Fanning nomi: Tarbiya.
O’qituvchi: Olimova Gulnoza.
2-MAVZU: Shaxsning shakllanishida diniy tarbiya va diniy tasavvurlar. Dunyo dinlari g’oyalarida insonparvarlik.
1.1. Mashg’ulotni olib boorish texnologiyasi
Mavzu
|
Shaxsning shakillanishida diniy tarbiya va diniy tasavvurlar. Dunyo dinlari g’oyalarida insonparvarlik.
|
Dars vaqti: 2 soat
|
Talabalar soni 30 nafagacha
|
Mashg’ulot shakli
|
Nazariy, amaliy
|
Ўқув машғулот режаси
|
1. Insonning kelib chiqishi haqidagi diniy qarashlar.
2. Inson kelib chiqishining an`anaviy ilmiy nazariyalari.
3. Noan`anaviy ilmiy nazariyalar.
|
O’quv mashg’ulotining maqsadi: Insonning kelib chiqishi haqidagi diniy qarashlar mohiyatini tushuntirish;An`anaviy ilmiy nazariyalar to`g`risida ma`lumot berish. Noan`anaviy ilmiy nazariyalar mazmun mohiyatini tushuntirish. O`quvchilar ongida insonning vujudga kelishi haqidagi qarashlar , hamda nazariyalar haqida tushunchalarni shakllantirish;
|
O’quv mashg’ulotining natijalari:Diniy qarashlar mohiyatini aytib beradilar; An`anaviy ilmiy nazariyalarni sanab beradilar. Noan`anaviy ilmiy nazariyalar haqida gapirib beradilar.
|
Pedagogik vazifalar:
|
O’quv faoliyati natijala:
|
Pedagogik vazifalar:
Insonning kelib chiqishi haqidagi diniy qarashlar mohiyatini tushuntirish;
An`anaviy ilmiy nazariyalar to`g`risida ma`lumot berish.
Noan`anaviy ilmiy nazariyalar mazmun mohiyatini tushuntirish.
|
O’quv faoliyati natijalari:
Diniy qarashlar mohiyatini aytib beradilar;
An`anaviy ilmiy nazariyalarni sanab beradilar.
Noan`anaviy ilmiy nazariyalar haqida gapirib beradilar.
|
O’qitish metodlari
|
Ma’ruza, savol-javob.
|
O’qitish shakillari
|
Jamoaviy.
|
O’qitish vositalari
|
Doska, ma’ruza matni, tarqatma materiallar.
|
O’qitish sharoiti
|
O’quv xonasi.
|
Qaytar aloqaning usul va vositalari
|
Og’zaki nazorat, savol-javob.
|
1.2. Mashg’ulotning texnologik xaritasi
Ish bosqichlari
|
Faoliyat mazmuni
|
O’qituvchi
|
Talaba
|
1-bosqich. Mavzuga kirish qismi.
(15 daqiqa)
|
Tashkiliy qism:
O’quvchiar bilan salomlashadi
O’quvchilarning darsga tayyorgarligini tekchiradi
Yo’qlama qiladi
Baholash mezonlarini yetkazadi (1-ilova)
O’tgan mavzu bo’yicha o’quvchilarning bilimlarini suhbat shaklidagi savollar bilan jonlantiradi
Yangi mashg’ulot rejasi, uning maqsadlari va rejalashtirilgan natijalarini aytadi hamda ularni o’rganishning ahamiyatini izohlaydi.
|
Tinglaydilar
Tinglaydi va savollarga javob beradi.
Tinglaydi va mavzuni yozib oladi
|
2-bosqich. Asosiy qism.
(55 daqiqa)
|
2.1 Yangi mavzuning bayoni
Faollashtiruvchi savol va topshiriqlar (2-ilova)
2.2 Yangi mavzu slaydi (3-ilova)
2.6 Mavzuni mustahkamlash uchun savollar (4-ilova)
|
Talabalar berilgan savollarga javob beradilar va yozib oladilar
O’z mustaqil fikirlarini yozishadi
O’z mustaqil fikirlarini bildirishadi
|
3-bosqich. Yakuniy qism.
