O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti qalandar abduraxmonov, Samandar qurbonov
Download 1.97 Mb. Pdf ko'rish
|
П INSON TARAQQIYOTI 2 тахрир булди
- Bu sahifa navigatsiya:
- Kambag
- Turar-joy va kommunal xizmatlar Ta’lim va madaniyat Jinoyatchilik
- Atrof-muhit holati Davlat boshqaruvini takomillashtirish, demokratiya va fuqarolik jamiyati institutlarini rivojlantirish
25 2.1-jadval Inson taraqqiyoti konsepsiyasining asosiy «savatlari» va komponentlari 9 Iqtisodiyot Demografiya Aholi daromadlari YaIM darajasi va o‘sish sur’atlari Aholi ko‘payishi, uning tuzilmasi Aholining real daromadlari Aholi jon boshiga YaIM Tug‘ilish va o‘lim miqdori Daromadlar tuzilmasi Xarid qobiliyati pariteti bo‘yicha YaIM Oila hajmi Daromadning o‘rtacha jon boshiga miqdori YaIMning tarmoq tuzilmasi Qaramoqlik yuki koeffitsiyenti Jamiyatda daromadlar taqsimlanishi Davlat byudjetining tuzilmasi Nikohdan o‘tish va ajrimlar soni Uy xo‘jaliklarining sarf- xarajatlari Inflyastiya darajasi va sur’atlari Migratsiyaviy jarayonlar Mehnat resurslari va bandlik Kambag‘allik Sog‘liq Ovqatlanish Iste’mol savati Sog‘liqni saqlashga sarflanadigan davlat va shaxsiy xarajatlari Iste’mol qilish tuzilmasi (natural ko‘rsatkichlar) Mutlaq kambag‘allik chizig‘i Tibbiy infratuzilma bilan ta’minlanganlik Iste’mol qilish tuzilmasi (kaloriyalar bo‘yicha ko‘rsatkichlar) Kambag‘allik chizig‘idan quyida bo‘lgan aholi ulushi va tuzilmasi Immunizatsiya va vaksinatsiya; kontratsepsiya va tug‘uruqgacha parvarish Bolalar ozuqasi; kam vaznli bolalar ulushi Umr davomiyligi; onalar va bolalar o‘limi Kamqonlik darajasi Turar-joy va kommunal xizmatlar Ta’lim va madaniyat Jinoyatchilik 9 Manba: Inson taraqqiyoti. Darslik. i.f.d., prof. Q.X. Abdurahmonov tahriri ostida. – T.: Fan va texnologiya, 2013 26 Turar-joy bilan ta’minlanganlik, uning texnik holati Ta’lim va madaniyatga sarflanadigan xarajatlar Jinoyatchilik dinamikasi Yangi turar-joy qurilishi O‘quvchiga sarflanadigan xarajatlar Giyohvandlik bilan bog‘liq jinoyatlar Turar-joy narxi Savodxonlik darajasi Korrupsiya Kommunal xizmatlar bilan ta’minlanganlik va uning narxi Ta’lim turlari bilan qamrab olinganlik Mulkka qarshi jinoyatlar Uzoq muddat davomida foydalaniladigan buyumlar bilan ta’minlanganlik O‘qituvchilar ish haqi; o‘qituvchi/o‘quvchi koeffitsiyenti Bolalar jinoyatchiligi Atrof-muhit holati Davlat boshqaruvini takomillashtirish, demokratiya va fuqarolik jamiyati institutlarini rivojlantirish Iqtisodiyot va jamiyatning energiya manbalari bilan ta’minlanganligi Ma’muriy islohot va davlat boshqaruvini markazdan chetlashuvi Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishida o‘g‘itlar va pestistidlar Siyosiy institutlarning rivojlanganligi Havodagi ifloslantiruvchi moddalarning konstentratsiyasi Ular faoliyatining samaradorligi, transparentligi va hisobdorligi Suvning ifloslanish darajasi Aholining fuqarolik va siyosiy huquqlarini huquqiy va institutsional jihatdan ta’minlash Tuproq holati; bioxilma-xillikning yo‘qolishi Dinga e’tiqod qilish erkinligi 27 Daromad eng so‘nggi maqsad emas, balki iqtisodiyot, ijtimoiy faoliyat, ta’lim, sog‘liqni saqlash va boshqa sohalarda odamlar imkoniyatlarini kengaytirish vositasi hisoblanadi. Inson rivojlanishi konsepsiyasi to‘rtta asosiy unsurni o‘z ichiga oladi: 1. Unumdorlik. Odamlar daromadlarni shakllantirish jarayonida to‘liq ishtirok etib, o‘z hayoti va faoliyati mahsuldorligini oshirish imkoniyatiga ega bo‘lishi lozim. Shu sababli iqtisodiy o‘sish inson salohiyatining tarkibiy qismlaridan biri sanaladi. 2. Tenglik. Barcha odamlar avval-boshdan iqtisodiy hayotda teng imkoniyatlarga ega bo‘lishi kerak va shu bois bunday imkoniyatlarni berishga to‘sqinlik qiladigan g‘ovlar bartaraf etilishi darkor. 3. Barqarorlik. Imkoniyatlardan foydalanish nafaqat bugungi, balki kelajak avlod uchun ham ta’minlanishi lozim. Inson rivojlanishini barqaror ta’minlash maqsadida kelajak avlod to‘lashiga to‘g‘ri keladigan qarzlarni vujudga keltirmasdan, barcha turdagi — jismoniy, insoniy va tabiiy kapitalning bajarilishi mumkinligini ta’minlash lozim. 4. Imkoniyatlarni kengaytirish. Rivojlanish fuqarolar manfaatlari uchun va ularning sa’yharakati bilan amalga oshirilishi kerak. Odamlar ularning hayotini belgilaydigan qarorlarni qabul qilish jarayonida har tomonlama ishtirok etishi shart. Ular muayyan yashirin qobiliyat bilan dunyoga keladi. Inson rivojlanishining vazifasi har bir inson o‘z qobiliyatini rivojlantira oladigan muhitni yaratishdan iborat va bunday rivojlanish imkoniyatlari yanada kengaytirilishi lozim. Shu tariqa inson rivojlanishining asosiy maqsadi odamlarni moddiy farovonlik bilan ta’minlash, sog‘lom va bunyodkorlik hayotidan yetarlicha bahra olish imkoniyatini beradigan siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy hamda ekologik muhitni yaratishdan iborat. Download 1.97 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling