O’zbekiston Respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi Toshkent tibbiyot akademiyasi

Mashg’ulot № 7 
Mavzu: Atmosfera havosini sanitariya muhofazasi. 
                         Ta’lim berish texnologiyasi (amaliy mashg’ulot) 
Vaqt: 270 daqiqa   
Talabalar soni: 10-12 
O’quv 
mashg’ulotining 
shakli va turi 
Amaliy mashg’ulot  
O’quv 
mashg’ulotining 
tuzilishi   
1. Kirish qism 
2. Fanlararo va fanlar ichra aloqalar  
3. Nazariy qism 
4. Analitik qism:  
-organayzer 
-Test va vaziyatli masalalar 
5. Amaliy qism 
O’quv 
mashg’uloti 
maqsadi: 
-
 
Talabalarga atmosfera havosini ifloslanishini aholi salomatligiga 
aniqlash tug’risida uslubiy4 bilim berish 
-
 
Aholi yashash punktlarida atmosfera havosining ifloslanish 
darajasini aniqlash uslubi to’g’risida tushuncha berish 
-
 
 Atmosfera havosinining ifloslanishining inson organizmiga 
biologik ta’sir mexanizmlari to’g’risida tushuncha berish 
-
 
Aholi yashash punktlari atmosfera havosinining ifloslanishini 
kamaytirish bo’yicha chora tadbirlarni ishlab chiqish. 
Talaba bilishi kerak: 
Aholi  turar  joylarida  atmosfera  havosinining  ifloslanishining  salbiy 

 
85 
ta’sirini  oldini  olish  bo’yicha  profilaktik  chora-tadbirlarni  amalga 
oshirishni.  Aholi  turar  joylarida  atmosfera  havosinining  sanitariya 
muxofazasi bo’yicha ogoxlantiruvchi va joriy sanitariya nazoratini olib 
borish va ularni tekshirish usullarini bilish 
Talaba bajara olishi lozim: 
Aholi turar joylarida atmosfera havosinining ifloslanishining salbiy 
ta’sirini oldini olish bo’yicha tashkiliy, uslubiy tadbirlarni va 
mukammal tekshirish ishlarini   bajara   olishi  lozim.  
Aholi turar joylarida atmosfera havosidan laboratoriya tekshirish 
uchun namunalar olishni bajara olish 
Pedagogik vazifalar: 
Aholi turar joylari-da  
atmosfera havosini-ning 
ifloslanishining salbiy 
ta’siriga qarshi kurashish  
ishlarni  o’rgatish 
Talabalarga  aholi  turar 
joylarida 
atmosfera 
havosinining 
ifloslan-
tiruvchi  manbalar  ustidan 
ogoxlantiruvchi  va  joriy 
sanitariya  nazoratini  olib 
borishda shifokor  vazifalari 
bilan tanishtirish 
Sanoat korxonlari, 
avtotransportlarning  o’ziga 
xos tomonlarini o’rgatish 
Aholi  turar  joylarida 
atmosfera 
havosinining 
ifloslanishining 
salbiy 
ta’sirini 
ahamiyatini 
o’rgatish,  ularni  aniqlash 
usullarini 
talabalarga 
o’rgatish 
 
o’z 
bilim 
doirasini    shakllantirish va   
qiziqish  uyg’otish 
O’quv   faoliyati   natijalari: 
Aholi turar joylarida  atmosfera havosinining ifloslanishining salbiy 
ta’sirini oldini olish bo’yicha  kurashish uchun olib borilgan chora-
tadbirlarni  tartibli ravishda ochib beradilar 
Aholi turar joylarida atmosfera havosinining ifloslan manbalar ustidan  
mukammal  tekshirish ishlarni bosqichama-bosqich  tasniflaydilar 
Aholi turar joylarida sanoat korxonlari va avtortransportlarning o’ziga xos 
tomonlarini bilishi lozim 
- Aholi turar joylarini  funksional mintaqalari va unda atmosfera 
havosinining ifloslantiruvchi manb’alarni rejalashtirishga qo’yiladigan 
gigienik talablarni bilishi lozim 
  Talabalarda  aqliy  fikr  yuritishni  o’stirish,  aholi  turar  joylarida  fizik 
omillar  manbasiga  qarshi  ishlarni  tashkillashtirish  va  profilaktik  
tadbirlar  ketma  –  ketlik  chizmasini  to’g’ri  tassavur  qilishi,  tanqidiy 
mulohazani shakllantiradilar; 
   
