Pdf-xchange 0 Examples

AXBOROT KOMMUNIKATSION TEXNOLOGIYALAR CHET 
TILLARINI O‘RGANISH VOSITASI SIFATIDA 
Qo’chqorova O. 
Andijon davlat universiteti 
XX1 asr – yuksak texnologiyalar asri bo‘lib, zamonaviy yoshlarimiz nafaqat 
davr ruhiga monand, balki elektron olamdagi taraqqiyotga muvofiq qadam 
tashlamoqdalar. Bunda axborot kommunikatsion texnologiyalarining jadal 
rivojlanishi bilan uning imkoniyatlaridan foydalanib, ta’lim jarayoniga yangicha 
yondashish va uni tashkil etishga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Shuning uchun ham, yosh avlodga ta’lim jarayonida kommunikatsion 
texnologiyalardan foydalangan holda dars olib borishni talab etmoqda. An’anaviy 
darslardan farqli o’laroq axborot kommunikatsion texnologiyalardan foydalanib 
o’tilgan darslarda o‘qituvchining o‘rni ham o‘zgarib bormoqda. O‘qituvchi 
endilikda asosan yo‘naltiruvchi vazifasini o‘tamoqda. AKT bilan olib borilgan 
darsda talaba bosqichma bosqich bilimlarini rivojlantirib boradi. Bunda darsning 
har bir qismi kompyuterlashtirganligi bois dars jarayoni jonlanadi. Har bir talaba 
o’z ustida individual ishlay oladi.
AKTlardan foydalanish, ayniqsa, chet tillarini o‘rganishda tobora katta 
ahamiyatga molik bo‘lib bormoqda. Yangi axborot texnologiyalari chet tillarini 
o‘qitishda katta imkoniyatlarni taqdim etadi, fan bo‘yicha sifatli bilim olish va 
ta’lim samaradorligini oshirishda muhim o‘rin tutadi. Ma’lumki, davr talabiga 
monand dars o‘tishda mazkur fandan o‘tiladigan birorta ham mashg‘ulot 
o‘qituvchi yoki o‘quvchilarning taqdimotisiz o‘tmasligi lozim. 
Chet tili darsida fonetik mashqlar, grammatik mashqlar, dialoglar, video 
materiallar, albatta, kompyuter va proektorlardan foydalangan holda namoyish 
etiladi. Talabalarni ko’rib, tinglab bajargan mashqlari o’z samarasini beradi. Chet 
tiliga o’rgatish hozirgi kunda yosh avlodni maktabga qadam qoyishi bilan 
boshlanishi maqsadga muvofiqdir. Bilamizki, boshqa bir tilni o’rganish uchun 
o’sha tilda so’z boyligi talab qilinadi. Boshalang’ich bosqichda so’z boyligini 
o’yin tarzida tashkil etib boyitib borish, keyinchalik grammatik, leksik mashqlar 
ishlashda, albatta, katta ahamiyat kasb etadi. Boshlang’ich bosqichda 
o’rganuvchilarga kichik xajmdagi filmlar, bolalarga multfilmlar, qoshiqlar ko’rib 
eshittirish til o’rganishga bo’lgan qiziqishini va bilimini oshiradi. O’rta bosqichda 
ko’proq tili o’rganilayotgan davlat urf-odatlari haqida, yashash tarzi, mashhur 
shaхslar haqida filmlar matnlar namoyish qilish yoki eshittirish o’rganuvchilar 
uchun qiziqarlidir.

---

366 
Yuqori bosqichda til o’rganuvchi o’zini qiziqtirgan barcha savollarni bera 
olishi uchun har xil sohaga oid matnlar bilan ishlash maqsadlidir. Chet tillarini 
o‘rgatishdan asosiy maqsad jahon maydonida yurt sha’nini munosib himoya 
qilishi uchun yoshlarimiz, avvalo o‘zining xorijiy tengdoshlari bilan raqobatlasha 
olishi lozim. Bugun esa raqobat chet tillari, xususan, xalqaro biznes tili bo‘lgan 
ingliz tilida olib borilmoqda. 
AKT vositalari — kompyuter texnikasi, magnitofon, kitob, video uskunalari, 
elektron doska orqali dars vaqtini tejash va yanada ko‘proq va samarali ma’lumot 
olishga imkoniyat demakdir. Bugun yoshlar ham qo‘shimcha ma’lumot olish 
uchun vaqtlarini tejab Internetga murojaat etadilar.
Demak, AKTdan foydalanib, dars o‘tishda o‘qituvchi unga Davlat 
standartlari asosida reja tuzib, tayyorgarlik ko‘rishi kerak. Darsda AKT hech 
qachon o‘qituvchining o‘rnini egallay olmaydi, balki unga ko‘makdoshlik 
vazifasini o‘taydi. Dars mazmuniga ko‘ra AKT va boshqa pedagogik 
texnologiyalarni navbatma-navbat oqilona qo‘llashi lozim. AKTini dars 
jarayoniga tatbiq etishdan maqsad darsni boyitish, oddiy kitob bera olmaydigan 
ma’lumotlarni, didaktik ko‘rgazmalarni berishdir.