O'zbekiston tarixi

Turon tarixi. To‘plam - Т.: 1992, 19-
bet.
295

---

istiqlol»da ham saqlanib qoldi. «Milliy istiqlol» Markaziy «uchlik» 
boshqaruvi Munavvar qorining ishongan shogirdlari Aziz Lazizzoda, 
Salimxon Tillaxonov va G„ofuijon Musaxonovlardan iborat boidi. 
Aziz Lazizzoda 1926-yil 0„rta Osiyo Davlat universitetining Sharq 
fakultetini mustaqil tayyorlanib, ikki yilda tugatgan yosh zamonaviy 
ziyolilardan edi. Shu yilning oxirida u Moskvadagi kommunistik 
universitetga o„qituvchi qilib yuborildi va auditoriyaga ma‟ruza o„qish 
uchun kirgan birinchi kuniyoq qamoqqa olinib. uch yilga Qalmiqistonga 
surgun qilindi
1
. 
Tashkilotning Namangan, Andijo'n, Samarqandda boiimlari bor edi. 
Tashkilotga rahbarlikni maxfiy sur‟atda Munavvar qori Toshkentda turib 
amalga oshirdi. Munavvar qori qamoqqa olinganiga qadar asosiy maqsadi 
0„zbekistonni mustaqil ko„rishdan iborat boigan «Milliy istiqlol» tashkilotiga 
rahbarlik qildi. Uning haqida Salimxon Tillaxonov GPU tergovchisi 
so„rog„iga bergan javobida bunday degan edi: «Bizning tashkilotimizning 
(ya‟ni «Milliy istiqlol»ning - mual.) dasturi yo„q edi. Uning dasturi ham, 
rahbari va ilhomchisi ham Munavvar qorining o„zi boigan»
2
. 
Aziz Lazizzoda ham o„z ustozining siyosiy faoliyati haqida quyidagini 
yozib qoldirgan: «U tashkilotning yakkayu yagona rahbari, teran aqllik 
mafkurachisi, ilhomlantiruvchi strategi, usta diplomat va boshqa shu kabi 
juda ham ijobiy xislatlar egasi hisoblanadi. Uning aql-zakovati har doim 
hissiyotdan ustun boigan, shuning uchun ham u o„z harakatida kamdan-kam 
xatolikka yoi qo„yadi. Agar Munavvar qori tashkilotga rahbar boimaganida, 
u bu qadar muvaffaqiyatlarga erishmas edi».»
3
«Milliy istiqlol» o„z yigilishlarini uning a‟zolari xonadonlarida «gap» 
bazmi, har xil mehmondorchilik bahonasi ostida o„tkazgan. Tashkilot 
faollaridan biri Fathiddin Maxsum Ismatullayevning guvohlik berishicha, 
shunday «gap»lardan biri Munavvar qorining bogida o„tkazilgan. Unda 
Munavvar qori «Milliy istiqlobming hamma uyezdlarda besh kishilik rayosat 
(rais, kotib, xazinabon,