Предмет метрдики преподавания информатики

1.4. Iinformatika oʻqitish metodikasi xususiyati
IOʻMning o'ziga xos xususiyati informatikaning o'zining ham fan, ham akademik fan sifatida dinamik, o'zgaruvchan tabiati, uning beqarorligi, texnik va ayniqsa dasturiy ta'minotning doimiy rivojlanishi va takomillashtirilishidir. Bunday sharoitda majburiy va samarali qaror umumiy didaktika natijalariga, bir-biri bilan chambarchas bog'liq bo'lgan fanlarning o'ziga xos usullariga - matematika va fizikaga maksimal darajada tayanishdir. Maktab o'quvchilarining kompyuter fanlari bo'yicha mustaqil yoki ozgina darajada kompyuterlar va dasturiy ta'minot turlariga bog'liq bo'lgan yagona klassik ta'lim tamoyiliga amal qilish kerak. Fundamental bilimlarga ko'proq e'tibor qaratish lozim. Boshqa turdagi kompyuterda, boshqa operatsion tizimda yoki tilning boshqa versiyasida ishlashda foydasiz va ehtimol zararli bo'lishi mumkin bo'lgan mashinaga bog'liq bilim va ko'nikmalarni minimallashtirish yoki iloji boricha ishlatmaslik lozim.
IOʻMning asosiy xususiyati ob'ektning kompyuterdan foydalanish bilan bog'lanishi bo'lib, u boshqa har qanday qurilmalarga qaraganda, masalan, fizikada taqqoslanmaydigan darajada "mustaqillik" ga ega. Kompyuter bilan muloqot qilish tafakkur va xulq-atvorning o'ziga xos xususiyatlarini, o'qitish va tarbiyalashning adekvat usullarini rivojlantirishni talab qiladi. Oddiy matnda va kompyuter dasturida xatolik narxi boshqacha ekanligini aytish kifoya. Kompyuter shunday o'qitish vositasi bo'lib, uning kuchi, samaradorligi va didaktik imkoniyatlari boshqa o'qitish vositalaridan ustundir. Bu vosita o'qitish metodikasi va boshqa fanlarning yangilanishiga olib kelmasligi mumkin emas.
Maktabga “Informatika va hisoblash texnikasi asoslari” umumta’lim fanining kiritilishi bilan birga pedagogika fanining yangi sohasi – informatika o’qitish metodikasi shakllana boshladi, uning ob’ekti informatika o’qitishdir. Informatika o’qitish nazariyasi va metodikasi informatika o’qitish jarayonini u qayerda sodir bo’lishidan qat’i nazar va barcha bosqichlarda: maktabgacha ta’lim davri, maktab davri, barcha turdagi o’rta ta’lim muassasalari, oliy ta’lim, informatika fanini mustaqil o’rganish, masofaviy ta’lim; va hokazo o’rganishni o’z ichiga olishi kerak. Bu sohalarning har biri hozirgi kunda zamonaviy pedagogika fani uchun o'ziga xos muammolarni keltirib chiqaradi.
Bugungi kunda informatika o‘qitish nazariyasi va metodikasi jadal rivojlanmoqda. Maktab informatika faniga deyarli oʻttiz yil bo'ldi, ammo yangi pedagogika fanida ko'plab muammolar yaqinda paydo bo'ldi va hali chuqur nazariy asoslash yoki uzoq muddatli eksperimental tekshirishni olmagan.
Informatika o‘qitish metodikasi o‘quv predmetining mazmuni uning ikkita asosiy bo‘limi bilan belgilanadi: asosiy dasturiy-texnik vositalar majmuasi mosligida informatika o‘qitish metodikasining umumiy nazariy asoslarini ko‘rib chiqadigan umumiy metodologiya, va xususiy ( o'ziga xos) metodologiya – maktab informatika kursining maxsus mavzularini o'qitishning propedevtik, asosiy va ixtisoslashtirilgan bosqichlarida o'rganish usullari.
Informatikani zamonaviy darajada o'qitish ilmiy bilimlarning turli sohalaridagi ma'lumotlarga asoslanadi: biologiya (odamlar, boshqa tirik organizmlar kabi biologik o'zini o'zi boshqarish tizimlari), tarix va ijtimoiy fanlar (ijtimoiy ijtimoiy tizimlar), tillar (grammatika, sintaksis, semantika va boshqalar), mantiq (fikrlash, rasmiy operatsiyalar, haqiqat, yolg'on), matematika (sonlar, o'zgaruvchilar, funktsiyalar, to'plamlar, belgilar, harakatlar), psixologiya (idrok, fikrlash, aloqa).