O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti Geografiya ta’lim yo’nalishi

LYUKSEMBURG
Afzalliklari: eng yuqori turmush darajasiga ega Evropaning eng boy mamlakatlaridan biri. Lyuksemburg shahrida Evropa ittifoqining ko'plab tashkilotlari joylashgan. Qulay sharoitlar va offshor hudud tufayli[17] poytaxtda dunyoning boshqa shaharlariga qaraganda 1000 ga yaqin investitsiya fondlari va 200 dan ortiq banklar joylashgan. Aholining daromad darajasi bo'yicha dunyoda 4 - o'rin (2010 yilda kishi boshiga 128 806 dollar). Mamlakat yalpi ichki mahsulotining 10 foizi temir rudasi qazib olish, po'lat va temir ishlab chiqarish hisobiga shakllantiriladi. Lyuksemburg yarmarkasi
Zaif tomonlari: katta tashqi qarz[18]. Xalqaro sheriklar uchun xizmatlardan olinadigan daromad YaIMning 65 foizini tashkil etadi, bu esa mamlakatni boshqa mamlakatlardagi o'zgarishlarga sezgir qiladi. Mamlakat retsessiyaga sezgir-2008-2011 yillardagi inqiroz juda qiyin kechdi.Iqtisodiyotning asosini, birinchi navbatda, rivojlangan xizmat ko'rsatish sohasi, shu jumladan moliyaviy sohada tashkil etadi. The 1995 yalpi ichki mahsulot (YAIM) 17,1 milliard dollarga yoki aholi jon boshiga 44,172 dollarga baholandi (Belgiyada 26,556 dollar va Shveytsariyada 43,233 dollar). Sotib olish qobiliyati paritetidan kelib chiqqan holda, Lyuksemburg aholisining xarajatlari dush hisobida 16 827 dollarni tashkil etdi (AQShda 17 834 dollar). 1990-yillarning boshlarida yalpi ichki mahsulotning yillik o'sishi o'rtacha 5,5% ni tashkil etdi, bu Evropa Ittifoqiga a'zo davlatlar uchun o'rtacha ko'rsatkichdan ancha yuqori. Lyuksemburg iqtisodiyotida bank ishi muhim o'rin tutadi, telekommunikatsiya tarmoqlarini yaratish va audio va video uskunalarni ishlab chiqarishga katta e'tibor beriladi. Kimyoviy mahsulotlar, mashinalar, plastmassalar, matolar, shisha, chinni ishlab chiqariladi. AQShning yirik firmalari tomonidan ko'plab yangi korxonalar tashkil etildi. Xorijiy kompaniyalar uchun juda jozibali omil shundaki, mahalliy ishchilar bir nechta tillarni bilishadi. Lyuksemburgda iste'mol qilinadigan deyarli barcha energiya import qilinadi, shu jumladan neft, tabiiy gaz, ko'mir. Bank va moliyaviy xizmatlar 1995 yilda YaIMning 31,9 foizini va ish bilan band bo'lganlarning 9,2 foizini jamlagan asosiy iqtisodiy faoliyatga aylandi. Lyuksemburg Yevropaning moliyaviy markazlaridan biri bo'lib, 1995 yilda bu yerda 220 ta xorijiy banklarning vakolatxonalari joylashgan bo'lib, ular 1970-yillarning oxirida qabul qilingan Yevropa Ittifoqidagi eng qulay bank faoliyati to'g'risidagi qonunlar bilan jalb etilgan bo'lib, ular omonatlar sirini saqlashni kafolatlaydi. Yevrozonaga kirganidan beri Lyuksemburgda evro (ilgari Lyuksemburg franki va Belgiya franki muomalada bo'lgan, ular Lyuksemburg tanga instituti tomonidan ishlab chiqarilgan, bu moliya sektorini himoya qiladi). 1998 yilda Lyuksemburg Markaziy banki tashkil etildi. 1996 yilgi byudjetda daromadlar 159 mlrd Lyuksemburg frankini tashkil etdi, xarajatlar esa 167,2 mlrd.bilvosita soliqlar barcha daromadlarning 42 foizini, to'g'ridan — to'g'ri soliqlar esa 48 foizini tashkil etdi. Soliqlarning umumiy daromadi YaIMning 45 foizini tashkil etdi — bu Evropa Ittifoqi mamlakatlari uchun eng yuqori ko'rsatkich. Lyuksemburg tashqi savdosi Belgiya tashqi savdosi bilan bog'liq va Belgiya milliy banki Lyuksemburgning xalqaro operatsiyalarini amalga oshiradi. Sanoat mahsulotlarining aksariyati eksport qilinadi va uning ⅓ qismi metallar va tayyor mahsulotlardir. Lyuksemburg sanoat uchun energiya manbalarini — ko'mir va neftni to'liq import qiladi; shuningdek, avtomobillar, matolar, paxta, oziq-ovqat va qishloq xo'jaligi mashinalari olib kelinadi. 1970-yillarning o'rtalariga qadar savdo balansi odatda ijobiy bo'lib, eksportdan tushgan mablag ' import xarajatlaridan oshib ketdi, ammo po'lat ishlab chiqarishning pasayishi balansni sezilarli darajada o'zgartirdi. 1995 yilda eksport qiymati 7,6 milliard dollarni, import qiymati esa 9,7 milliard dollarni tashkil etdi.savdo balansi moliya sektorining katta daromadlari hisobiga kamayadi. Lyuksemburgning asosiy tashqi savdo sheriklari Evropa Ittifoqi mamlakatlari. 2008-yilda Lyuksemburg Yevropa Ittifoqining eng boy davlati deb topildi. Lyuksemburg ko'chmas mulk bozori Evropadagi eng konservativ bozorlardan biridir. Global Property Guide ma'lumotlariga ko'ra, 2008 yilda kvadrat metrning o'rtacha narxi 4745 evroni tashkil qiladi. Ijara stavkasi yiliga taxminan 4% ni tashkil qiladi. So'nggi paytlarda, dunyoning boshqa joylarida bo'lgani kabi, narxlarning o'sish sur'ati pasaymoqda. Bu global iqtisodiy vaziyatni aks ettiradi. Shu bilan birga, ko'chmas mulk, masalan, aktsiyalar bozori bilan taqqoslaganda, hali ham eng daromadli bozor bo'lib qolmoqda. 2004 yildan 2008 yilgacha bo'lgan davrda narxlarning yillik nominal (inflyatsiyani hisobga olmaganda) o'sishi kvartiralarga 5-20% va uylarga 0-10% gacha o'zgargan. Lyuksemburgdagi qurilish sifati yuqori turmush darajasidan kelib chiqadi va odatda qo'shni Frantsiya, Germaniya va Belgiyaga qaraganda yaxshiroqdir. Lyuksemburgdagi chet elliklar mulkni erkin sotib olishlari mumkin. Uy yoki kvartirani sotib olish uchun bir martalik soliq bitim summasining 7 foizini tashkil qiladi. Birlamchi bozorda uy-joy sotib olingan taqdirda, narxga 15% QQS ham kiritiladi. Bitimning barcha rasmiylashtirilishi notarius tomonidan amalga oshiriladi. Har qanday firibgarlik variantlari deyarli chiqarib tashlanadi. 2019 yil 1 yanvardan boshlab Lyuksemburgda eng kam ish haqi 2071,1 € (brutto) va 1740 € (netto) ni tashkil etadi. Bir soatlik stavka 11,97 €[20] [21]. 2020 — yil holatiga ko'ra, Lyuksemburgda eng kam ish haqi (2142€) dunyodagi ikkinchi eng yuqori ko'rsatkich bo'lib, butun mamlakat bo'ylab, avstraliyalikdan keyin (2180€) amal qiladi[22]. 2020 yil 1 noyabrdan beri eng kam ish haqi Jeneva kantonida soatiga 23 Frank (21,30 €) yoki oyiga 4086 Frank (3785,47€)