Педагогическая интеграция: методология, теория, технология : монография

predmet-moddiy rejasida texnologiya "moddiy shakllanishlar sinfi sifatida" tushuniladi [280]. Texnologiya "narsalar va narsalar to'plami" sifatida hali ham pedagogik vositalar rolini o'ynashga qodir ­va bevosita ta'lim ­maqsadlariga xizmat qiladi - o'quv ma'lumotlaridan foydalanish, saqlash, qayta ishlash ­; charchoqni, stressni, ortiqcha yukni bartaraf etish va hokazo.. Asboblar faoliyatida o'qitish va tarbiyalash jarayonlarining "o'zaro bog'liqligi" sharoitida texnik artefaktlar o'zlarining ishlab chiqarish funktsiyalarini amalga oshirish orqali bilvosita didaktik funktsiyalarni bajarishlari mumkin edi. ­Buning sababi, texnik o'qitish vositalarining rolini faqat ishlab chiqarish uskunalari bajarishi edi.
Texnologiya va pedagogika o'rtasidagi o'zaro ta'sirning ­texnologik rejasi qadimgi davrlarga borib taqaladi va shu vaqtdan boshlab pedagogika bilan chambarchas bog'liq: texnologiya hech qachon biogenetik yo'l bilan uzatilmagan, inson uni faqat mashg'ulot jarayonida o'zlashtira oladi. Sin- 139 tufayli
Ibtidoiy odam faoliyatining ijodiy xususiyati tufayli pedagogik ­texnologiya undan ajralib turmadi, balki ­ishlab chiqarish texnologiyasi tarkibiga kirdi. Shu bilan birga, allaqachon paydo bo'lgan va mustaqillikka erishayotgan pedagogik faoliyatning chuqurligida "to'g'ri pedagogik" texnologiya elementlari paydo bo'ldi. Shu munosabat bilan, pedagogik texnologiyani rivojlantirishning ikki yo'nalishi borligini ta'kidlash mantiqan ­to'g'ri pedagogik va ishlab chiqarish ­. Biroq, pedagogika va ishlab chiqarishning genetik bog'liqligi faktini hisobga olgan holda ­shuni ta'kidlash kerak: pedagogik texnologiya ­o'z rivojlanish jarayonida hech qachon ishlab chiqarish texnologiyasidan to'liq ajralib chiqmagan ­, chunki ikkinchisi birinchisidan: darajasi. Ishlab chiqarishning rivojlanishi har doim ishchining mahorat darajasi bilan belgilanadi ­, bu uning o'qitish san'atiga bevosita bog'liq edi.
texnik rejasi ikkinchisini san'at, mahorat, qobiliyat sifatida tushunish bilan bog'liq. Bu ­munosabatlar bizning davrimizda ham rivojlanishda davom etmoqda. A. Ya.Nainning fikricha, texnogenlikning tabiiy vositalar majmui sifatidagi ahamiyatining pasayishi inson faoliyatining barcha turlariga xos emas [289]. Bunga pedagogik texnologiyaning jadal rivojlanishi misol bo‘la oladi, u ikkita komponent guruhini o‘z ichiga oladi, birinchisi “o‘qituvchining o‘z xulq-atvorini nazorat qilish qobiliyati bilan... bog‘liq”, ikkinchisi – “shaxsga ta’sir ko‘rsatish qobiliyati bilan bog‘liq . ­va jamoa." [302, b. 79-80]. Pedagogik texnikaning elementar shakllari qadimgi davrlarda ham mavjud bo'lgan: usiz ibtidoiy "o'qituvchi" eng oddiy klubni ishlab chiqarish va ishlatish tajribasini etkazishi qiyin edi .­
Taklif etilgan mini-gipotezaga ko'ra, pedagogik va texnik bilimlar o'rtasidagi ibtidoiy instrumental faoliyat doirasida rivojlangan munosabatlar ham pedagogik integratsiyaning genetik asosi bo'lib xizmat qiladi ­. Pedagogik va texnik bilimlar o'rtasidagi o'zaro bog'liqlikning uchta asosiy yo'nalishi mavjud bo'lib, ular "qo'lbola odam" davrida allaqachon mavjud bo'lgan va ­keyingi davrlarda yanada rivojlangan:

1. 
   Trening mazmuni: stajyor nafaqat ma'lum bir kasbni - ovchi, baliqchini bajarishga o'rgatilgan, u oilaning vorisi funktsiyalarini bajarishi kerak edi, uning o'zi ­tez orada tajribani boshqalarga o'tkazishi kerak edi; bu borada u bir vaqtning o‘zida ham pedagogik, ham ishlab chiqarish-texnik ­bilimlarni (ibtidoiy bo‘lsa ham, fandan oldingi, ammo bilim) o‘zlashtirdi.
   
2. 
   va ta'lim faoliyatining sinkretik rivojlanishiga hissa qo'shgan usullardan foydalangan ; bu holatda ­asosiy usul ­o'qituvchini ­o'zi uchun mavjud bo'lgan faoliyatga kiritish edi, buning natijasida pedagogik ­va ishlab chiqarish texnologiyalari yaqin aloqada bo'ldi.
   
3. 
   Ta'lim shakllari: bunday shakllar hayotiy ­faoliyat shakllari - mehnat, o'yin, raqs, tashabbus: Shunday qilib, pedagogik shakllar ­faoliyatning turli shakllari ­, shu jumladan ishlab chiqarishning ajralmas qismi edi.
   

Shunday qilib, paragrafda olib borilgan tahlil taxminning ilmiy asoslanishini tasdiqlaydi, unga ko'ra dastlab pedagogika va texnologiya ( ­ishlab chiqarish), pedagogik va ishlab chiqarish-texnik bilimlar o'rtasidagi munosabatlar ­integratsiyaning genetik jihatdan boshlang'ich asosi sifatida tan olinadi ­. Amalga oshirilgan ishlarning muhim natijasi, shuningdek, ­pedagogik faoliyat genezisini umumiy ­va xususan, pedagogik integratsiyani o'rganish vositasi sifatida ta'limning kelib chiqishiga madaniy genetik yondashuvni ishlab chiqishdir.

2. 
   Pedagogik integratsiyaning qonuniyatlarini aniqlash, qonuniyatlarini aniqlash va aniqlash
   masalalari
   
   
   
   

Pedagogik qonunlar va qonuniyatlarni o'rganish masalalari doimiy dolzarb masalalardan biridir. Buni pedagogika qonunlarini uning ko'zga ko'ringan vakillari ta'riflashning ko'plab misollari dalolat beradi ­: "yaxshi maktab qonunlari" - Y. A. Komenskiy, "buyuk qonun" - I. G. Pestalotsi, "ta'limning eng umumiy qonuni" - K. D. Ushinskiy, "aniqlik qonuni" - A. S. Makarenko va boshqalar. Qonunlar va qonuniyatlar muammosida muhim o'rin tutadi.
zamonaviy tadqiqotchilarning asarlarida tushunilgan [93, 149, 289, 321]. Pedagogika bo'yicha u yoki bu qonuniyatlar yoki qonunlar to'plamini taklif qilmaydigan darslik yo'q. Biroq, shunga qaramay, pedagogik qonunlar va qonuniyatlar hali ham tahlilning eng noma'lum predmeti bo'lib qolmoqda. Keling, ­ularni o'rganishda qandaydir tarzda o'zini his qiladigan uchta eng muhim muammoga to'xtalib o'tamiz - pedagogik qonunlar va qonuniyatlarning qonuniyligi, ularning ­konseptual darajada bir-biridan farqlanishi va tarkibini aniqlash.