Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «neft va gaz quduqlarini sinash»
Download 2.8 Mb. Pdf ko'rish
|
Маъруза МТ Синаш Чопэтиш
|
2.1-rasm. Quduq konstruksiyasini birinchi varianti. Ayrim hollarda burg‘ilash davrida mustahkam bo‘lmagan tog‘-jinslari, murakkabliklar, shu darajada jadallashadiki, himoya quvuri tushurilmasdan bulak 15 imkoniyati yo‘k. Masalan bir o‘rganadigan holat uchun 1600-1640 m chuqurlikda plastik gilli qatlamlar bo‘lishi kuzatiladi. Shu konni burg‘ilash, burg‘ilashni tajribaga asoslangan holda ruxsat etiladigan kattaligiga rioya qilish zarur. Agar yuvuvchi suyuqlik kichik suv bera oluvchanlikka va uning zichligi 1900 kg/m 3 dan kichik bo‘lmasa quduqni qurish jarayoni murakkablashmaydi. Ammo bunday zichlikdagi suyuqlik ko‘plab gorizontlarda yutiladi. Shuning uchun birinchi variant konstruksiyasiga qo‘yidagicha o‘zgartirish kiritamiz: birinchi himoya quvurini 1550 m chuqurlikkacha tushirish; 1680 m gacha bo‘lgan chuqurlikka, plastik qatlam ikkinchi himoya tizmasi «xvostovik» (dumcha) bilan izolyasiya qilinadi. (3-v) yuqori oraliqlarni burg‘ilash vaqtida o ≈1,15 bo‘lgan plastik gilli qatlamlarda o ≥1,9, undan pastga undan ham engil bo‘lgan o ≈1,6 eritma ishlatiladi. Quduqni loyihalash jarayonida burg‘ilash usulini, burg‘ilash texnologiyasini darajasini va quduq stvolini profilini ham qanday darajada bo‘lishini hisobga olish kerak. Chunki burg‘ilash mobaynida himoya quvurlari burg‘ilash quvurlari va qulflarini hamda burg‘ini tegishli natijasini emiriladi. Agar konduktor yoki oraliq himoya tizmalariga favvoraga qarshi uskunalar o‘rnatilishi lozim bo‘lsa, u holda bu tizmalarni tushirish chuqurligini, aynan izlov kidiruv va gazli quduqlar uchun quduqda otqin ro`y bergan vaqtda preventor yopilganidan keyin quduqda hosil bo‘ladigan eng yuqori bosimli hisobga olish maqsadga muvofiqdir. Demak tushiriladigan himoya tizmani chuqurligi ya’ni boshmog‘i qatlamni gidroyorilish oralig‘idan chuqurda bo‘lishi lozim. Mahsuldor qatlam qancha chuqurlikda yotsa undagi qatlam bosimi yuqori bo‘ladi, quvur ichidagi ortiqcha bosim ham yuqori bo‘ladi, priventorni yopish ehtiyoji bo‘lsa tizma ichidagi ortiqcha bosim oshib ketishi katta diametrli himoya quvurini ishdan chiqishiga olib keladi. Shuning uchun, agar yuqori oraliqlar katta diametrli bo‘lsa mahsuldor qatlamni ochishda hosil bo‘ladigan yuqori ichki ortiqcha bosim himoya tizmalarini zararlanmasligi uchun, quduqni yuqori uchastkasida qo‘shimcha mustahkamligi bo‘yicha chidamli bo‘lgan himoya quvurlari bilan yopiladi. Demak, odatda yuqori oraliqlar bir nechta himoya quvurlari bilan yopiladi. |
