Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi toshkent kimyo-texnologiya instituti

Identifikatsiya usullari. Identifikatsiya maqsadlarida uchta guruhga birlashtiriladigan turli usullar: organoleptik, oʻlchov va test usullari qoʻllanilishi mumkin.
Organoleptik usullar – bular identifikatsiya koʻrsatkichlarining qiymatlarini odamning sezgi aʼzolari yordamida aniqlash usullaridir. Foydalanilayotgan sezgi aʼzolari va hamda aniqlanayotgan koʻrsatkichlarga qarab organoleptik usullarning quyidagi kichik guruhlari farqlanadi: taʼm, hid, sezgi, eshitish va koʻrish.
Oʻlchov usullari – bular identifikatsiya ekspertizasi chogʻida koʻrsatkichlarning qiymatlarini texnik oʻlchov vositalari yordamida aniqlash usullaridir.
Bu usullar foydalaniladigan oʻlchov vositalariga bogʻliq holda quyidagi kichik guruhlarga ajratiladi:
fizik usullar – sifatning fizik va kimyoviy koʻrsatkichlarini oʻlchov vositalari (oʻlchov asboblari, fizik priborlar, oʻlchov qurilmalari va boshqalar) yordamida aniqlash uchun;
kimyoviy va biokimyoviy usullar – identifikatsion ekspertizaning turli usullarida standart moddalar, namunalar, oʻlchov priborlari va qurilmalari yordamida kimyoviy koʻrsatkichlarni aniqlash uchun;
mikrobiologik usullar – tovarning xavfsizligini aniqlsh uchun oʻtkaziladigan maxsus identifikatsiyalashda oziq-ovqat mahsulotlari mikroorganizmlar bilan urugʻlanganlik darajasini, ularda ifloslantiradigan baʼzi moddalar borligini va hokazolarni aniqlash uchun;
tovarshunoslik-texnologik usullar – u yoki bu texnologiyadan foydalanganda xom ashyoning yaroqlilik darajasini aniqlash maqsadida identifikatsiyalash uchun va shu kabilar.
Test usullari odatda u yoki bu tovarning kimyoviy yoki biokimyoviy reaksiyaga sezgirligi chegarasi boʻyicha xavfsizlik darajasini aniqlash uchun qoʻllaniladi. Soʻnggi vaqtlarda bu usullar keng qoʻllanilmoqda va ancha qimmat turadigan oʻlchov usullari oʻrnini bosmoqda.
Yuqorida koʻrsatilgan identifikatsiya usullarining muayyan yutuq va kamchiliklari bor.


Test savollari: