O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi samarqand davlat universiteti kichik biznes va tadbirkorlik fanidan

Offshor kompanichsi.

Offshor kompaniyasi - bu imtiyozli soliq to‘lash (yoki butkul to‘lamaslik) hududida bunyod etilgan korona bo‘lib, u ruyatga olingan joyda barqaror turmaydigan shaslarga tegishlidir. Ko‘pgina davlatlarda Xorijiy investitsiyalarni ko‘proo‘ jalb etish maqsadida, kiritilgan omonatlar haqidagi aborotning (qounchilik yoki an’anaviy kafolatlar yuli bilan konfidensialligini (oshkor etilmasligini) ta’min etuvchi va qator imtiyozlar berish tizimi bunyod etilgan bo‘lib, bu tizim Xorijiy tadbirkorlarga ularning tadbirkorlik faoliyatini mazkur davlat hududiga olib borish sharti bilan, joriy qilinadi. "Offshor zonasi" deb nom olgan bunday ududlarga G‘arbiy Evropada Gibraltar, Irlandiya, Genua, Djersi, Malta, Olderna orollari, hamda, ba’zi bir qo‘shimcha shartlar bilan

Lyuksemburg va Litenshteyn- davlatlari; yaqin sharqda - Kipr, Bareyn, Birlashgan Arab amirliklari va Livan, uzoq sharqda – Goikong, Singapur, Labudan oroli (Malayziya); Markaziy Amerika va Karib dengizida - Bagam orollari, Britan, Virgin orollari, Tyurke va Kokos orollari, Kaymanovlar orollari, Niderland, Antil orollari, Beliz, Nevie, Kosta-Rika, Grenada, Panama, Antigua, Arube; Afrikada - Liberiya, Mavrikiy
va boshqalar. Turli ma’lumotlarga ko‘ra, duiyoda 30-50 atrofida offshor hududi soliq gavanlari (bandargohlari) ma’lum.

Odatda, offshor koronasi mas’uliyati cheklangan jamiyat yoki kompaniya shaklida bunyod atiladi. Ammo, offshor faoliyati uchun boshqa tashkiliy-huquqiy shakllar ham yo‘q, emas, masalan, shirkatchilik, Xorijiy kompaniyaning shaobchasi shaklida ham bo‘lishi mumkin. Ba’zi-bir davlatlar va tayyor kompaniyani tezkorlik bilan sotib olish yo‘li bilan "off-shor" tashkil qilish mumkin. Bunda nizom kapitalining eng kam o‘lchami bevosita va bilvosita qonun bilan belgilanishi (Kipr, Irlandiya, Gibraltar) yoki umuman chegaralanmagan bo‘lishi mumkin (Gongkong, Madeya).

Offshor kompaniyasining soliq to‘lash tartibiga ta’sir ko‘rsatuvchi asosiy shart bu uning rezident va rezident emaslik maqomidir. Bunda nazarda tutilayotgan narsa korona boshqaruv idoralarining, uning ro‘yatdan o‘tgan hududiga nisbatan, armonda joylashgan joyidir.

Norezident kompaniyalarning rezidentlardan farqi shundaki, ular o‘zlari joylashgan hududdan tashqaridan turib boshqariladi, Noreazident kompaniyalar amalda mahalliy soliq to‘lash tizimmdan butunlay chiqariladi.

Bu kabi kompaniyalarning o‘zlari ro‘yatdan o‘tgan joyda o‘ziga tegishli ofisi bo‘lishi shart emas, ba’zi bir davlatlarda esa, bugalterlik ujjatlarini olib borishdan va hissadorlar resstrni yuritishdan ham ozod qilingan. Bu holda, korrsspoidensiyalarni qayta ishlash va yillik moliyaviy qisobotlarni, tayyorlash majburiyatlari masus firmalar zimmalariga yuklatiladi. Kompaniyani uning egasi er sharining har qanday nuqtasidan turib biznesini boshqarishi mumkin. Soliq va boshqa to‘lovlardan imtiyozlar kompaniyaning mulki va unda ishlovchi Xorijiy ishchilarga nisbatai joriy qilinadi, ba’zi bir ollarda esa ish aqlaridan olinadigan soliqlardan ham ozod qilinishi mumkin. Kompaniyaning moliyaviy faoliyatida valyuta bo‘yicha cheklanishlarning bo‘lmagan sababli olingan daromad istalgan turdagi valyutada erkin olib chiqib ketilishi mumkin. SHu sababli, offshor komtpaniyalari, go‘yoki, kapitalni qochirish uchun bunyod etiladi, degan noto‘g‘ri fikrlar keng tarqalgan. Bu fikrda qandaydir darajada haqiqat bor, chunki bu kabi koronalarning bir qismi haqiqatdan ham kapital yig‘ish uchun mo‘ljallangan. aqchadoi sifatida faoliyat ko‘rsatadi. Ammo, offshor kompaniyalarining ko‘pchiligi haqiqiy xo‘jalik faoliyatini amalga oshirish va savdo operatsiyalarini moliya bilai ta’minlash, xizmat ko‘rsatish, investitsiyalarni boshqarish kabi faoliyatlar bilan shug‘llanadilar. Ular ichida ko‘plari bizning respublikamizga moliyaviy qo‘yilmalar, tovarlar na tenologiyalar ko‘rinishida kapital jlb qilishda yordam berishlari mumkin.