  Talabalar aholi turar joylarida atmosfera havosinini sanitariya 
tekshirish bosqichlari tartibini va uni tartibli ravishda bajara olishi 
lozim. 
Ta’lim usullari 
Ma’ruza, aqliy hujum, hikoya, namoyish, videousul, amaliy ish usuli, 
kitob bilan ishlash, suhbat, ta’limiy o’yin, pinbord, organayzer. 
Ta’lim shakli 
Jamoaviy,  guruhlarda  ishlash  («Birgalikda  o’qiymiz»,  «O’ylang-
Juftlikda ishlang-Fikr almashing»), yakka tartibli 
Ta’lim vositalari 
Doska-stend,  videofilmlar,  grafik,  diagrammlar,  chizma,  sxema, 
eslatma,  nazorat  varag’i,  matnlar,  nazorat  savollari,  testlar,  vaziyatli 
masalalar, o’rgatuvchi- nazorat qiluvchi dasturlar   
Ta’lim berish sharoiti 
Maxsus texnika vositalari bilan jihozlangan xonalar, guruhli shakllarda 
ishlashga mo’ljallangan xonalar, tegishli jadvallar, sxemalar, slaydlar,  
yangi pedagogik texnologiyalar,  o’rgatuvchi-nazorat qiluvchi 
dasturlar, O’z.Res SSVning buyruqlari, metodik qo’llanmalar. San 
Qva Q, O’z Res Qonunlari  
Monitoring va baholash 
Og’zaki so’rov: tezkor-so’rov, yozma so’rov: test  
 
O’quv mashg’ulotining texnologik xaritasi  
Ish bosqichlari va 
Faoliyat 

 
86 
vaqti 
90-daqiqa. 
Ta’lim beruvchi 
Ta’lim oluvchilar 
1-bosqich. 
5 daqiqa 
 
5 daqiqa 
 
 
5 daqiqa 
 
 
5 daqiqa 
 
1.1. Daftarlar va davomatni tekshirish 
 
1.2 Mavzuning nomi, maqsad va kutilayotgan 
natijalarni etkazadi. Mashg’ulot rejasi 
bilan tanishtiradi. 
1.2. Mavzu bo’yicha asosiy tushunchalarni, 
mustaqil ishlash uchun adabiyotlar 
ro’yxatini aytadi  
1.3. O’quv mashg’ulotida o’quv ishlarini 
baholash mezonlari bilan tanishtiradi. 
 
Tinglaydilar, yozib 
oladilar. 
Aniqlashtiradilar, 
savollar beradilar 
2-bosqich. 
10 daqiqa 
  
10 daqiqa 
 
 
 
5 daqiqa 
 
 
 
10 daqiqa 
 
 
 
 
2.1. Tezkor-so’rovG’ savol-javobG’ aqliy 
hujum orqali bilimlarni faollashtiradi. 
2.2. Amaliy mashg’ulotning rejasi va tuzilishiga 
muvofiq ta’lim jarayonini tashkil etish 
bo’yicha harakatlar tartibini bayon qiladi (“Davra stoli” 
ishbilarmonlik o’yini) 
2.3.  Klaster  va  konseptual  jadval  organayzerlarning 
ishlash  tartibini  tushuntiradi  va  talabalarni  guruhlarga 
ajratadi  
       Tanaffus  - 5 daqiqa 
2.4.Talabalarga mavzuni o’zlashtirish uchun belgilangan 
ko’rgazmali  qurollar  (  test  va  vaziyatli  masala,  
kompyuter dasturlari, fantomlar)ni taqdim etish, ulardan 
foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar va tushuntirish berish 
 
Javob beradilar. 
Yozadilar. 
 
 
Guruhlarda 
ishlaydilar, 
taqdimot qiladilar 
va bosh. 
3-bosqich. 
 
