"полимерлар кимёсига" кириш

Laboratoriya ishi

Poliakrilamidning ishqoriy gidrolizi va olingan polimerni xarakterlash Ishning maqsadi: poliakrilamidning suvli eritmasida natriy gidroksidi
ishtirokida gidroliz tezligini aniqlash va olingan sopolimerning molekulyar massasini baholash.

181
Reaktivlar: poliakrilamidning suvdagi 1% li eritmasi, distillangan suv, natriy gidroksidining 0,05 va 5,0 M eritmasi, xlorid kislotasining 0,1 M eritmasi, natriy xloridning 0,5 va 1,0 M eritmasi.

Jihozlar: polimerni gidroliz qilish uchun ishlatiladigan asbob, elektromexanik aralashtirgich, termostat, sekundomer, viskozimetr uchun termostat, kapillyari 0,56·10^-3 m diametrli viskozimetr, uzun ignali 2 mlli shpris mikro- byuretka, shisha va kumush xlor elektrodi, рН metr, 70 ml hajmdagi stakan, 50 ml hajmli o'lchov silindri, 50 mlli byukslar (8 ta).
Ishning bajarilishi: 1) poliakrilamidning ishqoriy gidrolizini o'tkazish; 2) reaksion aralashma namunalarining gidroliz darajasini aniqlash; 3) sopolimerning molekulyar massasini uning eritmasi qovushqoqligi orqali aniqlash.
Ishqoriy gidroliz jarayoni maxsus asbobda amalga oshiriladi. 70 mlli reaksion idishga 50 ml poliakrilamidning 1% li suvli eritmasidan quyib, 50°C li doimiy haroratda aralashtiriladi. Shu haroratga yetgach, reaksion aralashmaga 2,5 ml natriy gidroksidining 5,0 M eritmasidan qo'shiladi, shunda jarayon boshlangan hisoblanadi. Reaksiya 50°C da 2 soat davomida olib boriladi. Gidroliz kinetikasi potensiometrik usul bilan nazorat qilinadi. Gidroliz darajasini aniqlash uchun reaksiya boshlangandan so'ng 5 minut o'tgach shpris yordamida namuna (2 ml) olinadi. Keyingi namunalar 1 soat davomida har 15 minut va 2 soat davomida har 30 minutda olinadi. Polimer gidroliz darajasini aniqlash uchun 50 ml distillangan suv solingan byuksga reaksion aralashma solinadi va pH-metr yordamida potensiometrik titrlanadi.


Gidroliz darajasini aniqlash
Polimerning gidrolizlanish darajasini potensiometrik titrlash asosida gidrolizlangan poliakrilamidning makromolekulasidagi natriy akrilatning miqdori (% mol) aniqlanadi.

0

2
^hдар


(V

(

0

7
c V₁
V₀ ) 1 .001

100
V V₀ ) N
3 .001

182

V va V₀ - analiz va nazorat uchun olingan namunani titrlash uchun sarflangan natriy gidroksidining hajmi, ml; N-natriy gidroksidi eritmasining konsentrasiyasi; mol/l; C-polimer namunasining konsentrasiyasi, g; V₁– olingan namunaning hajmi, ml.

Olingan natijalar jadvalga yoziladi

Namuna olish vaqti, min.	Qo'shilgan ishqorning miqdori, ml.	Gidroliz darajasi, % mol.

Natijalarni jamlash: Olingan natijalar asosida poliakrilamidning gidroliz darajasini kinetik o'zgarish egrisi chiziladi.

Sopolimerning molekulyar massasini viskozimetrik usul bilan topiladi. _сол/С–С bog'liqlik grafigidan [ ]-xarakteristik qovushqoqlikni topib, sopolimer molekulyar massasi Mark-Kun-Xauvink forormulasidan [ ]=KM^α aniqlanadi, К va α- konstantalari poliakrilamidning gidroliz darajasiga bog'liqligi grafigidan
topiladi.