Oʻzbekiston respublikasining soliq kodeksi (Yangi tahriri) Oʻzbekiston Respublikasining

189-modda. Keyingi realizatsiya qilish narxi usuli 
(1-q.)
Keyingi realizatsiya qilish narxi usuli nazorat qilinadigan bitim narxining ushbu 
nazorat qilinadigan bitimda (bir turdagi bitimlar guruhida) olingan tovarni keyingi realizatsiya 
qilishda (qayta sotishda) nazorat qilinadigan bitim tarafi tomonidan olingan yalpi rentabellikni 
taqqoslash asosida bozor narxlariga muvofiqligini aniqlashni nazarda tutadi. Ushbu usuldan 
foydalanilganda yalpi rentabellikning bozor oraligʻi ushbu Kodeksning 187-moddasida nazarda 
tutilgan tartibda aniqlanadi. 
(2-q.)
Keyingi realizatsiya qilish narxi usulidan foydalanish narxlarning bozor narxlariga 
muvofiqligini aniqlash uchun boshqa usullarga nisbatan ustuvor boʻlib, unga koʻra tovar nazorat 
qilinadigan bitim doirasida olinadi va taraflari mustaqil shaxslar boʻlgan bitim doirasida qayta 
ishlanmagan holda qayta sotiladi. Agar qayta sotishni amalga oshirayotgan shaxs uning yalpi 
rentabelligi darajasiga sezilarli taʼsir koʻrsatadigan nomoddiy aktivlar obyektlariga egalik qilmasa, 
mazkur usuldan foydalaniladi. 
(3-q.)
Agar tovar qayta sotilganda quyidagi operatsiyalar amalga oshirilsa ham keyingi 
realizatsiya qilish narxi usulidan foydalanish mumkin: 
1) tovarni qayta sotishga va transportda tashishga tayyorlash (tovarlarni turkumlarga 
ajratish, joʻnatmalarni shakllantirish, saralash, qayta oʻrash); 
2) agar yakuniy mahsulotning (yarim tayyor mahsulotlarning) xususiyatlari 
aralashtiriladigan tovarlarning xususiyatlaridan sezilarli farq qilmasa, tovarlarni aralashtirish. 
(4-q.)
Agar tovarni mustaqil shaxslarga keyingi realizatsiya qilish taqqoslanadigan tijorat 
shartlarida va (yoki) moliyaviy shartlarda turli narxlarda amalga oshirilsa, rentabellik oraligʻini 
aniqlashda tovarni keyingi realizatsiya qilish narxi sifatida barcha shunday bitimlar boʻyicha 
ushbu tovarning oʻrtacha narxidan foydalaniladi. 
(5-q.)
Agar qayta sotishni amalga oshirayotgan shaxsda yalpi rentabellik ushbu Kodeksning 
187-moddasida nazarda tutilgan tartibda aniqlangan rentabellik oraligʻi chegarasida boʻlsa, soliq 

---

solish maqsadida nazorat qilinadigan bitimda tovar sotib olingan narx bozor narxlariga muvofiq 
deb eʼtirof etiladi. 
(6-q.)
Agar qayta sotishni amalga oshirayotgan shaxsda yalpi rentabellik ushbu Kodeksning 
187-moddasida nazarda tutilgan tartibda aniqlangan rentabellik oraligʻining eng kam miqdoridan 
kam boʻlsa yoki uning eng yuqori miqdoridan koʻp boʻlsa, soliq solish maqsadida nazorat 
qilinadigan bitim narxi tovarni keyingi realizatsiya qilishning amaldagi narxidan va rentabellik 
oraligʻining oʻrtacha qiymatiga muvofiq keladigan yalpi rentabellikdan kelib chiqqan holda 
aniqlanadi. 
(7-q.)
Keyingi realizatsiya qilish narxi usuli qoʻllanilganida axborot-narx agentliklarining 
aynan oʻxshash (bir turdagi) tovarlarning (xizmatlarning) narxlari (narxlar oraligʻi) toʻgʻrisidagi 
maʼlumotlaridan va bunday tovarlarga (xizmatlarga) bozor narxlari oraligʻi narxlaridan ushbu 
Kodeks 188-moddasining yettinchi qismida nazarda tutilgan tartibda foydalanishga yoʻl qoʻyiladi. 
(8-q.)
Soliq solish maqsadida rentabellik oraligʻining oʻrtacha qiymatini ushbu moddaning 
yettinchi qismiga muvofiq qoʻllash, basharti bu budjet tizimiga toʻlanishi lozim boʻlgan soliq 
summasini kamaytirmasa yoki soliq toʻlovchining zarari summasi oshishiga olib kelmasa, amalga 
oshiriladi.