Профил ва қанотнинг геометрик тавсифлари

Профил шакли ва ҳужум бурчагининг М_кр ва профил яқинидаги оқим тузилишига таъсири.
Бир оилали профил нисбий қалинлик ва ҳужум бурчагига боғлиқ ҳолда М_кр ўзгаришининг назарий эгри чизиғи 13.3-расмда кўрсатилган. Ҳужум бурчаги α ошиши билан профилдаги элементар оқимчаларнинг торайиши кучаяди, шундай экан, М_кр камаяди. Бўйлама оқувчи (α=0) чексиз ингичка ( ) пластина учун М_кр=1, барча мусбат ҳужум бурчаклари учун эса М_кр=0. Бу, энг кичик ҳужум бурчакларида ҳам чексиз ингичка пластинанинг олд қирраси яқинида, оқимнинг катта қийматли маҳаллий тезлиги ва маҳаллий Мах сони М>1 вужудга келиши билан изоҳланади.

13.3-расм. Критик Мах сонининг ҳужум бурчаги ва профилнинг нисбий қалинлигига боғлиқ ҳолда ўзгариши.

13.4-расм. Критик Мах сонининг ҳужум бурчаги ва нисбий абциссага боғлиқ ҳолда ўзгариши

Профилнинг нисбий қалинлиги ошиши билан юмалоқлашган ва қалинлашган олд қирра яқинида аввал маҳаллий М сони камаяди, кейин эса кўпаяди, чунки нинг маълум бир қийматидан бошлаб, нисбий қалинликнинг кейинги кўпайиши, профилнинг олд қиррасидан кейин газ оқимчаларининг торайишига олиб келади. Шундай экан, М_кр аввал кўпаяди кейин эса камаяди.

α=0 бўлганда, симметрик профилда, профил қанча ингичка бўлса, маҳаллий максимал тезликлар шунча кичик, P_min нинг қиймати эса шунча катта бўлади. Шундай экан, профилнинг нисбий қалинлиги камайиши билан М_кр сони кўпаяди.
Тажриба маълумотларига кўра, босимнинг тарқалишига, бинобарин М_кр қийматига нафақат профил нисбий қалинлиги балки нисбий абцисса x_c ҳам таъсир қилади.
Назорат саволлари:
1. Мах сонининг қандай қийматларида муҳитнинг сиқилувчанлиги сезила бошлайди?
2. Критик Мах сони нима?
3. «Тўлқин инқирози» нима?
4. Товуш атрофидаги оқим тезлиги нима?