O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi r. D. Do‘smuratov

 
6.5. Chorvachilik mahsulotlarining tannarxini  
hisoblash 
 
Yil oxirida chorvachilik mahsulotlari tannarxini hisoblashdan oldin 
2012-«Chorvachilik» schoti bo‘yicha hisob ma’lumotlari puxta 
tekshiriladi. Har bir chorva turi (guruhi) bo‘yicha umumiy xarajatlar va 
yil davomida olingan mahsulotlarning umumiy summasi aniqlanadi. 
Bunda xarajatlar hisob obyektlari bo‘yicha to‘g‘ri taqsimlanishi, kishi-
soatlar, ozuqa-kunlar va ozuqa birliklari to‘g‘ri hisobga olinishi, chorva-
chilikning ayrim tarmoqlari (parrandachilik, baliqchilik, asalarichilik, 
tuyachilik) bo‘yicha tugallanmagan ishlab chiqarish hajmining to‘g‘ri 
aniqlanishi, olingan asosiy, yondosh va qo‘shimcha mahsulotlar miqdori 
hamda qiymatining to‘g‘ri aks ettirilishga e’tibor berish zarur. 
Chorvachilikda asosiy mahsulotlar: sut, jun, tuxum, nasl, tirik vazn, 
umumiy tirik vazn va boshqalar tannarx hisoblash obyektlari bo‘lib 

---

 
 
209
hisoblanadi. Ko‘pchilik tarmoqlarda bir vaqtning o‘zida o‘zaro bog‘liq 
mahsulotlarning bir qancha turlari olinadi. Sut yo‘nalishidagi qoramol-
lardan sut va nasl; qo‘ychilikdan – jun, nasl, qo‘shilgan vazn; parranda-
chilikdan – tuxum, go‘sht va boshqalar olinadi. Shu sababli xarajat 
obyektlari bilan tannarx hisoblash obyektlari bir-biridan farq qiladi va 
natijada xarajatlarni mahsulot turlariga to‘g‘ri taqsimlash zarurati 
tug‘iladi. Chorvachilikda qo‘shimcha mahsulotga go‘ng, parranda axlati, 
jun-tivit, pat, tyeri hamda nobud bo‘lgan hayvonlardan olingan nimta-
langan go‘sht va boshqalar kiradi. 
Go‘ngning tannarxi muayyan sharoitidagi uni yig‘ishtirish va 
to‘shamalarning normativ xarajatlari hamda go‘ng chiqarish va saqlash 
xarajatlari asosida aniqlanadi. 
Chorvachilikning asosiy tarmoqlari bo‘yicha mahsulotlar tannarx-
ini hisoblash tartibini ko‘rib chiqamiz.