O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi jizzax politexnika instituti “qishloq xo’jalik mahsulotlarini qayta ishlash” kafedrasi «sut va go’sht mahsulotlarini saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi»

CHo’chqachilik tez yetiluvchan chorvachilikning birdan – bir soxasidir. Bu cho’chqalarning biologik xususiyatlari bilan ta’minlanadi.
Tez yetiluvchanlik. CHo’chqa – eng tez yetiluvchan xayvon, bu uning erta fiziologik jixatdan yetilishi va xomiladorligi kiska muddat bulganligi bilan tushuntiriladi. 6 – 8 oyligida urgochi cho’chqa kochirilishi mumkin, xomiladorligi 114 – 115 kun ( uch oy, uch xafta, uch kun), davom etadi. 12 – 14 oyligida cho’chqa birinchi marta tugadi. Uning tez yetiluvchanligi o’sish tezligi bilan xam tavsiflanadi. Bo’rdoqilangan cho’chqalar 6 oyligida 65 – 80 kilogrammga yetadilar, yog – go’shtdor burdokilanishda 9 – 10 oyligida 115 – 125 kg keladi.
CHo’chqaning serpushtligi juda baland, ular xar tukkanida urtacha 10 – 12 bola beradi. Yaxshi oziklantirish va asrash sharoitida yilda 2 – 2.5 tugish olish mumkin. SHuning bilan birga cho’chqalar sersutli buladilar, bu xususiyat cho’chqa bolalarini ustirishda muximdir.
Ozuka xarajatlarining tulovi cho’chqalarda yaxshi. 1 kg kushimcha vaznga 3 dan 6 gacha ozuka birligi sarflaydi. CHo’chqalarning suyim chikimi semizligiga karab 63 – 82 % ga yetadi.
Go’sht maxsulotining sifati CHo’chqa go’shti katta kaloriyali va konservatsiya kilinganida mazasi pasaymasdan uzok saklanadi.
CHo’chqalar xammaxur xayvonlardir, ular xar xili ozukalarni xam yeydilar, shuning uchun xam ularni xar xili mintakalarda xam saklash mumkin.
C Huchkachilikda maxsuldorligi buyicha go’shtli (bekonli),, go’sht-yogli va yogli yunalishlar buladi. Maxsuldorlikning xar xili yunalishi chuchkalar tana tuzilishiga karab keng va chukur, soni yaxshi tulishgan buladi. Go’shtli (bekon), yunalishdagi chuchkalar biroz baland oyokli, tanasi chuzilgan, kukragi kam chukur. Tana uzunasi 15 – 20 sm kurak orti kukrak aylanasidan ustun.
Yirik ok zotli chuchkalar xar tomonlama xilga kiradi. Buyi baland, tez yetiluvchan, serpusht, sersutli va ozukadan yaxshi foydalanadilar. 2 – 3 yillik yoshida ular 220 – 280 kg keladi, voyaga yetgan ona chuchkalar 300-320 kg, 3 – 5 yoshdagi erkak chuchkalar 350-360 kg va undan xam ziyod vaznga ega buladilar.
V oyaga yetgan ona chuchkalar bir tugishda 10 – 12 . ayrim vaziyatlarda 14 va undan xam kup bola beradilar. Sutdorligi 60 – 70 kgga teng.