O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi toshkеnt davlat iqtisodiyot univеrsitеti q. X. Аbdurаhmоnоv

MR – mehnat resurslari; 
B – ish bilan bandlar; 
INF – iqtisodiy faol bo’lmagan aholi. 
2. Mehnat resurslari soni mehnatga layoqatli yoshdagi aholi soni va mehnatga 
layoqatli yoshdan kichik va katta yoshdagi ishlovchilar soni yig’indisi sifatida quyidagi 
formula bo’yicha aniqlanadi: 
 
 
 
MM = MRA-B-INF, 
MR = MLA + IO’P, 

---

272 
bunda: MR – mehnat resurslari;
MLA – mehnatga layoqatli yoshdagi aholi;
IO’P – ishlayotgan o’smirlar va pensionerlar. 
3. MLA soni mehnatga layoqatli yoshidagi aholi (16 yoshdan 60 yoshgacha 
bo’lgan erkaklar va 16 yoshdan 55 yoshgacha bo’lgan xotin-qizlar) sonidan mehnatga 
layoqatli yoshdagi I va II guruh nogironlari, shuningdek imtiyozli shartlarda pensiya 
olayotgan mehnatga layoqatli yoshdagi shaxslar sonini chiqarib tashlash yo’li bilan 
aniqlanadi: 
 
 
 
 
bunda: E(16-60) – 16 yoshdan 60 yoshgacha bo’lgan erkaklar;
X(16-55) – 16 yoshdan 55 yoshgacha bo’lgan xotin-qizlar;
Nog – mehnatga layoqatli yoshdagi I va II guruh nogironlari;
Pi – imtiyozli shartlarda pensiya olayotgan mehnatga layoqatli yoshdagi 
pensionerlar. 
4. Mehnat bilan bandlar soni quyidagi formula bo’yicha hisoblab chiqiladi: 
 
 
 
 
bunda: ITr – iqtisodiyotning rasmiy sektorida ishlovchilar;
ITnr – iqtisodiyotning norasmiy sektorida ishlovchilar; 
MM – migrant mehnatchilar – xorijda ishlayotgan O’zbekiston Respublikasi 
rezidentlari, ularning mazkur mamlakatda ro’yxatga olingan yoki olinmaganligidan qat’i 
nazar. 
4.1. 
Rasmiy sektorda band bo’lganlar davlat statistika hisoboti ma’lumotlari 
bo’yicha aniqlanadi va hisoblab chiqiladi hamda quyidagilardan iborat bo’ladi: 
• yollanib (mehnat shartnomasi bo’yicha), shu jumladan saylanadigan 
lavozimlarda ishlayotgan doimiy, vaqtinchalik va mavsumiy xodimlar; 
• harbiy xizmatchilar, ichki ishlar organlari va boshqa tashkilotlar xodimlari; 
• kooperativlar va shirkatlar a’zolari; 
• xususiy korxonalar egalari (ish beruvchilar), shu jumladan fermerlar; 
• yuridik shaxs bo’lmasdan tadbirkorlik faoliyati bilan shug’ullanuvchi shaxs 
sifatida rasman ro’yxatga olingan fuqarolar; 
• yuridik shaxs sifatida ro’yxatdan o’tkazilgan dehqon xo’jaliklari a’zolari hamda 
shaxsiy yordamchi xo’jaliklar va dehqon xo’jaliklarida qoramol o’stirish bilan band 
bo’lgan shaxslar; 
• nodavlat notijorat tashkilotlari xodimlari. 
4.2. 
Norasmiy sektorda band bo’lganlar sonini aniqlash va hisoblab chiqish. 
Xalqaro mehnat tashkiloti normalaridan kelib chiqib hamda Davlat statistika 
qo’mitasining hisobga olish va tasniflash amaliyotiga muvofiq iqtisodiyotning norasmiy 
sektorida band bo’lganlar jumlasiga ijtimoiy sug’urta va soliq organlarida hisobga 
turmagan quyidagi shaxslar kiradi: