O'zbekiston tarixi

1
 Xo‘jayev Fayzulla. Tanlangan asarlar: 3 jildlik, 2-jild. - Т.: Fan, 1978. 366- 
bet.
2
0‘sha manba, 114-bet.
3
Buxoro viloyati Davlat arxivi, 26-fond, 1-ro‘yxat,332-ish, 50-varaq.
4
Чориев А. Проблемы народного образования и подготовки педагогических 
кадров Узбекистана. - Т.: Фан, 1997, 73-bet. 
5
 0‘zR MDA, 94-fond, 5-ro‘yxat, 3503-ish, 77-varaq.
13-1746 
385 

---

Biroq u paytda kamchiliklar to„g„risida tanqidiy ko„z bilan qarash 
so„nib borgan va sotsializm g„alabalarini ko„klarga ko„tarib maqtash 
an‟anaga aylanmoqda edi, 
.1 
Ammo shunga qaramasdan 30-yillar boshlarida nuqsonlarni ochiq-
oydin fosh etuvchilar ham boigan. 
Jumladan, A.Safurdi, P.Galuzo va boshqalaming maiumotlariga 
qaraganda, 30-yillar boshlarida maktab qurilishida o„sish boimagan, 
o„qituvchilar yetishmasligi oqibatida tayyorgarligi yo„q va saviyasi past 
kishilar maktablarda dars berganlar. A.Safurdi Toshkent shahar Oktabr 
tumanidagi 74-sonli maktabning matematika o„qituvchisi umuman 
matematikani tushunmasligini tan olgan. Shu nohiyaning yana bir maktabiga 
esa matematikadan dars berishga magazin . sotuvchisi yuborilgan
1
. 
Yana 
shu 
muallifhing 
keltirgan 
maiumotlariga 
qaraganda, 
0„zbekistonda 1932-yil kuzida pedagogika o„quv yurtlariga qabul 65 foiz 
bajarilmagan, o„qituvchilaming 72 foizining maiumoti quyi boigan. 1934-
yilga kelib, boshlang„ich maktablarda bu ko„rsatkich 77,3 foizga o„sgan, 
oliy maiumotli o„qituvchilar 19,1 foizni tashkil qilganlar. 0„rta 
maktablardagi ahvol bir oz durust boiib, o„qituvchilaming 18 foizi past 
maiumotli, 67 foizi oliy, 12,8 foizi o„rta maiumotli boigan
2
. M.Galin, 
I.Zand, M.Mixaylov va boshqa ko„pgina mualliflaming maqolalari maktab 
taiimining yuksak yutuqlarini maqtash bilan toiib toshgan bir paytda 
0„zbekistonda o„quv-taiim sohasidagi ishlarning qoniqarsiz ahvolda 
ekanligini ta‟kidlagan va aniq raqamlami keltirgan bu muallif o„z 
maqolasiga «А.Р.» deb imzo chekkan. Bunday qoniqarsiz ahvolning sababi 
esa muallifhing fikricha, o„qituvchilaming asosiy qismi boshlangich 
maktabning 1-2-sinflarini yoki savodsizlikni tugatish kurslarinigina 
tugatishganligida edi. Yana boshqa bir sabab maktablaming sharoiti 
yomonligi, oddiy jihozlar, darsliklar, o„qitishning aniq uslubi yo„qligida edi. 
Bulardan tashqari sinfda qolish va ikkinchi yili o„qish hollari juda ko„p 
boiib, bu respublika byudjetiga katta yuk boiib tushayotgan edi. Ana 
shunday nuqsonlar «Sotsialistik fan va texnika» jumalida chop etilgan 
maqolada ham qayd etilgan
3
.