(10 daqiqa)
|
3.1. Mavzuning yakuniy qismi bo’yicha xulosa qilinadi
3.2 Talabalarning faoliyati tahlil qilinadi va baholanadi
3.3 amaliy mashg’ulot (5-ilova)
3.4 Uyga vazifa beriladi. Mavzuni o’qib islom dinida insonparvarlik g’oyalari mavzusida yozib kelib. (6-ilova)
|
Tinglaydilar va savollar beradi
Berilgan vazifani yozib olishadi.
|
1-ilova
“Tarbiya” fanidan o’quvchilarning bilimini baholash mezoni
T\R
|
Mezonlar
|
Baho
|
1
|
Xulosa va qaror qabul qilish. Ijodiy fikirlay olish. Mustaqil mushohada yuritish.
Amalda qo’llay olish. Mohiyatini tuushunish. Bilish, aytib berish. Tasavvurga ega bo’lish.
|
5
|
2
|
Mustaqil mushohada yuritish. Amalda qo’llay olish. Mohiyatini tuushunish. Bilish, aytib berish. Tasavvurga ega bo’lish.
|
4
|
3
|
Mohiyatini tuushunish. Bilish, Aytib berish. Tasavvurga ega bo’lish.
|
3
|
4
|
Aniq tasavvurga ega emaslik. Bilmaslik.
|
2
|
2-ilova
Bilimlarni jonlashtirish uchun savollar.
1.Insonning yaratilishi to’g’risidagi qarashlar?
2. Inson va uning tabiatdagi o’rni?
2. Insonning kelib chiqishi haqidagi diniy qarashlar nimalarni bilasiz?
3.insonning jamiyatdagi o’rni?
4.diniy muqaddas manbaalar qaysilar?
5. Hadis nima?
Yangi mavzu bayoni: Yangi mavzuni o’qituvchi slaydlar orqali tushuntirib beradi. Tushunchalar izohlanadi.
3-ilova
Yangi o`quv materialini slaydli taqdimoti
1. Insonning kelib chiqishi haqidagi diniy qarashlar.
Insonning yaratilishi to`g`risida diniy qarashlar
Qur`oni Karimda bu jarayon quyidagicha ifodalangan: “… biz insonni loyning sarasidan yaratdik. So`ngra uni (inson naslini) mustahkam qarorgoh (bachadon)dagi maniy qildik. So`ngra maniyni laxta qon qilib yaratdik, bas, laxta qonni parcha go`sht qilib yaratdik, bas, parcha go`shtni suyaklar qilib yaratib,suyaklarga go`sht qopladik, so`ngra (unga jon kirgizib, oldingi holidan butunlay boshqacha bir vujudni paydo qildik) ”
Nasroniylikning muqaddas kitobi “Injil”da aytilishicha “…Yana xudo: o`z suratimizga ko`ra, o`zimizga o`xshash odamni yarataylik. U dengizdagi baliqlar, ko`k yuzidagi parrandalar, chorvalar, ha, butun yer yuzi va yerda harakat qiluvchi barcha maxluqlar ustidan hokimlik qilsin ”, - dedi. Shunday qilib xudo o`z suratida, ilohiy suratda yaratdi. Ularni erkak va xotin qilib yaratdi.o`sha paytda Xudovandi Karim yerning tuprog`idan odamni yasab, uning dimog`iga hayot nafasini pufladi. Shu yo`sinda odam tirik jon bo`ldi.
Buddaviylik dinida ta`kidlanishicha, voqelik nomoddiy zarracha hisoblangan draxma harakatidan iborat. Bunda har bir alohida mavjudotga doim harakatda bo`lgan kuchlarning o`tkinchi yig`indisi sifatida qaraladi. Jumladan, hayot ham abadiy qonunlarga ko`ra va ularga bog`liqlikda paydo bo`lib yana yo`qolib turadi.
