8
I BOB. «TASHQI IQTISODIY FAOLIYATDA MARKETING»
FANINING MOHIYATI, MAZMUNI VA AHAMIYATI.
1.1.Mamlakat tashqi iqtisodiy faoliyatini rivojlantirishda marketingning
ahamiyati
Hozirgi kunda jahon hamjamiyati uchun xalqaro iqtisodiy munosabatlarning
xalqaro mehnat taqsimoti asosida rivojlanish jarayoni juda xos bo‗lib,
ayrim
mamlakatlar yoki mamlakatlar guruhlari o‗rtasida obyektiv,
barqaror tijorat
munosabatlarini aks ettiradi. Rivojlanib borayotgan jahon hamjamiyati iqtisodiy
jarayonlarni baynalmilallash-tirish
tendensiyasini kuchaytiradi, ishlab chiqarishning
xalqaro ixtisoslashuvi va kooperatsiyasiga ko‗maklashadi,
savdo va ilmiy-tadqiqot,
konstruktorlik ishlari bilan almashinishga xizmat qiladi. Bu jarayon sotuv bozorini
kengaytirishning
barcha
omillarini
hisobga
olish,
xalqaro
tijorat-xo‗jalik
aloqalarining barcha zamonaviy shakllarini rivojlantirishni talab qiladi.
Tashqi iqtisodiy aloqalarning kengayishi eksport va importda, xalqaro auktsion
va savdolarda, chet el korxonalariga kiritiluvchi investitsiyalarda va nihoyat tovar va
xizmatlar jahon bozorida namoyon bo‗lib, ko‗plab
mamlakatlarda faoliyat
ko‗rsatuvchi hamda chet eldagi ishlab chiqarish va sotuv bo‗linmalaridan
foydalanuvchi transmilliy korporatsiyalar amalda butun jahon uchun ishlaydi.
bo‗larning barchasi tovar va xizmatlarni mamlakat hududidan tashqarida sotish
bo‗yicha maxsus tadbirlar majmuasi – tashqi iqtisodiy faoliyatda marketing zaruratini
yuzaga keltiradi. Bu erda gap xalqaro firmalar haqida boradi. Bu firmalarning ishlab
chiqarish va tijorat faoliyati xorijiy mamlakatlarda ham tarqaladi hamda ular sho‗‘ba
korxonalarning
mavjudligi, texnologik kooperatsiya va ixtisoslashuv,
resurslar
bazasining umumiyligi, boshqaruv va nazoratning markazlashuvi bilan tavsiflanadi.
Ushbu vazifani muvaffaqiyatli hal qilish uchun xalqaro marketing usullaridan –
ishlab chiqarishni tashkil etish va tovar mahsulotlarini sotish kompleks tizimi,
xalqaro bozor tadqiqotlari va prognozlash asosida muayyan xorijiy iste‘molchilarning
talab
va ehtiyojlari, xohish-istaklari va odatlarini qondirish uchun xizmat
ko‗rsatishdan unumli foydalanish zarur.