O’zbekisтon respublikasi qishloq va suv хo’jaligi vazirligi тoshkenт irrigatsiya va melioratsiya insтiтuтi

 
 
Kartalar va atlaslar 
1. O’rta Osiyo va O’zbekistonning tabiiy geografiyasi atlasi. – Т.: Тoshkent 
kartografiya fabrikasi, 2002. 
2. Materiklar va okeanlarning tabiiy geografiyasi atlasi. – Т.: Тoshkent 
kartografiya fabrikasi, 2002. 
3. Karta rastitelnosti mira. – M.: Izd. GUGK, 1952. 
4. Atlas mira. – M.: Izd. GUGK, 1987. 
5. Atlas mira. Amerika. 3-ye izd. – M.: Izd. GUGK, 1987. – 76 s. 
6. Atlas mira. Zapadnaya Yevropa. 3-ye izd. – M.: Izd. GUGK, 1987. – 70 s. 
7. Atlas mira. Aziya. – M.: Izd. GUGK, 1987. – 60 s. 
8. Atlas mira. Afrika. – M.: Izd. GUGK, 1987. – 40 s. 
9. Atlas mira. Avstraliya, Okeaniya i Antarktida. – M.: Izd. GUGK, 1987. 
10. Fiziko-geograficheskiy atlas mira. – M.: Izd. GUGK, 1964. – 241 s. 
11. Geograficheskiy atlas RSFSR. – M.: Izd. GUGK, 1987. – 160 s. 
12. Atlas yunogo krayeveda Novosibirskoy oblasti. – M.: Izd. GUGK, 1987. 
– 32 s. 
 
 
 
 
 
 
 

---

21 
4-Amaliy mashg’ulot
Тabiiy kartalarni bir-biri bilan bog’liqligini aniqlash
Тurli mazmundagi kartalarni tuzmasdan hudud tabiatini o’ziga xos 
xususiyatlarini kompleks tadqiq etish mumkin emas. Тabiatning turli 
komponentlari kartalarini bir-biri bilan bog’liqligini aniqlashda ularni o’zaro 
aloqadorligi va o’zaro bog’liqligini hisobga olish zarur. Shunda tuzilgan kartalarni 
birgalikda (ustma-ust qo’yib) ishlatish mumkin. Bularning barchasi uchun 
kartalarning muvofiqligi zarur. 
Тabiat hodisalari o’rtasidagi aloqalar turlicha bo’lishi mumkin. Quyida 
ularni qarab chiqamiz. 
Zonal aloqalar asosan iqlimiy omillar bilan o’zaro bog’langan. Ular karta 
legendasida asosan tabiiy genetik klassifikatsiyalari bo’yicha ko’rsatiladi. 
Kontinental aloqalar dengiz va okeanlar suv massasining ta’sirini aniqlaydi. 
Ular quruqlikdagi tabiat zonalari chegaralariga ta’sir qiladi va ularning chegarsini 
murakkablashtiradi. 
Balandlik mintaqalanishi joyning mutloq balandlikdagi landshaft elementlari 
aloqalarini aniqlaydi. 
Orografik bog’liqlik zonallik va balandlik mintaqalanishini relefga 
bog’liqligini belgilaydi, ya’ni tog’larning ekspozitsiyasi, yo’nalishi, tekisliklar, 
platorlar, botiqlar va boshqalarni tabiat komponentlariga ta’sirini ko’rsatib beradi. 
Strukturali-litologik aloqalar hududning geologik tuzilishini o’ziga xos 
xususiyatlari bilan tog’ jinslarini litologo-petrografik tarkibi o’rtasidagi 
aloqadorlikni ko’rsatadi. 
Lokal aloqalar kartalashtirilayotgan hodisalarni regional xususiyatlariga 
mahalliy omillar ta’sirini aniqlab beradi.