Polisaxaridlar bo’yicha tushuncha va ularning tasnifi

Kraxmallar asosan tuzilishi va o‘lchamlari bilan bir-biridan farq qiladi.

• Kraxmallar asosan tuzilishi va o‘lchamlari bilan bir-biridan farq qiladi.
• Tibbiyotda va dorishunoslikda 4 ta o‘simlikdan olingan kraxmal ishlatiladi. Ular bir-biridan donachalarining shakli, katta-kichiklari, tuzilishi bilan farq qiladi.
• 1. Kartoshka kraxmali - kartoshka tuganagidan olinadi.
• 2. Bu\doy kraxmali – bu\doy donidan olinadi.
• 3. Makkajo‘xori kraxmali - makkajo‘xori donidan olinadi.
• 4. Guruch kraxmali - sholi donidan olinadi.
• Ishlatilishi.
• Kraxmal meditsinada keng qo‘llaniladi. U chaqaloqlarga sepiladigan poroshok va teriga surtiladigan moylar tayerlashda ishlatiladi. Kraxmal kleyi shimdirilgan bintlar xirurgiyada singan va chiqqan organlarda qimirlaydigan qilib bog‘lash uchun ishlatiladi. Undan tashqari kraxmal tabletkalar olishda biriktiruvchi va tabletkalarning erishini tezlashtiruvchi omil sifatida, dekstrin esa emulsiyalar tayerlashda emulgator sifatida ishlatiladi.

SHilliq moddalar hamda tarjibida shu moddalar bo‘lgan dorivor o‘simliklar

• SHilliq moddalar hamda tarjibida shu moddalar bo‘lgan dorivor o‘simliklar
• O‘simlikda uchraydigan shilliq moddalar har xil birikmalar aralashmasidan tashkil topgan bo‘lib, ular tarkibida asosan polisaxaridlar - pentozanlar (90% gacha) va qisman geksozanlar uchraydi.
• SHilliq moddalar hujayra ichi va xujayra po‘sti hamda oraliq birikmalarning shilliqlanishidan hosil bo‘ladi. Ayrim hujayra yoki to‘qimalar shilliqlanishi mumkin.
• SHilliq moddalar odatda 2 guruxga bo‘linadi.
• 1. Normal shilliq moddalar. Bular o‘simlikning o‘sishi davrida shu o‘simlik hayoti uchun nihoyatda zarur birikmalar sifatida vujudga keladi.
• 2. Patologik shilliq moddalar. Tashqi ta’sirga reaksiya sifatida vujudga keladi.
• Normal shilliq moddalar o‘simliklarning hamma organlarida bo‘lishi mumkin.
• Normal shilliq moddalar o‘simlik hayotida muhim rol o‘ynaydi. Ular suv ta’sirida shishadi va uzoq vaqtgacha qzida namlik saqlaydi. SHuning uchun bu moddalar qurg‘oqchilikda uchadigan o‘simliklarni tasodifan qurg‘oqchilik bo‘lib qolganda ham qurib qolishdan, shuningdek, issiq kunlarda o‘simlikni haddan tashqari qizib ketishidan saqlaydi.