2. Inson kelib chiqishining an`anaviy ilmiy nazariyalari.
Antropogenez – insonning vujudga kelishi haqidagi masaladir.Unda grekcha “antropos” iborasi-inson, grekcha “ genesis” iborasi-ildizlar degan ma`noni bildiradi.
|
Antroposotsiogenez- deb, inson va jamiyatning vujudga kelishi, shakllanishi muammolariga aytiladi.
|
Insonning vujudga kelishi, borliqning yuzaga kelishi va yerda hayotning paydo bo`lishi masalasi bilan bog`liq bo`lgankonsepsiyalar.
|
Fizik-ximik evolutsiya konsepsiyasi
|
Mazkur konsepsiya hozirgi davr tabiiy-ilmiy va ijtimoiy bilimlar sohasida eng keng tarqalgan konsepsiya hisoblanadi. Uning ilmiy asoslarini I.Kant (1724-1804) va P. Laplasning (1749-1824) quyosh sistemasining vujudga kelishi to`g`risidagi kosmogonik gipotezalari, ingliz olimi Charlz Darvinning (1809-1882) 1871-yilda “Insonning vujudga kelishi va jinsiy tanlanish” asarida olg`a surilgan gipotezalari, akademik A.I.Oparinning (1894-1980) 1922-yili “Hayotningvujudga kelishi” asarida olg`a surgan “kooservat moddalar” g`oyasi va biologiya fanlarining yutuqlari tashkil qiladi.
|
Kreatsionizm konsepsiyasi
|
Dunyoning va insonning vujudga kelishi haqida mavjud dunyoviy va milliy dinlar o`ziga xos qarashlarini ishlab chiqishgan. Bu konsepsiyaga ko`ra, hayoy o`tmishga yuz bergan g`ayritabiiy vo`qea natijasida vujudga kelgan.
|
O`z-o`zidan vujudga kelish konsepsiyasi.
|
Bu konsepsiya notirik jismlardan hayotning paydo bo`lishi mumkinligi haqida bo`lib, kreatsionizmga muqobil konsepsiya sifatida Qadimgi Misr, Bobil va Xitoyda tarqalgan edi.
|
Doimiy (Statsionar) holatli konsepsiyasi
|
Bu konsepsiyaga muvofiqYer hech qachon paydo bo`lgan emas, u doimo mavjud bo`lgan, u hamma vaqt hayot uchun mos bo`lib, juda kam darajada o`zgargan. Yerdagi hayot turg`un, doimiy holatdadir.
|
Panspermiya konsepsiyasi
|
Bu konsepsiya o`z e`tiborini hayotning paydo bo`lishi masalasiga qaratmaydi, balki uning to`satdan vujudga kelishi haqida fikr yuritadi. Hayot turli davrlarda va koinotning yoki galaktikaning turli qismlarida bir yoki bir necha marta vujudga kelgan bo`lishi mumkin.
|
 Koinot
 Yaqin kosmos
 Quyosh
 Ekologiya
Tektonizm
Seysmizm
   Antroposotsiogenez Vulkanizm
Tabiiy atom reaktorlari
Etologik adaptatsiya
Mutatsiya
Metislashuv va genlar dreyfi
Tabiiy tanlanish
Xromosomalar miqdorining kamayishi
Noan`anaviy ilmiy nazariyalar.
Insonning kelib chiqishi to`g`risidagi noananaviy ilmiy nazariyalar va asosiy tushunchalar:
Quvvat – axborot nazariyasi
Oqsil nazariyasi
Madaniyat nazariyasi
O`zaro munosabatlar nazariyasi
Inson kelib chiqishining sinergetik tushuntirilishi
4-ilova
4-ilova
Nazorat uchun savollar?
1. Jahoniy dinlarda inson kelib chiqishi talqinining umumiy va xususiy jihatlarini tushuntirib bering.
2. Inson paydo bo`lishining fizik-ximik konsepsiyasi qanday asoslarga suyanadi?
3.Shaxsning shakillanishida diniy tarbiya va diniy tasavvurlarni izohlang?
4.Jamiyat rivojiga insonlarning o’rni.
