O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti Geografiya ta’lim yo’nalishi

LIXTENSHTEYN
Lixtenshteyn rivojlangan moliyaviy xizmatlar sektori va yuqori turmush darajasiga ega bo'lgan rivojlangan sanoat mamlakati (inson taraqqiyoti indeksi bo'yicha o'n to'qqizinchi o'rin). 2014 yilda Lixtenshteynning yalpi ichki mahsuloti 4,978 mlrd dollarni tashkil etdi. 2009 yilda aholi jon boshiga YAIM 139 ming dollar. AQSh (dunyoda 1 - o'rin) Iqtisodiyotning asosiy tarmog'i ishlab chiqarish sanoati: metallga ishlov berish, aniq asbobsozlik, optika, vakuum texnikasi, elektron tizimlar, mikroprotsessorlar ishlab chiqarish. Sanoatning asosini aniq mashina va asbobsozlik tashkil etadi. Eng yirik firmalar "Hilti AG "(o'z-o'zidan ishlaydigan mahkamlash, kichik o'lchamli qurilish uskunalari) va" Oerlikon Balzers Coating AG " (PVD usuli bilan aşınmaya bardoshli yupqa plyonkali qoplamalarni qo'llash bo'yicha mashinasozlik xizmatlari va uskunalari). Sanoat deyarli butunlay eksportga yo'naltirilgan. Oziq-ovqat ta'mi (xususan, konserva va vino ishlab chiqarish), to'qimachilik, keramika va farmatsevtika sanoati muhim o'rin tutadi. Ishlab chiqarish sanoatining rivojlanishi va tadbirkorlik faoliyatining o'sishi bilan Lixtenshteynning mehnat resurslari ishchi kuchiga bo'lgan talabni qondirishni to'xtatdi. Iqtisodiyotning turli sohalarida taxminan 32,4 ming kishi ishlaydi, ularning uchdan biridan ko'prog'i (12,9 ming kishi) har kuni Avstriya, Shveytsariya va Germaniyadan ishga keladi. Sanoat sohasida ishchilarning 43 foizi, xizmat ko'rsatish sohasida 55 foizi, qishloq xo'jaligida 2 foizdan kamrog'i ishlaydi. Aholi va g'azna daromadlarining katta manbai xorijiy turizm, shuningdek pochta markalari chiqarishdir. Qishloq xo'jaligi: Qishloq xo'jaligi asosan go'sht va sut mahsulotlarini yaylovda boqishga ixtisoslashgan (qishloq xo'jaligi mahsulotlarining 75%). Don ekinlari, kartoshka va sabzavotlar yetishtirilmoqda. An'anaviy ravishda vinochilik rivojlangan. Tog ' etaklari va tog'larning pastki yon bag'irlari bog'lar va uzumzorlar bilan band. Yuqori sifatli vinolar mahalliy uzum navlaridan tayyorlanadi.Bank tizimi: Mamlakatda samarali bank tizimi mavjud (umumiy balans summasi taxminan 32,5 mlrd Shveysariya franki). Eng yirik banklar Milliy bank, Lixtenshtayner Global Trust, Fervaltungs - und Privatbank (2005 yildan Moskvada vakolatxonasi bor). Joylashtirilgan kapital va foyda uchun past soliqlar va qat'iy himoyalangan bank sirlari tufayli Lixtenshteyn yirik moliyaviy markaz mavqeini saqlab qoladi. Lixtenshteyn banklari tanqidga uchradi, 2008 yil fevral oyida Germaniya prokuraturasi ixtiyorida bir necha yuz nafar GFR fuqarolarining ma'lumotlari bilan disk paydo bo'ldi, ular Lixtenshteyndagi turli fondlarning hisob raqamlariga pul o'tkazish orqali soliqlardan qochishda gumon qilinmoqdalar. Monako va Andorra bilan bir qatorda Lixtenshteyn knyazligi "soliq boshpanalari" ro'yxatiga kiritilgan — boshqa mamlakatlar aholisi soliq to'lashdan bo'yin tovlagan davlatlar.Tashqi iqtisodiy aloqalar: Lixtenshteyn hududida 73,7 mingdan ortiq xalqaro konsernlar va xorijiy kompaniyalar soliqqa tortishning past darajasi, oddiy ro'yxatga olish qoidalari va moliyaviy sirni saqlash maqsadida ro'yxatga olingan. Davlat byudjeti asosan soliqlardan, shu jumladan ushbu kompaniyalardan (taxminan 30 %), pochta markalari chiqarilishidan olingan daromadlardan (10 %) va xorijiy turizmdan iborat. Tashqi savdo: 2008 yilda eksport 2,47 mlrd dollar. Eksport tarkibida aniq asboblar, elektronika, pochta markalari, keramika ustunlik qiladi. Eksport asosan Evropa Ittifoqi mamlakatlari va Shveytsariyaga yo'naltiriladi.2008 yilda import 0,92 mlrd dollar. Import tarkibida mashinasozlik, metall buyumlar, to'qimachilik, oziq-ovqat, avtomobillar mavjud. Importning asosiy sheriklari-Evropa Ittifoqi mamlakatlari va Shveytsariya.