O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti «ekologiya»

Nazorat savollari:

1. 
   Xavfsizlik texnikasi qoidalarini barcha kishilarga tushuntirishdan maqsad nima?
   
2. 
   Harorat qanday asbobda o‘lchanadi?
   
3. 
   Havoning nisbiy namligini qanday asbobda o‘lchanadi?
   

2) Havoning nisbiy namligini aniqlash:
Bu psixrometrlar yordamida o‘lchanadi. Ularning asosiy qismi ikkita bir xil termometrlardan iborat. Ulardan birining rezervuari gigroskopik mato bilan o‘ralgan bo‘ladi. Psixrometrning ishlash prinsipi atrof muhit havosining namligiga qarab bug‘lanish intensivligiga asoslangandir.
Assman psixrometri yordamida havoning nisbiy namligini; (bu asbobda nisbiy namlikni o‘lchashda termometrning mato o‘ralgan rezervuari suv bilan ho‘llanib, ventilyator yurgizib yuboriladi. Agar prujinali ventilyator bo‘lsa, dastasi soat strelkasi bo‘yicha 5-6 marta buraladi).
Atrof-muhit havosi quruq bo‘lsa, ho‘llangan termometr ko‘rsatishi _h qancha past bo‘lsa, bug‘lanish intensivligi katta bo‘ladi. Havo suv zarrachalariga to‘yingan bo‘lsa, ya’ni, nisbiy namlik 90%dan yuqori bo‘lsa, unda ho‘llangan termometrning ko‘rsatishi quruq termometr _k ko‘rsatishiga deyarli teng bo‘ladi, ya’ni _{h k}.
Odatda nisbiy namlikni o‘lchash uchun Avgust va Assman psixrometrlaridan foydalaniladi. Assman psixrometri ikkita bir xil termometrli bo‘lib, ancha mukammal bo‘lib, unda ikkala termometr rezervuarlari metalldan yasalgan trubkalar ichiga joylashtiriladi. Bu ularni issiqlik nurlanishi ta’siridan asraydi. Sexdagi havo harakatining termometr rezervuarlariga ta’sirini kamaytirish maqsadida shu naychalar orqali maxsus ventilyator yordamida tezligi 2,5-3,0 ms bo‘lgan havo oqimi so‘rib turiladi. Ventilyator psixrometrning korpusiga o‘rnatilgan bo‘lib, prujina yoki elektrodvigatel yordamida yurgiziladi. Psixrometr termometrlari ko‘rsatkichlarini o‘lchab olgach, nisbiy namlik quyidagi havoning nisbiy namligining termometr bo‘yicha 0⁰S dan 21⁰S gacha oraliqdagi 1.3-psixrometrik jadval yordamida aniqlanadi:

1.3-jadval

Nam termo- metr ko‘rsat- kichi, ^oC	Quruq va nam termometrlar ko‘rsatkichlari orasidagi farqlar, ^0C
	0	0,5	1	1,5	2	2,5	3	3,5	4	4,5	5	5,5	6	6,5	7