O’zbekistonda kimyoning rivojlanishi

O‘ZBEKISТONDAGI KIMYOGAR OLIMLARNING KIMYO FANIGA QO‘SHGAN HISSALARI . 

Jahon kimyogar olimlari qatorida O‘zbekistonlik kimyogar olimlar ham kimyo fani va sanoatining rivojlanishiga o‘z xissalarini qo‘shib kelmoqdalar.
O‘zbekistonda Fanlar Akademiyasining Umumiy va noorganik kimyo instituti, Polimerlar kimyosi va fizikasi instituti, Bioorganik kimyo instituti, O‘simlik moddalari kimyosi instituti hamda bir qator ilmiy-tadqiqot laboratoriyalarida, oliy o‘quv yurtlarining kimyo fakultetlari va kafedralarida kimyo sohasining turli yo‘nalishlari bo‘yicha ilmiy-tadqiqotlar olib borilmoqda.
Ahmedov K.S., Parpiyev N.A., Solihov Sh.I., Yusupbekov N.R., Asqarov M.A., Ne’matov S.N., Abduvahobov A.A., Salimov Z.S., Rashidova S.Sh., Obidova M.O., Mirkomilov Т.M., Beglov, Iskandarov S.I., Rustamov Х.R., Тo‘xtayev, Тoshpo‘latov Yu., Тolipov Sh.Т., Aslanov H.A., Abdurasulova R.A.., Maxsumov A.G‘., Shohidoyatov Х.M., Тillayev K.S., Musayev O‘.N., Yusupov D.Yu., Sirliboyev Т.S., Yo‘lchiboyev A.A., Muftaxov A.G., Ahmerov Q.A., Hakimov G‘.H. va boshqa taniqli o‘zbek kimyogar olimlarining olib borgan va bugungi kunda amalga oshirayotgan ilmiy tadqiqotlarining natijalari O‘zbekistonda kimyo fani va sanoatining rivojlanishida va jahonga tanilishida muhim ahamiyatga egadir.
Kimyo fanlari tizimidagi «Тovarlarni kimyoviy tarkibi asosida sinflash va sertifikatlash» nomli yangi ixtisoslik 1997 yilda o‘zbek olimlari I.R.Asqarov va Т.Т.Risqiyev tomonidan asoslab berildi. Ushbu yangi kimyo fanini shakllanishida o‘zbek olimlari A.A.Ibragimov, Hamroqulov G‘.Х., M.A.Raximjonov, M.Yu.Isaqov, Q.M.Karimqulov, O.A.Тoshpo‘latov, A.A.Namozov, M.Shodiyev, N.Х.Тo‘xtaboyev va boshqalar tomonidan

O’zbekistonda kimyo fani va sanoati rivojlanishi. O’zbekistonda kimyo fani va sanoatining rivojlanishi Toshkent Davlat universiteti (hozirgi O’zbekiston milliy universiteti)ning kimyo fakultetini tashkil etilishi bilan bog’liq. Hozirgi kunda O’zbekiston Fanlar akademiyasi qoshidagi kimyoga doir ilmiy-tekshirish institutlarida va mustaqil respublikamizdagi ko’p sondagi oliy o’quv yurtlarining kimyo va kimyoviy texnologiya kafedralarida olimlar, mutaxassislar kimyo fani va sanoatining eng muhim muammolarini tadqiq qilish bilan shug’ullanmoqdalar. Respublikamizning kimyo fani va sanoati rivojiga hissa ko’shgan va qo’shayotgan akademiklar O.S.Sodiqov, S.Yu.Yunusov, K.S.Ahmedov, M.N.Nabiev, X.U.Usmonov, M.Asqarov, Z.Salimov va boshqa yirik kimyogar olimlarning ilmiy ishlari xorij davlatlarida ham mashhurdir. O’zbekiston hududida tabiiy gaz, neft, ko’mir, oltingugurt, rangli metallar rudasi va boshqa xom ashyolar bo’lganligi uchun mamlakatimiz yirik kimyo sanoatlariga ega. Prezidentimiz I.A.Karimovning «O’zbekiston XX1 asr bo’sag’asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari, taraqqiyot kafolatlari» asarlarida alohida ko’rsatib o’tilganidek: «O’zbekiston o’z yer osti boyliklari bilan haqli suratda faxrlanadi – bu yerda mashxur Mendeleev davriy sistemasining deyarli barcha elementlari topilgan….».  Xom ashyoning ko’pligi yetakchi kimyo sanoati korxonalarini – Olmaliq “Ammofos” ishlab chiqarish birlashmasi, Chirchiq elektrokimyo ishlab chiqarish birlashmasi, Navoiy “Azot” ishlab chiqarish birlashmasi, Farg’ona sun’iy tola zavodi, Namangan kimyo zavodi, Toshkent lok-buyoq materiallari va plastmassalarni ishlab chiqaradigan va qator boshqa kimyo korxonalarini vujudga keltirish imkonini yaratdi. Hozirda kimyo sanoati rivojlangan hududlar — Olmaliq, Chirchiq, Farg’ona, Qo’qon, Navoiy kabi yirik kimyo sanoati markazlari ishlab turibdi.