O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi

Ko’rib chiqiladigan savollar: 

1.  Nuklein kislotalarni (NK) kimyoviy tarkibi 

2.  Nukleotidlar, ularni tuzilishi va xossalari  

3.  Nukleozidlar, ularni tuzilishi va xossalari  

4.  DNK va RNK ni nukleotid zanjiri, ularni o’xshashligi va farqi 

5.  DNK ni birlamchi va ikkilamchi tuzilishi   

6.  Asoslarni komplementar juftligi va tuzilishi 

7.  Nukleotid kofermentlarni tuzilishi va xossalari 

8.  Nuklein tabiatli dorivor moddalar 

 

LABORATORIYA ISHI 

«NUKLEIN KISLOTA TARKIBIY QISMLARIGA SIFATIY REAKSIYALAR» 

TAJRIBA 1: Polipeptidlarni biuret reaksiyasi bo’yiga aniklash 5 tomchi nuklein kislota 

gidrolizatiga 10 tomchi 10% li NaOH va 2 tomchi 1% CuSO

4

 eritmasidan 

tomiziladi. Suyuqlik binafsha rangga kiradi. Nega shunday bo’ladi tushuntiring?    

TAJRIBA 2: Purin asosini kumush nitrat eritmasi bilan reaksiyasi. 10 tomchi nuklein kislota 

gidrolizatini 2 tomchi kontsentrlashgan ammiak eritmasi bilan neytrallang. 5 tomchi 

---

 

46

1% AgNO

3

 eritmasidan qo’shiladi. Eritmada 3-5 minutdan keyin purin asoslarini 

kumush bilan hosil qilgan yumshoq qo’ng’ir rangli tuzi cho’kmaga tushadi.    

TAJRIBA 3: Riboza va dezaksiribozani aniqlashda qo’llaniladigan Trommer reaksiyasi. 5 tomchi 

nuklein kislota gidrolizatiga 10 tomchi 30% NaOH va 1-3 tomchi 7% CuSO

4 

dan 

Cu(OH)

2

 ni loyqa cho’kmasi hosil bo’lguncha qo’shiladi. Aralashma chayqatiladi va 

uning yuqori qismi qaynaguncha qizdiriladi. Ribozani oksidlanib va Cu(OH)

2

 

qaytarilishi natijasida oldin sariq cho’kma, keyin qizg’ish cho’kma hosil bo’ladi. 

TAJRIBA 4: Fosfor kislotasini molebden bilan aniqlash. 20 tomchi molibden reaktiviga  

(molibdat ammoniyli azot kislotasidagi eritmasi)  2-3 tomchi nuklein kislota 

gidrolizatidan tomiziladi va bir necha minut ochiq olovda sekin asta qizdriladi. Agar 

eritmada fosfor kislotasi bo’lsa eritma sariq limon rangiga kiradi. Sovitilganda sariq 

rangli ammoniy fosformolibden kompleks tuzi kristallari cho’kmaga tushadi. 

  

(NH

4

)

2

MoO

4

 + H

3

PO

4 

+ HNO

3

 

→ (NH

4

)

3

PO

4

 

.

12 MoO

3 

+ NH

4

NO

3 

+ H

2

O 

reaksiyani tenglashtiring