O`zbekiston respublikasi xalq talimi vazirligi termiz davlat instituti kimyo fakulteti kimyo kafedrasi

4. Kuchli kislota va kuchli asosdan hosil bo’lgan tuz. Masalan; KCl suvda eritilsa, K⁺ hamda Cl^- ionlari suvning H⁺ va OH^- ionlari bilan kuchsiz dissotsilanuvchi birikma hosil qilmaydi. Demak kuchli kislota va kuchli asosdan hosil bo’lgan tuz gidrolizga uchramaydi. Muhit neytral bo’ladi. pH=7.
M; KNO₃, K₂SO₄, NaCl, Na₂SO₄, va hakozo.
Gidroliz ko’pchilik tuzlar uchun qaytar protsesdir. Tuzning gidrolizini miqdor jihatidan gidrolizlanish darajasi bilan ifodalash mumkin. Tuzning gidrolizlangan mollari sonini eritmadagi tuzning umumiy mollari soniga bo’lgan nisbati shu tuzning gidrolizlanish darajasi deyiladi.
Gidrolizlanish darjasi K harfi bilan belgilash qabul qilingan:
Tuzning gidrolizlangan mollari soni

K= ∙ 100 %
Tuzning erigan mollarining umumiy soni
Eritma temperaturasining ko’tarilishi natijasida tuzning gidrolizlanish darajasi ortadi. Buni quyidagicha izohlash mumkin. Temperatura ko’tarilishi bilan suvning dissotsilanishi ortadi, H⁺ va OH^- ionlarining konsentratsiyasi ko’payadi, natijada tuz ionlarining suv ionlari bilan o’zaro tasiri kuchayadi. Eritmani suyultirish ham gidrolizlanish darajasini orttiradi.
Gidrolizga tasir etuvchi omillar

	Tuz	Chapga	O’nga
1	Kuchli asos – kuchsiz kislota	T ning pasayishi ishqor qo’shish tuz kons-ni oshirish ishqoriy muhit beruvchi tuz qo’shish	T ni oshirish kislota qo’shish suv qo’shish (suyutirish) kislotali muhit beruvchi tuz qo’shish
2	Kuchsiz asos – kuchli kislota	T ning pasayishi kislota qo’shish tuz kons-ni oshirish kislotali muhit beruvchi tuz qo’shish	T ni oshirish ishqor qo’shish suv qo’shish (suyutirish) ishqoriy muhit beruvchi tuz qo’shish
3	Kuchli asos – kuchli kislota	Gidroliz bormaydi
4	Kuchsiz asos va kuchsiz kuslota	to’liq gidrolizlanadi.