O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti


-chizma. Qishloq xo’jaligi mahsulotlari xom ashyosi va oziq – ovqat bozorini tarkibi


Download 5.02 Mb.
Pdf ko'rish
bet89/124
Sana23.10.2023
Hajmi5.02 Mb.
#1717400
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   124
Bog'liq
Сотволдиев Н. Агросаноат мажмуаси иктисодиёти УМК

3-chizma. Qishloq xo’jaligi mahsulotlari xom ashyosi va oziq – ovqat bozorini tarkibi 
Қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари бозори 
Бозор 
инфратузилмаси 
Ихтисослашган 
бозорлар 
Бозор механизми 
Улгуржи савдо 
(тайёрлов тизими, 
ярмарка ва 
биржалар)
Чакана савдо 
Ички хўжалик 
бозори (умумий 
овқатланиш, 
ходимларга 
сотиш) 
Даллолчилик 
(брокерлар, 
комиссионерлар, 
савдо агентлари) 
Ташқи савдо 
ташкилотлари 
Реклама ва 
ахборот 
агаентликлари 
Хом ашё бозори 
дон 
пахта 
тамаки 
Мева
Сабзавот ва полиз 
Мол ва парранда 
Ёғ-мой берадиган 
экинлар 
маҳсулотлари 
бозори 
Талаб ва 
таклиф 
рақобат 
нарх 
Квоталаш 
механизми 
Товар 
интервенция -
лари 
Маҳсулотни 
ортиқчасини 
бозордан сотиб 
олиш тизими
Аграр 
қонунчилик 
Озиқ-овқат 
Сут ва сут 
маҳсулотлари 
Нон ва нон
маҳсулотлари 
Гўшт ва гўшт 
маҳсулотлари 
Ёғ-мой 
маҳсулотлари 
Кондитерлик 
Мева ва узум 
шарбатлари, 
вино, коняк, 
пиво 
Сабзавот ва 
полиз 
Бошқа хўраки 
маҳсулотлар 
бозори 
Бошқа қишлоқ 
хўжалик 
маҳсулотлари хом 
ашёси бозорлари 


97 
15.2.Agrosanoat majmuasi tarmoqlarini davlat tomonidan tartibga solish va 
qo’llab-quvatlash 
Agrosanoat majmuasini davlat tomonidan tartibga solishda va qo’llab-quvvatlashda 
quyidagi vosita va mexanizmlardan foydalanadi. Eng avvalo soliq, kredit, davlat byurtmasi 
va narx vositalari asosida agrosanoat majmuasi tartibga solinadi va qo’llab-quvvatlanadi. 
Bundan tashqari agrosanoat majmuasining asosiy bo’g’ini bo’lgan qishloq xo’jaligini 
qo’llab-quvvatlash maqsadida byudjet vositasidan ham keng foydalaniladi. O’zbekiston 
Respublikasida suv xo’jaligi bilan bog’liq xarajatlar asosan davlat byudjeti hisobidan 
qoplanadi.
Soliq tizimi orqali yerlarning turli unumdorligi masalasi tartibga solinadi. Ya’ni ball 
boniteti yuqori yerlarga yuqori va aksincha ball boniteti past yerlarga past soliq olinadi.
Agrar sohaning o’ziga xosligini, uning aholi turmush darajasi va sifatida hal qiluvchi 
rolni o’ynashini inobatga olib kreditlar tizimi joriy etiladi. Jumladan, mustaqillikning 
dastlabki 20 yilida 3 foizlik, keynigi davrla esa 5 foizlik imtiyozli kreditlar berish yo’lga 
qo’yilgan. SHu yo’l bilan qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishi qo’llab-quvvatlanadi. Ishlab 
chiqarilga mahsulot va ko’rsatilgan xizmatlarga (masalan, mashina traktor parklari 
tomonidan fermer xo’jaliklariga ko’rsatiladigan xizmatlarga ta’riflarni o’rnatishda) narx 
belgilashda bazi tartibga soluvchi chegaralar o’rnatiladi. Bu o’z navbatida qishloq xo’jaligi 
ishlab chiqarishini qo’llab-quvvatlash imkoniyatini beradi.
Qishloq xo’jaligi mahsulotlari ishlab chiqarishni qo’llab-quvvatlash maqsadida 
ularga yetishtiriladigan mahsulot hajmi uchun oldindan bo’naklar berish mexanizmi 
belgilangan. 2016 yilning yanvarigacha faqatgina paxta va g’alla uchun davlat buyurmasi 
mavjud bo’lib, uning uchun oldindan qishloq xo’jaligi mahsulotlari ishlab chiqaruvchi 
korxonalarga bo’nak mablag’lari oldindan berilar edi. 2016 yildan boshlab esa bu vosita 
meva, uzum va sabzavotlar uchun ham qo’llaniladigan bo’ldi. Meva,uzum va sabzavotlarni 
eksport qilishda ham katta imkoniyatlar yaratildi. Jumladan, qishloq xo’jaligi mahsulotlari 
yetishtiruvchilarga oldindan sotib olinadigan mahsulot miqdori uchun 40 foiz bo’nak puli 
berish tirtibi o’rnatildi.



Download 5.02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   124




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling