Oziq-ovqat xavfsizligi asoslari

Yog‟lar va vitaminlar Hamma baliqlarning yog‟i yuqori biologik qiymatga 
ega. Paltus, treska va boshqa baliqlar jigarining yog‟i alohida biologik faollikka ega. 
Baliq yog‟ining biologlk faolligini ulardagi o‟ta to‟yinmagan yog‟ kislotalari va 
yog‟da eruvchi vitaminlar tashkil etadi. 31-jadvalda ayrim baliqlar yog‟idagi o‟ta 
to‟yinmagan yog‟ kislotalari miqdori keltirilgan. 

---

61 
Baliqdagi o‟ta to‟yinmagan yog‟ kislotalari miqdori turlicha (0,5 dan 5,5 
gacha). 
O‟ta to‟yinmagan yog‟ kislotalarining eng ko‟p miqdori stavridada (5,44 g); 
Tinch okean skumbriyasida (4,93 g), eng kam miqdori sudakda (0,17 g), treskada 
(0,23 g), cho‟rtan baliqda (0,22 g), mintayda (0,32 g) va boshqalardadir. Baliqda 
o‟ta to‟yinmagan yog‟ kislotalari 20 va 22 uglerod atomlariga ega bo‟lgan yog‟ 
kislotalari ko‟rinishida bo‟ladi, S
20:5
, S
22:5
,S
22:6
eykozapentaen, dokozapentaen, 
ekozageksaen. Bular biologik faolligi jihatidan bir- biridan farq qiladi.
SHuni aytish lozimki, yuqori faollikka ega bo‟lgan yog‟ kislotalari faqat 
baliqda ko‟p bo‟ladi. Boshqa mahsulotlardan faqat hayvon jigarida kam mikdorda 
bo‟ladi. O‟ta to‟yinmagan yog‟ kislotalarining yuqori miqdori ayniqsa treska 
yog‟idadir (27,9 g). Buning 3,2 g lenol, linolen, araxidon kislotalari hisobiga bo‟lsa, 
24,7 g eykozapentaen, dokozapentaen va dokozageksaen kislotalari hisobigadir. Bu 
ko‟rsatkichlar bilan treska yog‟ining yukori biologik faolligi ta‟minlanadi 
7-j a d v a l 
Ayrim baliq turlaridagi o‟ta to‟yinmagan yog‟ kislotalari miqdori (100 g. eb 
bo‟ladigan mahsulotga g hisobida) 
Yog‟ 
kislotalari 
Tr
es
k
a
 
K
et 
 
D