O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’limvazirligi

NDKvaTU ta’lim faoliyatini me’yoriy ta’minlash hujjatlari

Normativ hujjat - belgilangan shakldagi rasmiy hujjat, vakolatli davlat organining vakolatlari doirasida qabul qilingan (rasmiy), boshqa ijtimoiy tuzilmalar (shahar organlari,kasaba uyushmalari, aktsiyadorlik jarniyatlari, sheriklik va boshqalar) yoki referendum orqalio’z ichiga olgan qonunda belgilangan tartibga rioya qilishnoaniq odamlar doirasi uchun mo’ljallangan, odatda majburiy xulq-atvor qoidalariva takroriy foydalanish.

Respublikada amalga oshirilayotgan asosiy maqsad va harakatlantiruvchi kuch transformatsiya - bu inson, uning uyg’un rivojlanishi va farovonligi, shaxs manfaatlarini amalga oshirish uchun sharoit va samarali mexanizmlarni yaratish,fikrlash va ijtimoiy xulq-atvorning eskirgan stereotiplarini o’zgartirish. Barkamol shaxsni shakllantirish O’zbekistonni rivojlantirishning muhim shartidir boy intellektual merosga asoslangan o’quv tizimlari odamlar va umuminsoniy qadriyatlar, zamonaviy madaniyat yutuqlari, iqtisodiyot, fan, texnika va texnologiyalar.
NDvaTU ta’lim faoliyati me’yoriy hujjatlariga O’zbekiston Respublikasining “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to’g’risida”gi va “Ta’lim to’g’risida”gi O’zbekiston Respublikasi qonunlari kiradi.

Ruda konlarini ochiq-yer ostida qazib olishda himoya ruda butunliklarni qazib olishning texnologik sxemasini tadqiq qilish

Reja:

1. 
   Ruda konlarini ochiq-yer ostida qazib olishda himoya ruda butunliklarini qazib olish bo’yicha malumotlar taxlili
   

2. Qazilgan bo’shliqni mustahkamlab qazish orqali uning turgunligini taminlash
Jahonda foydali qazilmalarni kombinasiyalashgan usulda qazib olish bo‘yicha dunyo amaliyoti shuni ko‘satadiki, rudniklarning 25% kar'er chegaralaridan tashqarida bo‘lgan rudalarni, 65% kar'er osti zahiralarini qazib olish ishlarini olib boradi va faqatgina 18% esa bortorti zahiralarini qazib oladi. Bu borada, kon massivlari turg‘unligini ishonchli ta’minlash uchun samarali texnologik sxemali konstruktiv elementlarini yaratish, ularning o‘lchamlarini tanlash, kon ishlarini olib borishning xavfsizligini ta’minlash va texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarni yaxshilashga alohida e’tibor qaratish muhim ahamiyatga ega.
Bugungi kunda dunyoda qotuvchi to‘lg‘azmalardan foydalanish, qotuvchi to‘lg‘azma mustaxkamligini oshirish va uning sarfini kamaytirish, tomirsimon konlarni qazib olishda tog‘ jinslari massivining kuchlanish-deformatsiya xolatini va kon bosimini boshqarish usullarini tadqiq qilish, murakkab geomexanik sharoitlarga ega bo‘lgan tikqiya konlarni yer osti usulida qazib olish texnologik sxemalarini ishlab chiqish, murakkab sharoitlarda tikqiya konlarni qazib olishda shaxta maydonini ochish va ishchi gorizontlarni tayyorlash texnologik sxemalarining parametrlarini tanlash va asoslashga oid ilmiy amaliy izlanishlar olib borilmoqda. Bu borada, qotuvchi to‘lg‘azma konstruksiyasi turg‘unligini oshirish va aralashmalarning sarfini kamaytirish, geomexanik sharoitlarni bashoratli baholash, yer osti usulida konlarni qotuvchi to‘lg‘azma bilan qazib olishning ratsional texnologiyalarini yaratish va ularning parametrlarini takomillashtirishga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Respublikamizda yer osti konlarida kon massivining turg‘unligini ta’minlash, konlarni to‘laligicha qazib olish uchun samarador texnologik sxemalar konstruksiyasini yaratish va ularning elementlarini asoslash, yer osti kon ishlarining texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarini yaxshilash xamda kon ishlarini olib borishda zaruriy xavfsizlikni ta’minlash bo‘yicha ilg‘or ilmiy asoslangan chora-tadbirlarni joriy qilib, bir qator ilmiy-amaliy natijalarga erishilmoqda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmonida¹ «ilmiy-tadqiqot va innovatsion faoliyatni rag‘batlantirish, innovatsion yutuqlarni amaliyotga joriy etishning samarali mexanizmlarini yaratish, ishlab chiqarishga energiya va resurs tejaydigan texnologiyalarni keng joriy etish...» kabi muhim vazifalar belgilangan. Ushbu vazifalardan kelib chiqqan holda murakkab geomexanik sharoitlarda tomirsimon yer osti konlarida qazib olish ishlari xavfsizligi va samaradorligini oshirish uchun qotuvchi to‘lg‘azmalardan sun’iy seliklar yaratish bilan kon bosimini boshqarishning innovatsion texnologik sxemalarini yaratish, ularni joriy etish katta ilmiy va amaliy ahamiyat kasb etadi.