10 daqiqa 
 
10 daqiqa 
 
 
10 daqiqa 
 
 
 
5 daqiqa 
 
 
3.1. Amaliy ko’nikmalarni bajarish 
 
3.2.Mavzu bo’yicha yakun qiladi, qilingan 
ishlarni kelgusida kasbiy faoliyatlarida 
ahamiyatga ega ekanligi muhimligiga 
talabalar e’tiborini qaratadi. 
3.3. Guruhlar ishini baholaydilar, o’quv 
mashg’ulotining maqsadga erishish 
darajasini tahlil qiladi.  
3.5. Mustaqil ish uchun topshiriq beradi va 
uning baholash mezonlarini etkazadi 
 
Amaliy 
kunikmalarni 
bajaradilar 
 
 
O’z-o’zini, o’zaro 
baholashni 
o’tkazadilar. 
Savol beradilar 
Topshiriqni 
yozadilar 
 
 
1. Motivatsiya 
        
Talabalarni  kasbiy  tayyorlashda  muhimliligini  qayd  etgan  holda  mavzuni 
asoslash.  Talabalarga  aholi  punktlaridagi  atmosfera  havosini  holatini  o’rganishda  sanitariya 
vrachini ishtirok etishi, havoni tozaligi tozalash inshootlarini samaradorligi to’g’risida sanitariya 
xulosasini  tuzish,  tozalash  inshootlarini  ishini  samaradorligini  baholash,  aholi  salamatligini 
holatini o’rganish. 

 
87 
Talabaga  javobgarlik  xissini,  singdirish,  qiziqtirish  va  amali  ko’nikmalarni  egallashda  zaruriy 
bilimlar xajmini kengaytirish. 
-        Kelajakda to’g’ri va o’ziga ishongan xolda, logik  va kritik fikrlashni, kasbiga ma’suliyatli 
yondoshishni talabada shakllantirish. 
- Bo’lajak shifokorni shakllantirishda aholi turar joylarida atmosfera havosini ifloslanishini axola 
salomatligiga  salbiy  ta’siriga  qarshi  ishlarni  tashkillashtirish,    sanoat  korxonlari  va 
avtotransportlarni sanitariya tekshiruvida shifokor vazifalarni o’rgatish. Olingan nazariy bilimlar 
va amaliy ko’nikmalar hajmi talabaga kelajakdagi amaliyotida yordam beradi. 
    
2. Fanlararo va fanlar ichra aloqalar 
         Shu    mavzuni  o’qitishda  talabalar  umumiy  gigiena,  epidemiologiya,  mikrobiologiya, 
yuqumli  kasalliklar,  bolalar  kasalliklari,  ichki  kasalliklar,  immunologiya  va  virusologiya 
fanlaridan olgan bilimlariga asoslangan.  
 
O’quv mashg’ulotida ta’lim texnologiyasi modeli 
Mashg’ulot № 8 
Mavzu: Ochiq suv ta’minoti bosh inshootlarini sanitariya tekshirish 
                         Ta’lim berish texnologiyasi (amaliy mashg’ulot) 
Vaqt: 270 daqiqa   
Talabalar soni: 10-12 
O’quv 
mashg’ulotining 
shakli va turi 
Amaliy mashg’ulot  
O’quv 
mashg’ulotining 
tuzilishi   
1. Kirish qism 
2. Fanlararo va fanlar ichra aloqalar  
3. Nazariy qism 
4. Analitik qism:  
-organayzer 
-Test va vaziyatli masalalar 
5. Amaliy qism 
O’quv 
mashg’uloti 
maqsadi: 
-  Talabalarni  turar-joy  jamoat  binolari  ustidan  OSNda  ish  yuritish 
prinsiplarni gigienik yuaxolashni o’rganish. 
-  Turar  joy  jamoat  binolari  loyixalarni  sanitariya  ekspertizisini 
o’tkazish uslubiyatigi o’gganish; 
- Yashash binolari chizmalarini o’qish uslubini o’rgatish 
-    Turarjoy  va  jamoat  binolari  loyixasini  tekshirish  bo’yicha  xulosa 
tuzish bilan tanishtirish; 
-    Turarjoy  va  jamoat  binolari  sanitariya  tekshiruvi  uslubi  bilan 
tanishtirish  
Talaba bilishi kerak: 
Turar  joy  va  jamoat  binolarini  ifloslanishining  salbiy  ta’sirini  oldini 
olish  bo’yicha  profilaktik  chora-tadbirlarni  amalga  oshirishni.  Turar 
joy va jamoat binolari sanitariya muxofazasi bo’yicha ogoxlantiruvchi 
va joriy sanitariya nazoratini olib borish va ularni tekshirish usullarini 
bilish 
Talaba bajara olishi lozim: 
Turar joy va jamoat binolarini ifloslanishining salbiy ta’sirini oldini 
olish bo’yicha tashkiliy, uslubiy tadbirlarni va mukammal tekshirish 
ishlarini   bajara   olishi  lozim.  
Turar joy va jamoat binolaridan laboratoriya tekshirish uchun 
namunalar olishni bajara olish 

