O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. S. Sayfutdinov, F. N. Xalimova mehmonxona xo‘jaligi infratuzilmasi

10.4. Sertifikatlash tushunchasi 
«Xizmatlar va mahsulotlarni sertifikatlash to‘g‘risida» gi Qonuniga muvofiq, 
sertifikatlash - bu u yoki bu obyekt (xizmat)ga quyiladigan (belgilangan) talabga 
muvofiqligini tasdiqlovchi va o‘xshash ishlarni tan olish bo‘yicha amal qiladigan 
hujjatdir. Sertifikatlash quyidagi maqsadlarni amalga oshirishni ko‘zda tutadi: - 
O‘zbekiston Respublikasi yagona tovar bozorida tadbirkorlar va tashkilotlar, 
muassasalar, korxonalar faoliyati uchun, shuningdek xalqaro iqtisodiy, ilmiy-texnik 
hamkorlik va xalqaro savdo aloqalari uchun sharoit yaratish; - mahsulotlarni vakolatli 
tanlashda iste‘molchilarga hamkorlik ko‘rsatish; - iste‘molchilarni ma‘suliyatsiz 
tayyorlovchilardan himoya qilish (sotuvchi, ijrochi); - mahsulotning atrof-muhit, 
hayot va salomatlik va mulk xavfsizligi ustidan nazorat o‘rnatish; - tayyorlovchi 
@TDIU_ARM

---

138 
tomonidan ma‘lum qilingan mahsulot sifat ko‘rsatkichlarini tasdiqlash. Sertifikatlash 
ikki xil bo‘lib, u majburiy va ixtiyoriy xarakterga ega: Majburiy sertifikatlash 
«Majburiy sertifikatlashga tegishli xizmatlar va maxsulotlar nomenkulaturasi» ga 
muvofiq amalga oshiriladi. Agar majburiy sertifikatlash o‘tkazish ko‘zda tutilmagan 
bo‘lsa, aks holda huquqiy shaxslar va fuqarolar tashabbusi bo‘yicha ixtiyoriy 
sertifikatlash o‘tkazilishi mumkin.
Ixtiyoriy sertifikatlashni O‘zbekiston Respublikasi Davlat standarti belgisiga 
muvofiq va sertifikatlash tizimida ruyxatdan o‘tgan va ixtiyoriy sertifikatlash 
bo‘yicha vazifani zimmasiga olgan har qanday xuquqiy shaxs amalga oshirishga 
haqli. Muvofiqlik sertifikati - belgilangan talablarga muvofiq sertifikatlangan 
mahsulotni tasdiqlash uchun sertifikat tizimi qoidalari bo‘yicha berilgan hujjat. 
Sertifikatlash tizimi davlat boshqaruvi va tashkilotlari tomonidan yaratiladi. U o‘zida 
ushbu tizimda sertifikatlash to‘g‘risidagi Qonunga muvofiq belgilangan qoidalar 
bo‘yicha sertifikatlashni amalga oshiruvchi huddi shunday sertifikatlash 
ishtirokchilarini mujassamlashtirgan.
Sertifikatlash tizimiga mulkchilik shaklidan qat‘iy nazar mustaqil tashkilotlar, 
shuningdek jamoat birlashmalari kirishlari mumkin. Muvofiqlik belgisi - belgilangan 
tartibda ruyxatdan o‘tgan belgi, qaysikim ushbu sertifikatlash tizimi qoidalari 
bo‘yicha u markalangan mahsulotni belgilangan talablarga muvofiqligini tasdiqlaydi. 
Muvofiqlik belgisini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibi O‘zbekiston Respublikasi 
Davlat standarti tomonidan belgilanadi. Sertifikatlash turli obyektlarning sifatini 
baholashga yagona yondoshuvni amalga oshirish imkonini beradi. Mahsulotni zarur 
sifatda tayyorlash barqarorligini kafolatlaydi, chunki ishlab chiqarishni tashkil etishga 
ham amal kiladi.
Mahsulotga, xizmat yoki sifat tizimiga sertifikat iste‘molchiga raqobat bozori 
labirantida o‘ziga xos yo‘l ko‘rsatuvchi bo‘lib xizmat qiladi. Tayyorlovchilarga esa - 
uning raqobatbardoshligini tasdiqlovchi hujjatdir. Sertifikatlash standartlashtirish 
bilan chambarchas bog‘langan. Sertifikatsiz O‘zbekiston Respublikasi korxonalari 
o‘zining raqobatbardoshlik darajasini oshirishda samarali ishlay olmaydi, agar muhim 
139 
bo‘lmagan, kam harakat, qat‘iy standartlashtirish tizimiga tayanishga bozorda nom 
qozonisha olmaydi.