Q. Yu. Nazirov kamondan oʻq otish

NAZORAT SAVOLLARI 
1) Nishonning oʻlchami oʻq otish masofasiga qanchalik bogʻliq? 
2) Aksessuarlar kamondan otish uchun qoʻshimcha jihozlar qaysilar? 
3) Kamondan otish uskunalarini tanlashga qoʻyilgan talablar? 
4) Sport mashgʻulotlari usullari? 
5) Standart intervali mashq qilish usullari qanday? 
6) Kamondan oʻq otishda bosh va qoʻllarning holati? 
MUSTAQIL TAʼLIM UCHUN MAVZULAR 
1. Kamondan oʻq otishda sport faoliyatining obyektiv shartlari. 
2. Kamondan oʻq otuvchining asosiy inventarizatsiyasi va jihozlari. 
3. Jismoniy tarbiya va sport taʼlim muassasalarida kamondan oʻq otish
darslari. 
4. Tayyorlash bosqichlari, ularning maqsadlari. 
5. Sport mashgʻulotlari usullari. 
IV. KAMONDAN OʻQ OTISH SHARTLARI, TASNIFI 
Kamonchiga kamondan otishni oʻrgatish jarayonini boshlash uchun maqsadni 
belgilashdan, yaʼni uning yakuniy natijasini aniqlashdan, mashgʻulotning maʼlum bir 
bosqichining oxirigacha va har bir mashgʻulotdan soʻng kamonchining tayyorgarlik 
darajasini bashorat qilishdan iborat boʻlishi kerak. Natijaga, koʻzlangan maqsadga 

---

42 
minimal harakat bilan erishish — mashgʻulot jarayonining asosiy natijasidir.
Oʻquv 
jarayonining maqsadi — oʻquv jarayonini tashkil etishning mazmuni, shakllari, 
usullari va vositalarini tanlashning asosiy yoʻriqnomasi va mezonidir. Kamonchi 
jismoniy tayyorgarligining maqsadi kamondan otishning oʻziga xos xususiyatlari va 
musobaqalarda eng yuqori natijalarga erishish talablari tufayli maʼlum bir sportchining 
texnik, taktik, jismoniy va ruhiy tayyorgarligining eng yuqori darajasiga erishishdir.
Tayyorgarlik jarayonida hal qilinishi kerak boʻlgan asosiy vazifalar quyidagilardan 
iborat: 
• kamondan otish texnikasi va taktikasini egallash; 
• kamonchining musobaqa mashqida asosiy harakat harakatini bajarishda 
foydalaniladigan harakat sifatlarining maksimal darajada rivojlanishini 
taʼminlash; 
• otish mashqlarida asosiy yukni koʻtaruvchi tananing funksional tizimlarining 
zarur rivojlanish darajasiga erishish; 
• maxsus ruhiy tayyorgarlikning tegishli darajasini taʼminlash; 
• axloqiy va mustahkam irodali fazilatlarni tarbiyalash; 
• muvaffaqiyatli oʻqitish va raqobatbardosh faoliyat uchun zarur boʻlgan nazariy 
bilim va amaliy tajribani olish; raqobatbardosh amaliyotni egallash; 
• oʻq otuvchining tayyorgarligining turli jihatlarining raqobat faoliyatida 
murakkab mukammalligi va namoyon boʻlishi. 
Ushbu vazifalar umumiy shaklda sport mashgʻulotlarining asosiy yoʻnalishlarini 
belgilaydi: texnik, taktik, jismoniy, psixologik va integral. Mashgʻulot jarayonining 
nisbatan mustaqil sohalarga boʻlinishi sport mahoratining tarkibiy qismlari haqidagi 
tasavvurlarni tartibga soladi, ularni takomillashtirish vositalari va usullarini, 
mashgʻulot jarayonini nazorat qilish va boshqarish tizimini maʼlum darajada 
tizimlashtirish imkonini beradi. Shu bilan birga, mashgʻulotlarda va ayniqsa 
bellashuvlarda bu sohalarning hech biri alohida holda namoyon boʻlmaydi, ular eng 
yuqori sport koʻrsatkichlariga erishishni belgilaydigan murakkab kompleksga 
birlashtiriladi. 

---

43 
Shuni taʼkidlash kerakki, tayyorgarlikning har bir jihati uning boshqa 
tomonlarining mukammallik darajasiga bogʻliq boʻlib, ular tomonidan belgilanadi va 
oʻz navbatida ularning darajasini belgilaydi. Masalan, sportchining texnik 
tayyorgarligi kuch, tezlik, chidamlilik, moslashuvchanlik, koordinatsiya qobiliyatlari 
kabi harakat sifatlarining rivojlanish darajasiga bogʻliq. Harakat sifatlarining namoyon 
boʻlish darajasi (masalan, chidamlilik) texnikaning samaradorligi, charchoqni yengish 
uchun aqliy barqarorlik darajasi, buzuvchi omillar taʼsiri ostida raqobat kurashining 
oqilona taktik sxemasini amalga oshirish qobiliyati bilan chambarchas bogʻliq. 
Kamonchilarni sportga tayyorlashning asosiy vositalari sportchilarning malakasini 
shakllantirish va oshirishga bevosita yoki bilvosita taʼsir koʻrsatadigan jismoniy 
mashqlardir. Kamonchilarning sport mashgʻulotlari vositalarining tarkibi sport 
kamonidan otishning oʻziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda otish 
mashqlarining xususiyatlarini hisobga olgan holda belgilanadi.