Analitik guruhlash – belgilar orasidagi o‘zaro bog‘lanishlarni tasvirlovchi
guruhlash.
Statistik ko‘rsatkich – ommaviy hodisa va jarayon me’yori, ya’ni uning sifat
va miqdor birligini ifodalash shakli (tasvirnomasi).
Statistik ko‘rsatkichlar tizimi – o‘zaro bog‘langan ko‘rsatkichlar majmuasidir.
Dinamika nisbiy ko‘rsatkichlari – turli vaqt davrlariga tegishli ko‘rsatkichlar
nisbati hosilasidir.
Intensivlik nisbiy ko‘rsatkichlari – hodisaning turli belgilarini taqqoslash
natijasi bo‘lib, bir belgi qiymatining bir birligiga ikkinchisining qancha birligi to‘g‘ri
kelishini ifodalaydi.
Arifmetik o‘rtacha deb, shunday ilmiy qoidaga asoslangan o‘rtachaga
aytiladiki, u bilan belgining ayrim qiymatlarni almashtirilsa, ularning umumiy
yig‘indisi o‘zgarmasligi va to‘plam birliklari soniga nisbatan proportsional
taqsimlanishi zarur.
Tortilgan arifmetik o‘rtacha – o‘rtalashtirilayotgan miqdorlarni ularning
to‘plamda uchrashish soni bilan tortib olib hisoblangan o‘rtachadir.
Geometrik o‘rtacha deb shunday ilmiy qoidaga asoslangan o‘rtachaga
aytiladiki, u bilan o‘rtalashtirilayotgan miqdorlarni almashtirish natijasida bu
miqdorlarning o‘zaro ko‘paytmalari natijasi o‘zgarmasligi va to‘plam birliklari
bo‘yicha geometrik professiya bo‘yicha taqsimlanishi zarur.
Garmonik o‘rtacha deb shunday o‘rtacha miqdorga aytiladiki, u bilan
o‘zgaruvchilarni almashtirayotganda ularning teskari qiymatlari yig‘indisi o‘zgarmas
miqdor deb qaraladi.
Tuzulmaviy o‘rta ko‘rsatkichlar – taqsimot qatorida ma’lum o‘rinda
joylashgan varianta qiymati tushuniladi.
Mediana – to‘plamni teng ikki qismga bo‘luvchi belgi qiymatidir.
Variasiya – qator hadlarining tebranuvchanligi, varianta qiymatlarining
o‘zgaruvchanligidir.
Variatsnon kenglik – taqsimot qatorining eng katta va eng kichik variantalari
orasidagi farq.
Dispersiya – qator variantalari qiymatlari bilan ularning arifmetik o‘rtachasi
orasidagi tafovutlar kvadratlaridan olingan arifmetik o‘rtachadir.
118
Do'stlaringiz bilan baham: |
