O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi j. R. Qulmuhamedov, K. M. Nazarov
Bo‘ylama va ko‘ndalang kesimdagi qiyalik (nishablik)
Download 2.72 Mb. Pdf ko'rish
|
True
Bo‘ylama va ko‘ndalang kesimdagi qiyalik (nishablik)
Avtomobil yo‘llarining ko‘tarilish va pastki qiyalik qism lari ko‘p YTHning sodir bo‘lishi bilan ajralib turadi. Moskva avtomobil yo‘llari instituti (texnika universiteti)ning olimlari o‘tkazgan tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, tekis joylardagi tik ko‘tarilish va nishablikda barcha YTHning 7 %, kesishmalarda – 18 % va ko‘p kesishmali joylarda esa 28 % sodir etilar ekan. Tik ko‘tarilish va nishablikda sodir bo‘ladigan YTHning asosiy sabablariga quyidagilarni ko‘rsatish mumkin: – pastga harakatlanayotgan avtomobillarning yo‘l bo‘lagidan tashqariga chiqib ketishi; – qarama-qarshi yo‘nalishda quvib o‘tishga chiqqan avtomobil bilan to‘qnashuv; – ayrim haydovchilarning uzoq cho‘zilgan nishablikda katta tezlikda harakatlanishi; – tik ko‘tarilishda ba’zi avtomobillarni (ko‘proq yuk avtomo- billarini) quvib o‘tish jarayonidagi to‘qnashuvlar. Tadqiqotlar yana shuni ko‘rsatadiki, tik ko‘tarilishga qaraganda tik nishablikka tushayotganda 1,5 – 3,0 marta ko‘proq YTH sodir etilar ekan va bunday hodisalarning asosiy sababi qilib, tormoz yo‘li uzunligining ortib ketishi va 40 % gacha hollarda tormoz tizimining ishdan chiqishi ko‘rsatilgan. Katta nishablik bor joylarda yo‘l rejasida egriliklar bo‘lsa, YTH miqdori yanada ortadi (13-jadval). 13-jadval Bo‘ylama nishablik, % 1 mln.avt.km. yo‘lga to‘g‘ri keladigan YTH miqdori Rejadagi egrilik, m >4000 3000 – 4000 2000 – 3000 1000 – 2000 400 – 1000 0 – 20 20 – 40 40 – 60 60 – 80 0,28 0,20 1,05 1,32 0,42 0,25 1,30 1,55 0,40 0,20 1,50 1,70 0,50 0,70 1,85 2,00 0,73 1,06 1,92 2,33 Harakat xavfsizligini ta’minlash maqsadida QMQ 2.05.02-95 bo‘ylama nishablikning qiymatlarini hisobiy tezlikdan kelib chiqqan holda chegaralab qo‘ygan: 143 Hisobiy tezlik, km/s 150 120 100 8 60 50 40 30 Eng katta bo‘ylama nishablik, % 30 40 50 60 70 80 90 100 Avtomobil yo‘llari qoplamani saqlash va undagi suvlarning to‘planib qolmasligini ta’minlash maqsadida hamda yuqori tezlikni ta’minlash maqsadida ko‘ndalang nishablikka (viraj) ega bo‘lishi kerak. QMQ 2.05.02-95 ga ko‘ra, qatnov qismining ko‘ndalang kesim yuzasi yo‘lning to‘g‘ri yo‘nalishlarida har doim ikki tomonga nishab bilan qabul qilinadi, bunday nishablik I darajali yo‘llarda rejadagi egrilik radiusi 3000 m dan va qolgan yo‘llarda 2000 m dan yuqori bo‘lganda ham qo‘llaniladi. Rejadagi egrilik radiusi kichik bo‘lgan hollarda avtomobillar- ning katta tezlik bilan xavfsiz harakatlanishini ta’minlash maqsadida yo‘l qatnov qismining ko‘ndalang kesim nishabini bir tomonga qilib qurish va ko‘ndalang nishablikning qiymatlari QMQ 2.05.02-95 da to‘liq belgilab berilgan. Download 2.72 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling