Psixolingvistika fani doirasida Glossariy Psixolingvistika

33. Dualizm (lot. Dualis — ikki yoqlama) — bir-biri b-n birlashtirib boʻlmaydigan holatlar, tamoyillar, fikrlash tarzi, dunyoqarash, intilish va gnoseologik tamoyillar yonma-yon mavjudligini targib qiluvchi taʼlimot.
34. Izomorfizm (izo… va yun. Morphe — shakl) — kimyoviy tarkibi va kristall strukturasi bir-biriga yaqin jinslarning oʻzgaruvchan tarkibli birikmalar (aralash kristallar) hosil qilish qobiliyati.
35. Sensorli afaziya – eshitish markazi so’z chakkaning orqa bo’limida joylashgan. Miya-ning bu uchastkasi eshitilgan so’zlarni idrok qiladi, boshqalarning nutqini tushunish va o’zlashtirishni vujudga keltiradi, bu markaz buzilib qolga-nida nutq chuvalab ketishi.
36. Vernike markazi – nutq eshituv marzkazi hisoblanadi.
37. Broka markazi – nutq harakat markazi hisoblanadi.
38. Dialog – ikki yoki bir necha odam o’rtasida bo’ladigan gapdir, bunda suhbatdoshlarning gapi bir-biriga boglanadi, ulanib ketadi, yani gaplashib turganlar bir-birlariga savol-javob qilib, bir-birlariga e`tiroz qilib gapni ulab, davom ettiradilar.
39. Monolog – gapirayotgan kishidan juda ko’p diqqat-etibor berishni talab qiladi, gapirayotgan kishining faqat o’z nutqining mazmunigagina diqqat-etibor berib qolmay, balki, shu bilan birga, bu nutqning tashqi tuzilishiga ham, fikrlarni ifodalashda muayyan sistema, tartib boiishiga ham riova qilishi lozim bo’ladi.
40. Og’aki nutq – (dialog ham, monolog ham) ichki nutq singari, tafakkur qurolidir. Bunda boshqalar bilan gaplashish jarayonida gapirayotgan kishining o’z fikrlari ham o’ziga ravshan bo’lib qoladi.
41. Yozma nutq – bu nutq bevosita aloqa boglash vositasi bo’lmasdan, balki, ko’pincha, boshqa vaziyatda, boshqa bir joyda turgan yoki turishi mumkin bo’lgan odamlar bilan aloqa boglash vositasidir.
42. Eksperimental psixologiya — psixik hodisalar va jarayonlarni ilmiy metodlar yordami bilan tadqiq qilish. Psixologiyaning fan sifatida falsafadan ajralib chiqishida eksperimental tadqiqotlar oʻtkazish asosiy rol oʻynagan. 19-asrning oʻrtalarida ilk bor sezgi, idrok yuzasidan tadqiqotlar olib borilgan.