 
88 
Pedagogik vazifalar: 
Turar joy va jamoat 
binolari ifloslanishining 
salbiy ta’siriga qarshi 
kurashish  ishlarni  
o’rgatish  Talabalarga 
aholi turar joy-larida 
atmosfera havosinining 
ifloslanan-tiruvchi manbalar 
ustidan ogoxlantiruvchi va 
joriy sanitariya nazoratini 
olib borishda shifokor  
vazifalari bilan tanishtirish 
Sanoat korxonlari, 
avtotransportlarning  o’ziga 
xos tomonlarini o’rgatish 
Aholi  turar  joylarida 
atmosfera 
havosinining 
ifloslanishining  salbiy  ta’si-
rini  ahamiyatini  o’rgatish, 
ularni  aniqlash  usullarini 
talabalarga  o’rgatish    o’z 
bilim 
doirasini    
shakllantirish  va      qiziqish  
uyg’otish 
O’quv   faoliyati   natijalari: 
Turar joy va jamoat binolarining ifloslanishining salbiy ta’sirini oldini 
olish bo’yicha  kurashish uchun olib borilgan chora-tadbirlarni  tartibli 
ravishda ochib beradilar 
Turar joy va jamoat binolarini ifloslantiruvchi manbalar ustidan  
mukammal  tekshirish ishlarni bosqichama-bosqich  tasniflaydilar 
Aholi turar joylarida sanoat korxonlari va avtortransportlarning o’ziga xos 
tomonlarini bilishi lozim 
- Aholi turar joylarini  funksional mintaqalari va unda atmosfera 
havosinining ifloslantiruvchi manb’alarni rejalashtirishga qo’yiladigan 
gigienik talablarni bilishi lozim 
  Talabalarda  aqliy  fikr  yuritishni  o’stirish,  aholi  turar  joylarida  fizik 
omillar  manbasiga  qarshi  ishlarni  tashkillashtirish  va  profilaktik  
tadbirlar  ketma  –  ketlik  chizmasini  to’g’ri  tassavur  qilishi,  tanqidiy 
mulohazani shakllantiradilar; 
   
  Talabalar aholi turar joylarida atmosfera havosinini sanitariya 
tekshirish bosqichlari tartibini va uni tartibli ravishda bajara olishi 
lozim. 
Ta’lim usullari 
Ma’ruza, aqliy hujum, hikoya, namoyish, videousul, amaliy ish usuli, 
kitob bilan ishlash, suhbat, ta’limiy o’yin, pinbord, organayzer. 
 
Ta’lim shakli 
Jamoaviy,  guruhlarda  ishlash  («Birgalikda  o’qiymiz»,  «O’ylang-
Juftlikda ishlang-Fikr almashing»), yakka tartibli 
Ta’lim vositalari 
Doska-stend,  videofilmlar,  grafik,  diagrammlar,  chizma,  sxema, 
eslatma,  nazorat  varag’i,  matnlar,  nazorat  savollari,  testlar,  vaziyatli 
masalalar, o’rgatuvchi- nazorat qiluvchi dasturlar   
Ta’lim berish sharoiti 
Maxsus texnika vositalari bilan jihozlangan xonalar, 
guruhli shakllarda ishlashga mo’ljallangan xonalar, 
 tegishli 
jadvallar, 
sxemalar, 
slaydlar, 
 
yangi 
pedagogik 
texnologiyalar,    o’rgatuvchi-nazorat  qiluvchi  dasturlar,  O’z.Res 
SSVning  buyruqlari,  metodik  qo’llanmalar.  San  Qva  Q,  O’z  Res 
Qonunlari  
 
