Pedagogika instituti informatika kafedrasi

SQL тили буйруқларининг турлари
SQL тили қуйидаги қисмларга бўлинади:¹
∙DDL (Data Definition Language) - Маълумотларни Таърифлаш Тили ANSI да схемани таърифлаш тили, объектларни (жадваллар,индекслар, тасаввурлар ва ҳоказо) яратувчи командалардан иборат.
∙DML (Data Manipulation Language) - Маълумотларни Ўзгартириш Тили.
Бу ихтиёрий дақиқада жадвалларда қандай қийматлар сақланишини аниқловчи
командалар мажмуасидир.
∙DCL (Data ControlLanguage)- Маълумотларни Бошқариш Тили фойдаланувчига маълум объектлар устида маълум таъсир ўтказишга рухсат бериш ёки бермасликни аниқловчи воситалардан иборат.
∙TCL (Transaction ControlLanguage)-Транзакцияларни Бошқариш Тили фойдаланувчига транзакцияни қайта ишлш имконини беради.
∙DQL (Data Query Language) – Маълумотларга сўров тили. Бу энг кўп ишлатиладиган гуруҳ бўлиб, фақат битта SELECT операторидан иборат бўлади. У маълумотлар базасида сўровлар яратиш учун ишлатилади.
∙CCL (Cursor Control Language) – КурсорниБошқариш Тили.
Маълумотларни Таърифлаш Тили - DDL
CREAT TABLE - Маълумотлар базасида янги жадвал яратиш.
DROP TABLE - Маълумотлар базасидаги мавжуд жадвални ўчириш.
ALTER TABLE - Маълумотлар базасидаги жадвални ўзгартириш.
CREAT VIEW – SQL-сўровга мос бўлган виртуал жадвални яратиш.
DROP VIEW – Яратилган виртуал жадвални ўчириш.
ALTER VIEW – Яратилган виртуал жадвални ўзгартириш.
CREAT INDEX – Бирор жадвал учун индех яратиш.
DROP INDEX – Мавжуд индехни ўчириш.
Маълумотларни Ўзгартириш Тили - DML

DELETE – Танлаш шартига мос бўлган бир ёки бир неча ёзувни ўчириш.
INSERT– Жадвалга танлаш шартига мос бўлган бир ёки бир неча ёзувни киритиш.
UPDATE - Жадвалга танлаш шартига мос бўлган бир ёки бир неча ёзувни янгилаш.
Маълумотларни Бошқариш Тили- DCL

ALTER DATABASE - Маълумотларбазасиниўзгартириш.
ALTER DBAREA- Маълумотларбазасинисақлашсоҳасиниўзгартириш.
ALTERPASSWORD-Маълумотлар базасигакиришпаролиниўзгартириш.
CREAT DATABASE – Янгибазанияратиш.
CREAT DBAREA - Маълумотларбазасинисақлашсоҳасинияратиш.
DROP DATABASE - Маълумотларбазасиниўчириш.
DROP DBAREA - Маълумотларбазасинисақлашсоҳасиниўчириш.
GRANT - Маълумотларбазасиобъектларигакиришваамалларбажаришҳуқуқиниберади.
REVOKE - Маълумотларбазасиобъектларигакиришваамалларбажаришҳуқуқиданмаҳрумқилади.
Транзакцияларни Бошқариш Тили - TCL

Транзакция – бу маълумотларни манипуляция қилиш операторларининг кетма-кетлиги бўлиб, у МБ ни бир ҳолатдан иккинчи ҳолатга ўтказади.
COMMIT – транзакциянитугаллаш.
ROLLBACK – транзакциябажарилишидагиўзгартиришларнирадэтиш.
SAVEPOINT–Рад этилган имкониятларни амалга ошириш учун МБ даги оралиқ нуқта (ҳолат)ни сақлаш.
Маълумотларга сўровтили - DQL

SELECT – Реляцион алгебра имкониятларини амалга оширувчи оператор. Бу оператор сўровга мос бўлган натижани олиш имконини беради.
Курсорни Бошқариш Тили–CCL

Курсор SQL тилининг асосий тушунчаси ҳисобланади.
DECLARE – сўров учун курсорни аниқлаш.
OPEN – курсорни очиш.
FETCH – Очилган курсордан кейинги сатрга ўтиш.
CLOSE - Очилган курсорни ёпиш.
PREPARE – SQL операторини динамик бажаришга тайёрлаш.
EXECUTE - Динамик бажаришга тайёрланган SQL операторини бажариш.