Педагогическая интеграция: методология, теория, технология : монография

Pedagogik integratsiyaning kontseptual va terminologik ta'minoti tarkibi - integratsiyani talqin qilish an'analari ­va ularning pedagogik talqinlari, ­umumiy ilmiy-pedagogik kategoriya sifatida integratsiyaning invariant xususiyatlari, pedagogik integratsiyani ko'rsatish usullari tahlil qilinadi. Monografiyada ­integratsiyani talqin qilishning diniy-ezoterik, pozitivistik-reduksionistik, dialektik, komplementarlik, analektik-antinomial, sinergetik anʼanalari yoritilgan va tavsiflangan. Ularning barchasi u yoki bu intensivlik o'lchovi bilan tegishli pedagogik tizimlarda ­(tushunchalar, nazariyalar va boshqalar) o'zini namoyon qiladi. Uning barcha modifikatsiyalariga, jumladan, pedagogik integratsiyaga tegishli bo'lgan muhim ­integrativ xususiyatlar integratsiyaning o'zgarmas xususiyatlari sifatida ishlaydi. ­Integratsiyaning o'zgarmas xususiyatlarini tahlil qilish ­uning turli xil, qarama-qarshi, har xil sifatdagi hodisalarni o'zida mujassam etgan polistrukturali tashkil etilishi haqida xulosa chiqarishga imkon berdi ­: integratsiya va parchalanish, differentsiatsiya va dedifferentsiya ­, assimilyatsiya va dissimilyatsiya va boshqalar.

Integratsiya rivojlanishning ilgari tarqoq bo'lgan qismlarni bir butunga birlashtirish bilan bog'liq bo'lgan tomoni bo'lib, u ­borliq va bilishning barcha sohalarida sodir bo'ladigan birlikning bifurkatsiyasi jarayonlariga o'ziga xos reaktsiyadir. Birlikni tiklash hamkorlik qiluvchi tarkibiy qismlarni o'zgartirish, ularga yangi fazilatlarni berish orqali amalga oshiriladi. Ushbu o'zgarishlarning darajasi va intensivligi ko'p jihatdan ushbu tarkibiy qismlarning ichki imkoniyatlari, ulardagi tegishli "integrativ ma'lumotlar" mavjudligi, shuningdek, ­integratsiyaning ishlashi va rivojlanishi chegaralarini belgilaydigan maqsadlar ­bilan belgilanadi .­
Pedagogik integratsiyani spetsifikatsiya qilish muammosini hal qilish uning mohiyatini va o'ziga xos xususiyatlarini aniqlashni ­, uni bir-biriga yaqin bo'lgan tushuncha va hodisalardan chegaralashni ­, uning kategorik maqomini aniqlashni talab qiladi. Pedagogikada integratsiya ­integrativ-pedagogik faoliyatni amalga oshirish sharoitida inson yaxlitligini rivojlantirish, shakllantirish va shakllantirish jarayoni va natijasi sifatida tavsiflanadi. Bunday yaxlitlik integrativ-yaxlit shaxsda mujassam bo'ladigan idealdir .­

5.