Qarshi davlat univerisiteti geografiya va agronomiya fakulteti geografiya o

Mavzuning dolzarbligi: Turkmaniston Respublikasi xilma-xil tabiiy boyliklarga, qulay geografik mavqega, turli mamlakatlar bilan har tomonlama iqtisodiy hamkorlikka ega ekanligi mamlakat hududini yanada batafsilroq o‘rganishni taqozo etadi.
Kurs ishining maqsadi: Turkmaniston Respublikasini dunyo mamlakatlari orasida tutgan o’rnini, ya’ni iqtisodiy-siyosiy geografik o’rnini baholash, tabiiy resurslari, aholisi va mehnat resurslari, boshqa mamlakatlar bilan savdo aloqasi hamda iqtisodiyoti tarkibida yoqilg‘i-energetika sanoati tarmoqlarining o‘rni va rivojlanganlik darajasi kabi xususiyatlarni batafsil o’rganishni va o’zlashtirib borishni ko’zda tutadi.
Kurs ishining obyekti: Turkmaniston Respublikasining ixtisoslashgan sanoat tarmoqlari.
Kurs ishining predmeti: Turkmaniston Respublikasining geografik xususiyatlari, iqtisodiyot tarmoqlarini o‘rganish va baholash, tavsiflash mezonlari.
Kurs ishining vazifalari:

• 
  Turkmaniston Respublikasi yoqilg’i sanoatiga baho berish;
  
• 
  tabiiy resurs salohiyatini baholash;
  
• 
  yoqilg‘i - energetika sanoati tarmoqlarining rivojlanishiga umumiy tavsif berish;
  
• 
  mamlakatlar doirasidagi umumiy xususiyatlar, o’zgarishlar va qonuniyatlar haqida xulosa chiqarish.
  

Kurs ishining hajmi: Ish 5 ta reja, 6 ta rasm, jadval, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar va ilovalar qismidan iborat. Kurs ishi jami 24 sahifadan iborat.

1. 
   Turkmaniston yoqilg’i-energetika sanoatining ahamiyati.
   

Turkmaniston sharoitida yoqilg’i-energetika kompleksi neft, tabiiy gaz qazib olish va elektr energiyasi ishlab chiqarish bo’yicha o’zaro bog’liq tarmoqlar to’plamidir. Respublikaning yoqilg’i-energetika kompleksi uchta tarmoqlararo komplekslardan iborat: neft, gaz va energetika.

1-rasm. Turkmanistonning geografik o’rni.
Neft eng qimmatli sanoat xomashyosini anglatadi, uning ko’lami cheksizdir. Neftdan benzin, kerosin, dizel yoqilg’isi, har xil turdagi yog’lar, moylash materiallari va boshqalar olinadi. U kimyoviy moddalar, sintetik kauchuk, to’qimachilik tolasi, plastmassa, sintetik yog’lar, alkogol, organik kislotalar, erituvchilar va xalq xo’jaligi uchun qimmatli bo’lgan boshqa mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun ishlatiladi.
Neft sanoati quyidagi texnologik jarayonlarni o’z ichiga oladi: qidiruv ishlari, ekspluatatsiya burg’ulash, neft qazib olish, neftni suvsizlantirish, neftni tashish — neftni qayta ishlash zavodlariga — neft mahsulotlarini tashish. Hozirgi vaqtda ishlab chiqarilayotgan barcha neft konlari G’arbiy Turkmanistonda (Nebit-Dagskoye, Kumdagskoye, Chelekenskoye, Koturdepin, Barsa-Helmesskoye, Burunskoye, Kamishlyjinskoye, Okaremskoye, Go-grandagskoye) to’plangan. Neft Sharqiy Kaspiy dengizida (Cheleken yarim orolida), Jdanov, Livanov va boshqalarning bankalarida qazib olinadi. Ushbu mintaqadagi neft tarkibida oltingugurt miqdori past (0,08-0,26%), azot miqdori 0,24% dan oshmaydi.