajralmas elementi deb atash mumkin, ammo qashshoqlik va ijtimoiy tengsizlikni bartaraf etishning samarali universal usulini topishning iloji bo’lmadi.
Qashshoqlikni bartaraf etishning ikkita usuli ixtiro qilindi, ular hozir rivojlangan mamlakatlarda keng tarqalgan. Avvalo , davlat har bir fuqaroga yetarli darajada yuqori minimal foyda darajasini kafolatlaydi. Yana bir usul – qiyin hayotiy vaziyatga duch kelgan har bir kishiga o’z vaqtida samarali yordam berish.
53
Men kambag’almanmi?
Hayot sifati va darajasini baholash juda qiyin. Aholi jon boshiga o’rtacha daromadga e’tibor qaratish eng to’g’ri variant emas.
Bundan tashqari, ko’pchilik o’z daromadlari haqida gapirganda, kam baho berishini yoki bo’rttirishini tushunishingiz kerak. Bundan tashqari, oila kundalik daromaddan tashqari resurslardan foydalanish imkoniyatiga ega.
Shuningdek , daromad darajasi bir xil bo’lgan oilalar hayotni boshqacha tarzda , uslubda qo’llab- quvvatlaydi, bu esa qashshoqlikni sub’ektiv tushunishga ta’sir qiladi. Nihoyat , mamlakatning turli qismlarida pul turli yo’llar bilan tovarlar bilan to’ldiriladi.
Turmush darajasi to’g’risida ba’zi ma’lumotlarni odamlarning turar joylari, kundalik hayotda ishlatiladigan ob’ektlar, jihozlar , kiyim-kechaklarni o’rganish orqali olish mumkin. Bu predmetlar shaxsning darajasini, uslubini, turmush tarzini, mulkini , xarakterini aks ettiradi. Shu bilan birga, turli iqtisodchilar oila tomonidan to’plangan mulk salohiyatidan kelib chiqib, resurslar bilan ta’minlash mezonini turlicha tasavvur qiladilar.
Qashshoqlikka qarshi kurash – bu muammo bo’lib, uni hal qilish uchun yagona yechim yo’q. siyosatchilar , iqtisodchilar , sotsiologlar jamiyatdagi vaziyatning hozirgi holati va dinamikasini tahlil qilib birgalikda ishlashlari, shu asosda ushbu davlat voqeligida samarali bo’ladigan aniq yo’llarini ishlab chiqishlari kerak.