Monitoring va baholash 
Og’zaki so’rov: tezkor-so’rov, yozma so’rov: test  
 
O’quv mashg’ulotining texnologik xaritasi  
Ish bosqichlari va 
vaqti 
90-daqiqa. 
Faoliyat 
Ta’lim beruvchi 
Ta’lim oluvchilar 

 
89 
1-bosqich. 
5 daqiqa 
 
5 daqiqa 
 
 
5 daqiqa 
 
 
5 daqiqa 
 
1.1. Daftarlar va davomatni tekshirish 
 
1.2 Mavzuning nomi, maqsad va kutilayotgan 
natijalarni etkazadi. Mashg’ulot rejasi 
bilan tanishtiradi. 
1.2. Mavzu bo’yicha asosiy tushunchalarni, 
mustaqil ishlash uchun adabiyotlar 
ro’yxatini aytadi  
1.3. O’quv mashg’ulotida o’quv ishlarini 
baholash mezonlari bilan tanishtiradi. 
 
Tinglaydilar, yozib 
oladilar. 
Aniqlashtiradilar, 
savollar beradilar 
2-bosqich. 
10 daqiqa 
  
10 daqiqa 
 
 
 
5 daqiqa 
 
 
 
10 daqiqa 
 
 
 
 
2.1. Tezkor-so’rovG’ savol-javobG’ aqliy 
hujum orqali bilimlarni faollashtiradi. 
2.2. Amaliy mashg’ulotning rejasi va tuzilishiga 
muvofiq ta’lim jarayonini tashkil etish 
bo’yicha harakatlar tartibini bayon qiladi (“Davra stoli” 
ishbilarmonlik o’yini) 
2.3.  Klaster  va  konseptual  jadval  organayzerlarning 
ishlash  tartibini  tushuntiradi  va  talabalarni  guruhlarga 
ajratadi  
       Tanaffus  - 5 daqiqa 
2.4.Talabalarga mavzuni o’zlashtirish uchun belgilangan 
ko’rgazmali  qurollar  (  test  va  vaziyatli  masala,  
kompyuter dasturlari, fantomlar)ni taqdim etish, ulardan 
foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar va tushuntirish berish 
 
Javob beradilar. 
Yozadilar. 
 
 
Guruhlarda 
ishlaydilar, 
taqdimot qiladilar 
va bosh. 
3-bosqich. 
 
10 daqiqa 
 
10 daqiqa 
 
 
10 daqiqa 
 
 
 
5 daqiqa 
 
 
3.1. Amaliy ko’nikmalarni bajarish 
 
3.2.Mavzu bo’yicha yakun qiladi, qilingan 
ishlarni kelgusida kasbiy faoliyatlarida 
ahamiyatga ega ekanligi muhimligiga 
talabalar e’tiborini qaratadi. 
3.3. Guruhlar ishini baholaydilar, o’quv 
mashg’ulotining maqsadga erishish 
darajasini tahlil qiladi.  
3.5. Mustaqil ish uchun topshiriq beradi va 
uning baholash mezonlarini etkazadi 
 
Amaliy 
kunikmalarni 
bajaradilar 
 
 
 
O’z-o’zini, o’zaro 
baholashni 
o’tkazadilar. 
Savol beradilar 
Topshiriqni 
yozadilar 
 
 
 
1. Motivatsiya 
       Talabalarni  kasbiy  tayyorlashda  muhimliligini  qayd  etgan  holda  mavzuni  asoslash. 
Talabalarga  Turar-joy  va  jamoat  binolarini  qurish  uchun  er  maydonini  tanlashda  sanitariya 
vrachining ishtirok etishi . 

 
90 
O’tkazilgan  tekshirishlar  ustidan  sanitar  –gigienik  xulosa  tuzish  tura  rjoy  jamoat  binolari 
rejalashtirilmaganligi  mikroiqlim  buzilishi  oqibatida  aholi  salomatligini  buzilish  holatini 
o’rganish. 
Talabaga  javobgarlik  xissini,  singdirish,  qiziqtirish  va  amali  ko’nikmalarni  egallashda 
zaruriy bilimlar xajmini kengaytirish. 
-        Kelajakda to’g’ri va o’ziga ishongan xolda, logik  va kritik fikrlashni, kasbiga ma’suliyatli 
yondoshishni talabada shakllantirish. 
- Bo’lajak shifokorni shakllantirishda aholi turar joylarida atmosfera havosini ifloslanishini axola 
salomatligiga  salbiy  ta’siriga  qarshi  ishlarni  tashkillashtirish,    sanoat  korxonlari  va 
avtotransportlarni sanitariya tekshiruvida shifokor vazifalarni o’rgatish. Olingan nazariy bilimlar 
va amaliy ko’nikmalar hajmi talabaga kelajakdagi amaliyotida yordam beradi. 
    
