O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi

Darsda ko‘riladigan savollar: 

1.  Permanganatometriya usulining nazariy asoslari: 

1.1.  Kaliy  permanganatning  kislotali, ishqoriy va  neytral muhitda qaytarilishi. 

2.  Qayta titrlash usulining moxiyati. 

2.1.  Kimyoviy  reaktsiya tenglamasi.  

2.2.  Laboratoriya ishining bajarilishi. 

2.3.  Hisoblash formulalari. 

2.4.  Olingan natijalardan xulosalar chiqarish 

3.  Permanganatometriya usulining tibbiyotda qo‘llanilishi. 

---

 

8

4.  Laboratoriya ishi. 

 

LABORATORIYA ISHI 

Eritmadagi vodorod peroksid massasini kontrol-analitik aniqlash 

Vodrod peroksid KMnO

4 

bilan oksidlanish-qaytarilish reaktsiyasida qaytaruvchi xossasini namoyon qiladi 

va jarayon quyidagi tenglama bo‘yicha boradi: 

2KMnO

4

 + 5H

2

O

2

 + 3H

2

SO

4

   

            2Mn SO

4

 + K

2

SO

4

 + 5O

2

 + 8H

2

O 

Ishning borishi:  titrlash kolbasiga malum hajmda (o‘qituvchi kontrol vazifa sifatida beradi) 

H

2

O

2

 eritmasidan oling. 3,0ml H

2

SO

4

 eritmasidan (1:4) qo‘shing va KMnO

4 

eritmasi bilan pushti 

rang hosil bo‘lguncha titrlang. Titrlashni yana 2 marta takrorlang. Eksperimental natijalarni 

jadvalga yozing. O‘xshash natijalardan o‘rta arifmetik qiymatni olib hisoblang. 

№ V(H

2

O

2

), ml 

c(1/5

KMnO

4

), mol/l 

V(KMnO

4

), ml  m(H

2

O

2

), g 

1 

2 

3 

O‘rtacha qiymati 

 

 

 

 

 

 

Hisoblashni quyidagi tenglama bo‘yicha olib boring. 

1000

)

5

/

1

(

)

(

)

2

/

1

(

)

(

4

4

2

2

2

2

KMnO

с

KMnO

V

O

H

M

O

H

m

⋅

⋅

=

 

 

 c(

1/5

KMnO

4

)  

-KMnO

4

 eritmasining ekvivalentining molyar kontsentratsiyasi  

 

M (1/2 H

2

O

2

)  

- H

2

O

2 

ning 

 

ekvivalent molyar massasi  

 

M (1/2 H

2

O

2

) -17g/mol’ 

 

Mustaqil tayyorlanish uchun o‘quv adabiyotlar: 

1.  A.V.Babkov, G.N.Gorshkova, A.M.Kononov. «Praktikum po obshey ximii s elementami 

kolichestvennogo analiza». M., 1978, 135-bet. 

2.  B.M.Alekseev. «Miqdoriy analiz». 1972. 378-bet. 

3.  I.K.Tsitovich. «Kurs analiticheskoy ximii». M., 1985. 271-bet. 

ml

g

NaNO

M

NaNO

c

NaNO

T

/

,

1000

)

2

1

(

)

2

1

(

)

(

2

2

2

⋅

=

 

 

AMALIY MASHG‘ULOT № 5.  

OKSIDLANISH-QAYTARILISH USULI BILAN TITRLASH 

YODOMETRIYA 

 

---

 

9

Mashg‘ulotning maqsadi:  Oksidlanish-qaytarilish reaktsiyalarining borish qonunlarini 

bilgan holda yodometriya usuli bilan  dorivor preparatlar miqdorini aniqlashni o‘rganish.  

O‘rganilayotgan mavzuning ahamiyati.  Titrlashning oksidlanish-qaytarilish usuli dorivor 

preparatlarni analiz qilishda, sanitariya-gigiena va klinik analizda keng ishlatiladi. 

 

Yodometrik titrlash usulida qaytaruvchilar hamda oksidlovchilar miqdorini aniqlash 

mumkin, bu esa titrimetrik analizda undan keng foydalanish imkonini beradi. Bu usul bilan 

eritmalarda al’degid va keton gruppalarni, atseton, xinon, antipirin, vodorod peroksid, suvdagi 

erkin xlor, mis (II), nitritlar va boshqalarni aniqlash mumkin. Moylardagi yod sonini aniqlash 

yog‘larni oziq-ovqatga yaroqliligini baholashda katta ahamiyatga ega.