Qarsffl muhandislik iqtisodiyotinstituti r. X. Ergashev qishloq xo‘ jaligi iqtisodiy oti

rasm. Chorvachilik mahsulotlarining o‘rtacha narxlari, so‘mda

Kartoshka, 1 kg Кагаш, 1 Kg Piyoz, 1 Kg Safazi, 1 Kg

0Ol.O1.2OO8yi( B01.0l.2009 yil 001.01.2010 yil

2. 
   
   rasm. Dehqonchilik mahsulotlarining o‘rtacha narxlari, so‘mda
   

2,5
Birincfai navli un, Guruch, Paxta yog'i O'simlik yog'i Shakar, I kg

1 kg 1 kg (qadoqlangan), 11 (import), 11
SOz'bekiston HQozog'iston SQirg'iziston ESTojikiston

2. 
   
   rasm. Chegaradosh davlatlarda asosiy oziq-ovqat mahsulotlarining o‘rtacha narxlari, AQSH dollari hisobida
   

Mol go'shti, 1 kg Kartoshka, 1 Kg Куог, 1 Kg Sabzi, 1 Kg Pomidor, 1 kg Bodring, 1 kg

ЁЗ O'zbekiston S Qozog’iston Q Qirg’iziston 0 Tojikiston

2. 
   
   rasm. Chegaradosh davlatlarda asosiy oziq-ovqat mahsulotlarining o‘rtacha narxlari, AQSH dollari hisobida (davomi)
   

Q
3.7-rasm.Soliq turlarining ulushi

69
ishloq xo‘jaligi yerlaridan oqilona foydalanish, tuproq unumdorligini oshirish, unumdorligi turlichabo‘lgan yerlardan foydalanishning ijtimoiy- iqtisodiy sharoitlarini tenglashtirish, qishloq xo‘jalik korxonalarini mohyalashtiruvchi maxsus jamg‘armalami shakllantirish, qishloq xo‘jaligi koixonasini soliqqa tortish va soliq toMash mexanizmini soddalashtirish maqsadida Respublika Prezidentining Farmoni bilan, fermer xo‘jaliklari tomonidan to‘lanadigan to‘qqizta soliq turi o‘miga 1999 yilning 1 yanvaridan boshlab qishloq xo‘jaligi korxonalari uchun yagona yer solig‘i joriy qilindi. (3.7-RASM)

Soliqqa tortishda soliq miqdormi yeming sifati (ball-boxiiteti) ga qarab hisoblash va bu jarayonga tabaqalashtirilgan ravishda yondoshish muhim ijtimoiy-iqtisodiy masala bo‘lib, xo‘jalikIarga bir xil iqtisodiy sharoit yaratib berishni ta’minlash imkoniyatini yaratdi. Awalgi soliqqa tortish mexani2mida bu masalalar o‘z yechimini topmagan edi.

Bu holatlami qo‘shni mamlakatlar misolida ko‘radigan bo‘lsak, Tojikiston Respublikasi Soliq kodeksiga asosan (1998 yil 12 noyabr) qishloq xo‘jaligida bir nechta soliq solish ob‘ektlari mayjud. Ular yuridik va jismoniy shaxslar daromadlaridan olinadigan soliq, ko‘chmas mulk va boshqa ob‘ektlar qiymatidan olinadigan soliq, yer solig‘i, qimmatli qog‘ozlar operatsiyasi, qo‘shilgan qiymat, ayrim turdagi tovar va xizmatlar hamda boshqa faoliyatlardan olinadigan soliqlar hisoblanadi.
Qishloq xo‘jaligida asosiy soliq turi yer solig‘i va yer ijara haqi boiib, ulaming qiymati ekin maydonining joylashishi, uning tarkibi va sifatidan kelib chiqqan holda belgilanadi. Bundan tashqari, qishloq xo‘jaligi korxonalari olingan daromaddan quyidagi 9 ta soliq turlarini to‘laydi: qo‘shilgan qiymat solig‘i; daromad solig'i; transportdan foydalanilganlik uchun tolov; yo‘l fondiga ajratma; suvdan foydalanilganlik uchun to‘lov; favqulodda holatlar fondiga ajratma; foyda solig‘i; mulk solig‘i; mahsulot (paxta) sotishdan tushgan to‘lov solig‘i.