O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. Tojiev, I. Ne’matov, M. Ilxomov


Download 0.72 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/92
Sana11.03.2023
Hajmi0.72 Mb.
#1258873
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   92
Bog'liq
13177d8e08ecc2e9870b1cddc6da9b6c Favqulodda vaziyatlar va fuqaro muhofazasi (1)

Yorug‘lik nurlanish deganda elektromagnit nurlar tushunilib, unga 
ultrafiolet, infraqizil va ko‘rinadigan nurlar kiradi. Bunda nurlanishning manbaasi 
 


yadro portlaganda hosil bo‘ladigan yarqirashdan, ya’ni yuqori xaroratli yadro 
zaryadi, havo, tuproq va toshdan iborat. Yorug‘lik nurlanishning ta’sir etish vaqti, 
yadro qurolining quvvatiga bog‘liq. Quvvat oshgan sari bu faktorning ta’siri ham 
ortib boradi. Yarqirash vaqtining, yadro portlatish quvvatiga bog‘liqligi quyidagi 
formula bilan ifodalanadi 
tq
3
√q
 
bunda, t-yarqirash vaqti; 
q-aslaha quvvati.
Masalan: 1 Kt aslaha portlaganda yarqirash - 1 s., 10 Kt-2,2 s, 100 Kt-4,6 s va 1 
Mt -10 s davom etadi. 
Yorug‘lik nurlanish faktori ta’sirida odamlarning ochiq qolgan joylari 
kuyadi, ko‘zi hiralashadi, hayvonlarning yunglari kuyadi va engil yonuvchan 
materiallar yonib ketadi. 
Yorug‘lik nurlanishning ta’sir ko‘rsatkichi, bu nurli impuls hisoblanadi. (V 
nur) djoulda o‘lchanadi. Ya’ni SI tizimi bo‘yicha 
1 kal/sm
2
=4,2 •10
4
dj/m
2
Yorug‘lik impuls portlash turiga va atmosfera sharoitiga bog‘liq.
Yorug‘lik impuls ta’sirida kuyishning turli darajalari (3-jadvalda) 
ko‘rsatilgan. 
 


3-jadval.
Turli darajadagi teri kuyishiga yorig‘lik impuls miqdorini bog‘liqligi, kal/sm 
 
Aslaxaning quvvati (ming tonna hisobida)
Kiyim ostidagi teriga 
ta’siri 
Kuyish 
darajasi 

10 
100 
1000 
yozgi 
qishki 
Birinchi 2,4 
3,2 

4,8 6 35 
Ikkinchi 4 


9 10 40 
Uchinchi 6 

11 
12 15 50 
To‘rtinchi >8 >9 >1 >2 >15 >50 
Kuyish darajasiga qarab turli tan jarohatlari kuzatiladi: 

Download 0.72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   92




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling