O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti biotexnologiya kafedrasi

2.3. Mitoxondriya ichki membranasi o„tkazuvchanligining o„zgarishini 
aniqlash 
 
Mitoxondriyalarning shishish kinetikasi (1 mg oqsil/ml SI) aniqlash 28 0S 
haroratda 540 nm to‗lqin uzunlikda 3 ml hajmli kyuvetadagi mitoxondriya 
suspenziyasining optik zichligining o‗zgarishiga asoslanadi [Brierley, 1974]. 
Energiyalangan mitoxondriyalar uchun inkubasiya muhiti tarkibi quyidagicha: 125 
mM KСl, 10 mM tris-HCl, 2,5 mM KН
2
РO
4
, 1mM EGTA, 5 mM glutamat, 1 mM 
mаlаt, рН 7,4; energiyalanmagan mitoxondriyalar uchun esa - 0,24 M sаxаrozа, 10 
mM tris-HCl, 1mM EGTA, 1 mkM rotеnon, рН 7,4 [Azzone, Azzi, 1965; 
Davidson, Halestrap, 1990]. Muhit tarkibidagi kalsiy konsentrasiyasini aniqlash 
uchun Сa
2+
-EGTA buferidan foydalanildi.
2.4. Mitoxondriyalar ichki membranasining turli kationlar uchun 
o„tkazuvchanligining o„zgarishini aniqlash 
 
Mitoxondriya membranasi passiv transporti turli tuzli eritmalarda (3-jadval) 
ularning energiyaga bog‗liq bo‗lmagan shishish kinetikasi bo‗yicha baholanadi 
[Brierley 1974]. Elektrolitlar ishtirokidagi osmotik shishish muhim ahamiyatga 
ega. Mitoxondriya matriksiga anion va kationlarning kirishi natijasida organella 
ichida osmotik bosimning oshishiga sabab bo‗ladi, lekin bu diffuziya potensialiga 
bog‗liq emas. Mitoxondriya ichki membrana orqali Н
+
-o‗tkazuvchanlikni aniqlash 

---

39 
uchun ammoniy nitratning izoosmotik eritmasidan foydalanildi. Mitoxondriya 
membranasi NO
3
-
va NH
3
+
ionlari uchun yaxshi o‗tkazuvchanlikka ega, lekin NH
4
+
ionlari uchun o‗tkazuvchan emas.
3-jadval 
Jigar mitoxondriyasi ichki membranasining passiv o„tkazuvchanligini 
o„rganish uchun inkubasiya muhitlari