Qaraqalpaq tiLİNİN` teoriYaliq grammatikasi

Qospa  sózlerdiń  ózine  tán  baslı  belgileri.  Qospa  sózlerdi  hám  olardıń 
túrlerin anıqlawda, olar tiykarınan sóz dizbekleri menen salıstırılıp qaraladı. Bunıń 
sebebi,  qospa  sózler  kelip  shı
ǵıwı,  jasalıw  jolı  boyınsha  sóz  dizbeklerine  barıp 
tireledi.  Tariyxıy  kóz-qarastan  qospa  sóz  keminde  eki  sózdiń  dizbeklesiwi  arqalı 
jasaladı.  Bunday  dizbekler  tildiń  rawajlanıwı  barısında  bir  tutas  qospa  sózge 
aylanıwı  múmkin.  Biraq  sóz  dizbekleriniń  bir  tutas  qospa  sózge  aylanıwı  birden 
bolatu
ǵın  jaǵday  bolmaǵanlıqtan,  olardıń  arasındaǵı  parıqtı  anıqlawdıń 
qıyınshılıǵı da usınnan bolsa kerek.  
Qıyınshılıqtan shıǵıw ushın sózge, sonıń ishinde sózdiń bir túri qospa sózge 
tán belgilerdi anıqlawdan izlew kerek.  

---

 
45 
Til biliminde leksika-grammatikalıq birlik retinde qaralatu
ǵın sózge hám onı 
sóz  dizbeginen  ajıratatu
ǵın  ulıwmalıq  belgiler  dep  semantikalıq,  morfologiyalıq 
hám sintaksislik belgileri atalıp júr.