Oqsil molekulari - polimerlar. Ulami
monomerlari - aminokis-
lotalar. Tabiatda 100 ga yaqin aminokislotalar bor. Shulardan faqat
20 tasi tirik organizmlami oqsillari tarkibiga kiradi. Aminokislotalar eng
kamida bitta amino (-NH2) va bitta karboksil (COOH) guruhga ega.
Oqsil molekulasini shakllantirayotganda aminokislotalar birin-ketin, bir-
birlari bilan peptid bog‘lari orqali bogianadi. Peptid (kovalent,
azot-
uglerod) bog‘i - bir aminokislotani aminoguruhi bilan, ikkinchi
aminokislotani karboksil guruhi orasidagi o‘zaro ta’sir
natijasi sifatida
hosil bo‘ladi. Aminokislotalar bir-birlari bilan peptid bog1 lari orqali
bog‘lanib, har xil uzunlikka ega bo‘lgan peptidlar (dipeptidlar,
tetrapeptid) hosil qiladi. Ko‘plab aminokislotalarni o'zaro bog'la-
nishidan polipeptid hosil bo‘ladi. Oqsillami ko‘pchiligi yuqori
molekulali polipeptidlar hisoblanadi. Ulami
tarkibida yuzdan bir necha
mingga yaqin aminokislotalar bo‘lishi aniqlangan.
21-rasm. Gemoglobin molekulasini birlamchi (a), ikkalamchi (b), uchlamchi
(d) va to 'rtlamchi (e) strukturalarini birin-ketin shakllanishi.
Do'stlaringiz bilan baham: