O`zbekstan respublikasi xaliq ta`lim wa`zirligi

Pedagogikalıq bo`lim

Biz, bul bo`limde ziyrek, ziyindi oqıwshılarımızdı izlep tabıw ha`m olardın` o`z u`stilerinde islewine tolıq, imkaniyatlar du`zip beriw analitik pikirlewinde taza
pedagogikalıq texnologiya metodikasın tiyimli paydalanıw jolların aytıp o`tpekshimiz. En` birinshi, bunday qabiletke iye oqıwshılarg`a ayrıqsha na`zer awdarılıwına 1990 jıl O`zbekstan «Bizin` keleshegimiz mektepte» degen U`ndewinin` ja`riyalanıwı u`lken demew boldı. Sonın` negizinde, 1991 jılı, O`zbekstandıg`ı xalıq bilimlendiriw isi kontseptsiyası islep shıg`ıldı. Onda ta`lim- ta`rbiya isinin`, milliy mektep ma`selesinin` tazasha bag`darları ashıp beriliwinin` de bug`an a`dewir sebepshi bolg`anın aytıp o`tiw orınlı.
Biraq bilimge qumar, zeyinli balalardı tabıw, olardın` bilimin barınsha en jaydırıp rawajlandırıw boyınsha islenip atırg`an jumıslar ele de bolsa kewilden shıg`a qoymay atır. Birinshiden, arnawlı oqıw quralları jetispeydi. Arnawlı oqıw orınlarına qabıl etilip atırg`an balalardın` basım ko`pshiligi tek tanıs arqalı o`tip atırg`anday seziledi. Demek, aramızda ushırasatug`ın jaman illet-ag`ayınshılıw, jora-joldaslıq ziyrek balalardı ta`rbiyalawda kesent bolıp atırg`an siyaqlı. Bunday jag`daylardın` aldın alıw ushın ziyrek, zeyinli balalar haqqındag`ı mag`lıwmatlardın` analitkalıq pikirlew bankin du`ziw maqsetin de O`zbekstanda
«Do`retiwshilik xızmetke uqıbı bar balalardı izlep tabıw, olarg`a arnawlı ta`lim- ta`rbiya beriwdi ta`miyin etiw» bag`darlaması islep shıg`ılıp, bul boyınsha arnawlı xu`kimetlik qarar qabıl etildi. Qararg`a muwapıq, testler ha`m diagnostikalıq metodlar negizinde zeyindi oqıwshılardı anıqlaw ha`m tan`lap alıw jumısın a`melge asırıw tapsırıldı.
Testler arqalı oqıwshılardın` ayrıqsha za`berdes, ziyrek, zeyinli ekenin ko`rsetiw, mug`allimlerimizdi ha`m oqıwshılarımızdı o`z-u`stilerinde ele de quntlıraq islep, bilim sırların ele de teren`irek biliw alıwg`a ruwxlandıradı.
Bul metod mekteplerimizde oqıwshılardın` arasında ha`r qıylı testlerden paydalanıw arqalı jarıslar o`tkeriwge ko`birek a`hmiyet beriliwi kerek ekenligin ko`rsetti. Bul ushın ha`r bir pa`n mug`allimi son`g`ı jillarda sotsialogiyalıq, pedagogikalıq ha`m metolikalıq jurnallarda ko`plep ja`riyalanıp atırg`an testlerdi basshılıqqa alıp, o`z oqıwshılarının` bilim da`rejesi, ko`rsetip atırg`an jergilikli sha`rayatları esapqa alıng`an halda testler islep shıg`ıp, klass ko`leminde, klasslar aralıq, mektepler aralıq, qalalar ha`m rayonlar aralıq ha`r qıylı jarıslar uyımlastırıp
turıwdı da`stu`rge endiriwleri kerek. Bunday testlerdi du`zgen waqıtları, oqıwshılardı alda turg`an bazar qarım-qatnasıqlarına tayarlaytug`ın, olarda paydaku`nemlik isbilermenlik, da`lda`lshılıq, sawdagershilik, o`nermenentshilik sırların teren` u`yretiw alıwg`a qızıg`ıwshılıq sezimlerin oyatıwg`a bag`darlarg`a testlerge ayrıqsha itibar beriw talap etiledi.
Oqıwshılardan jazba imtaxanlar alıw. Bunda, 9-10-klaslardın` oqıwshıları qatnasadı. Jazba jumıs oqıwshılardın` bilimin, uqıbın anıqlaydı. Olardın` analitikalıq pikirlewlerin o`siredi.