2. Fanlararo va fanlar ichra aloqalar 
         Shu    mavzuni  o’qitishda  talabalar  umumiy  gigiena,  epidemiologiya,  mikrobiologiya, 
yuqumli  kasalliklar,  bolalar  kasalliklari,  ichki  kasalliklar,  immunologiya  va  virusologiya 
fanlaridan olgan bilimlariga asoslangan.  
 
 
O’quv mashg’ulotida ta’lim texnologiyasi modeli 
Mashg’ulot № 9 
Mavzu: Chiqindi suvlarini tozalash aeratsiya stansiyalarini sanitariya-gigienik tekshirish. 
 
Ta’lim berish texnologiyasi (amaliy mashg’ulot) 
Vaqt: 270 daqiqa   
Talabalar soni: 10-12 
O’quv 
mashg’ulotining 
shakli va turi 
Amaliy mashg’ulot  
O’quv 
mashg’ulotining 
tuzilishi   
1. Kirish qism 
2. Fanlararo va fanlar ichra aloqalar  
3. Nazariy qism 
4. Analitik qism:  
-organayzer 
-Test va vaziyatli masalalar 
5. Amaliy qism 
O’quv 
mashg’uloti 
maqsadi: 

 
Talabalarga chiqindi suvlarning tozalash inshoatlarining 
sanitariya tekshirish uslubini baholashga urgatish. 

 
Boz-su chiqindi suvlarni tozalash inshoatlarining sanitariya 
tekshiruv uslubini  va chiqindi suvlardan namunalar olishni urgatish. 

 
Talabalarga chiqindi suvlarningtozalash aeratsiya stansiyalarida 
suvning sifatini nazorat qilish bo’yicha  ishlab chiqarish 
labaratoriyasining tashkillashtirilganligi bilan tanishtirish. 

 
 Chiqindi suvlarning  tozalash inshoatlarining sanitariya 
tekshirish dalolatnomasining tuzishning urgatish. 

 
Tashki muhit ob’ektlarining ifloslanishdan sanitariya 
muxofazalash bo’yicha profilaktik chora tadbirlar ishlab chiqishga 
urgatish.  
Talaba bilishi kerak: 
Turar  joy  va  jamoat  binolarini  ifloslanishining  salbiy  ta’sirini  oldini 
olish  bo’yicha  profilaktik  chora-tadbirlarni  amalga  oshirishni.  Turar 
joy va jamoat binolari sanitariya muxofazasi bo’yicha ogoxlantiruvchi 
va joriy sanitariya nazoratini olib borish va ularni tekshirish usullarini 
bilish 

 
91 
Talaba bajara olishi lozim: 
Turar joy va jamoat binolarini ifloslanishining salbiy ta’sirini oldini 
olish bo’yicha tashkiliy, uslubiy tadbirlarni va mukammal tekshirish 
ishlarini   bajara   olishi  lozim.  
Turar joy va jamoat binolaridan laboratoriya tekshirish uchun 
namunalar olishni bajara olish 
Pedagogik vazifalar: 
Turar joy va jamoat 
binolari ifloslanishining 
salbiy ta’siriga qarshi 
kurashish  ishlarni  
o’rgatish 
Talabalarga  aholi  turar 
joylarida 
atmosfera 
havosinining 
ifloslanantiruvchi  manbalar 
ustidan  ogoxlantiruvchi  va 
joriy  sanitariya  nazoratini 
olib 
borishda 
shifokor  
vazifalari bilan tanishtirish 
Sanoat korxonlari, 
avtotransportlarning  o’ziga 
xos tomonlarini o’rgatish 
Aholi  turar  joylarida 
atmosfera 
havosinining 
ifloslanishining 
salbiy 
ta’sirini 
ahamiyatini 
o’rgatish,  ularni  aniqlash 
usullarini 
talabalarga 
o’rgatish 
 
o’z 
bilim 
doirasini    shakllantirish va   
qiziqish  uyg’otish 
O’quv   faoliyati   natijalari: 
Turar joy va jamoat binolarining ifloslanishining salbiy ta’sirini oldini 
olish bo’yicha  kurashish uchun olib borilgan chora-tadbirlarni  tartibli 
ravishda ochib beradilar 
Turar joy va jamoat binolarini ifloslantiruvchi manbalar ustidan  
mukammal  tekshirish ishlarni bosqichama-bosqich  tasniflaydilar 
Aholi turar joylarida sanoat korxonlari va avtortransportlarning o’ziga xos 
tomonlarini bilishi lozim 
- Aholi turar joylarini  funksional mintaqalari va unda atmosfera 
havosinining ifloslantiruvchi manb’alarni rejalashtirishga qo’yiladigan 
gigienik talablarni bilishi lozim 
  Talabalarda  aqliy  fikr  yuritishni  o’stirish,  aholi  turar  joylarida  fizik 
omillar  manbasiga  qarshi  ishlarni  tashkillashtirish  va  profilaktik  
tadbirlar  ketma  –  ketlik  chizmasini  to’g’ri  tassavur  qilishi,  tanqidiy 
mulohazani shakllantiradilar; 
   
  Talabalar aholi turar joylarida atmosfera havosinini sanitariya 
tekshirish bosqichlari tartibini va uni tartibli ravishda bajara olishi 
lozim. 
Ta’lim usullari 
Ma’ruza, aqliy hujum, hikoya, namoyish, videousul, amaliy ish usuli, 
kitob bilan ishlash, suhbat, ta’limiy o’yin, pinbord, organayzer. 
 
Ta’lim shakli 
Jamoaviy,  guruhlarda  ishlash  («Birgalikda  o’qiymiz»,  «O’ylang-
Juftlikda ishlang-Fikr almashing»), yakka tartibli 
Ta’lim vositalari 
Doska-stend,  videofilmlar,  grafik,  diagrammlar,  chizma,  sxema, 
eslatma,  nazorat  varag’i,  matnlar,  nazorat  savollari,  testlar,  vaziyatli 
masalalar, o’rgatuvchi- nazorat qiluvchi dasturlar   
Ta’lim berish sharoiti 
Maxsus texnika vositalari bilan jihozlangan xonalar, 
guruhli shakllarda ishlashga mo’ljallangan xonalar, 
 tegishli 
jadvallar, 
sxemalar, 
slaydlar, 
 
yangi 
pedagogik 
texnologiyalar,    o’rgatuvchi-nazorat  qiluvchi  dasturlar,  O’z.Res 
SSVning  buyruqlari,  metodik  qo’llanmalar.  San  Qva  Q,  O’z  Res 
Qonunlari  
 
Monitoring va baholash 
Og’zaki so’rov: tezkor-so’rov, yozma so’rov: test  
 
O’quv mashg’ulotining texnologik xaritasi  
Ish bosqichlari va 
vaqti 
Faoliyat 
Ta’lim beruvchi 
Ta’lim oluvchilar 

 
92 
90-daqiqa. 
1-bosqich. 
5 daqiqa 
 
5 daqiqa 
 
 
5 daqiqa 
 
 
5 daqiqa 
 
1.1. Daftarlar va davomatni tekshirish 
 
1.2 Mavzuning nomi, maqsad va kutilayotgan 
natijalarni etkazadi. Mashg’ulot rejasi 
bilan tanishtiradi. 
1.2. Mavzu bo’yicha asosiy tushunchalarni, 
mustaqil ishlash uchun adabiyotlar 
ro’yxatini aytadi  
1.3. O’quv mashg’ulotida o’quv ishlarini 
baholash mezonlari bilan tanishtiradi. 
 
Tinglaydilar, yozib 
oladilar. 
Aniqlashtiradilar, 
savollar beradilar 
2-bosqich. 
10 daqiqa 
  
10 daqiqa 
 
 
 
5 daqiqa 
 
 
 
10 daqiqa 
 
 
 
 
2.1. Tezkor-so’rovG’ savol-javobG’ aqliy 
hujum orqali bilimlarni faollashtiradi. 
2.2. Amaliy mashg’ulotning rejasi va tuzilishiga 
muvofiq ta’lim jarayonini tashkil etish 
bo’yicha harakatlar tartibini bayon qiladi (“Davra stoli” 
ishbilarmonlik o’yini) 
2.3.  Klaster  va  konseptual  jadval  organayzerlarning 
ishlash  tartibini  tushuntiradi  va  talabalarni  guruhlarga 
ajratadi  
       Tanaffus  - 5 daqiqa 
2.4.Talabalarga mavzuni o’zlashtirish uchun belgilangan 
ko’rgazmali  qurollar  (  test  va  vaziyatli  masala,  
kompyuter dasturlari, fantomlar)ni taqdim etish, ulardan 
foydalanish bo’yicha ko’rsatmalar va tushuntirish berish 
 
Javob beradilar. 
Yozadilar. 
 
 
Guruhlarda 
ishlaydilar, 
taqdimot qiladilar 
va bosh. 
3-bosqich. 
 
10 daqiqa 
 
10 daqiqa 
 
 
10 daqiqa 
 
 
 
5 daqiqa 
 
 
3.1. Amaliy ko’nikmalarni bajarish 
 
3.2.Mavzu bo’yicha yakun qiladi, qilingan 
ishlarni kelgusida kasbiy faoliyatlarida 
ahamiyatga ega ekanligi muhimligiga 
talabalar e’tiborini qaratadi. 
3.3. Guruhlar ishini baholaydilar, o’quv 
mashg’ulotining maqsadga erishish 
darajasini tahlil qiladi.  
3.5. Mustaqil ish uchun topshiriq beradi va 
uning baholash mezonlarini etkazadi 
 
Amaliy 
kunikmalarni 
bajaradilar 
 
 
 
O’z-o’zini, o’zaro 
baholashni 
o’tkazadilar. 
Savol beradilar 
Topshiriqni 
yozadilar 
 
 
1. Motivatsiya 
       Talabalarni kasbiy tayyorlashda muhimliligini qayd etgan holda mavzuni asoslash. 
Talabalarga suv tarmog’i bosh inshoatlari sanitariya nazoratlari kuyidagi boskichlarni uz ichiga 
oladi. 
1.
 
Suv tarmogi bosh inshoatlari joylashgan maydon aks ettirilgan sanitariya topografik 
nazorat. 

 
93 
2.
 
Markazlashgan suv tarmogi uchun suv olish joyi holati, sanitar-texnik holati, suvning 
debiti. 
3.
 
Suvning sifatini baholash uchun suvni tozalash boskichlarida  va taksimlovchi tarmokka 
berishdan avval sinama olish va laboratoriya nazoratidan o’tkazish. 
4.
 
Aholi o’rtasida yuqumli va noyuqumli kasalliklar bilan kasallanish holatini o’rganish va 
profilaktik tadbiriy choralar ishlab chiqish . 
5.
 
Aholini surov anketa usullari bilan ularni suvga bo’lgan istemolini kondirishni o’rganish. 
Talabaga  javobgarlik  xissini,  singdirish,  qiziqtirish  va  amali  ko’nikmalarni  egallashda 
zaruriy bilimlar xajmini kengaytirish. 
-        Kelajakda to’g’ri va o’ziga ishongan xolda, logik  va kritik fikrlashni, kasbiga ma’suliyatli 
yondoshishni talabada shakllantirish. 
- Bo’lajak shifokorni shakllantirishda aholi turar joylarida atmosfera havosini ifloslanishini axola 
salomatligiga  salbiy  ta’siriga  qarshi  ishlarni  tashkillashtirish,    sanoat  korxonlari  va 
avtotransportlarni sanitariya tekshiruvida shifokor vazifalarni o’rgatish. Olingan nazariy bilimlar 
va amaliy ko’nikmalar hajmi talabaga kelajakdagi amaliyotida yordam beradi. 
    
2. Fanlararo va fanlar ichra aloqalar 
         Shu    mavzuni  o’qitishda  talabalar  umumiy  gigiena,  epidemiologiya,  mikrobiologiya, 
yuqumli  kasalliklar,  bolalar  kasalliklari,  ichki  kasalliklar,  immunologiya  va  virusologiya 
fanlaridan olgan bilimlariga asoslangan.