5-ilova
Amaliy mashg’ulot:
Sinf kichik guruhlarga bo’linib har bir qator alohida 1-qarot islom dinida, 2-qator nasroniylik dinida, 3-qator buddaviylik dinida.
Insonning yaratilishi to’g’risidagi diniy qarashlar haqida ma’lumot yozing..
6-ilova
Uyga vazifa: Mavzuni o’qib islom dinida insonparvarlik g’oyalari mavzusida yozib kelib.
Fanning nomi: Tarbiya.
O’qituvchi: Olimova Gulnoza.
3-MAVZU: Diniy manbalarning shaxs tarbiyasiga ta’siri. Jahon dinlarida ilm olishga targ’ib qilinishi.
1.1. Mashg’ulotni olib boorish texnologiyasi
Mavzu
|
Diniy manbalarning shaxs tarbiyasiga ta’siri. Jahon dinlari ilm olishga targ’ib qilinishi.
|
Dars vaqti: 2 soat
|
Talabalar soni 30 nafagacha
|
Mashg’ulot shakli
|
Nazariy, amaliy
|
Ўқув машғулот режаси
|
Islom dinida tarbiyaning o’rni.
Muqaddas man’baalarda inson tarbiyasiga e’tibor.
Jahon dinlarida ilm olishga e’tibor.
|
O’quv mashg’ulotining maqsadi: Insonning kelib chiqishi haqidagi diniy qarashlar mohiyatini tushuntirish;An`anaviy ilmiy nazariyalar to`g`risida ma`lumot berish.
O’quv mashg’ulotining natijalari Diniy qarashlar mohiyatini aytib beradilar; An`anaviy ilmiy nazariyalarni sanab beradilar.Noan`anaviy ilmiy nazariyalar haqida gapirib beradilar.
|
Pedagogik vazifalar:
Insonning kelib chiqishi haqidagi diniy qarashlar mohiyatini tushuntirish;
An`anaviy ilmiy nazariyalar to`g`risida ma`lumot berish.
Noan`anaviy ilmiy nazariyalar mazmun mohiyatini tushuntirish.
|
O’quv faoliyati natijalari:
Diniy qarashlar mohiyatini aytib beradilar;
An`anaviy ilmiy nazariyalarni sanab beradilar.
Noan`anaviy ilmiy nazariyalar haqida gapirib beradilar.
|
O’qitish metodlari
|
Ma’ruza, savol-javob.
|
O’qitish shakillari
|
Jamoaviy.
|
O’qitish vositalari
|
Doska, ma’ruza matni, tarqatma materiallar.
|
O’qitish sharoiti
|
O’quv xonasi.
|
Qaytar aloqaning usul va vositalari
|
Og’zaki nazorat, savol-javob.
|
1.2. Mashg’ulotning texnologik xaritasi
Ish bosqichlari
|
Faoliyat mazmuni
|
O’qituvchi
|
Talaba
|
1-bosqich. Mavzuga kirish qismi.
(15 daqiqa)
|
Tashkiliy qism:
O’quvchiar bilan salomlashadi
O’quvchilarning darsga tayyorgarligini tekchiradi
Yo’qlama qiladi
Baholash mezonlarini yetkazadi (1-ilova)
O’tgan mavzu bo’yicha o’quvchilarning bilimlarini suhbat shaklidagi savollar bilan jonlantiradi
Yangi mashg’ulot rejasi, uning maqsadlari va rejalashtirilgan natijalarini aytadi hamda ularni o’rganishning ahamiyatini izohlaydi.
|
Tinglaydilar
Tinglaydi va savollarga javob beradi.
Tinglaydi va mavzuni yozib oladi
|
2-bosqich. Asosiy qism.
(55 daqiqa)
|
2.1 Yangi mavzuning bayoni
Faollashtiruvchi savol va topshiriqlar (2-ilova)
2.2 Yangi mavzu slayd (3-ilova)
2.3 Mavzuni mustahkamlash uchun savollar (4-ilova)
2.4 Mavzu yuzasidan har bir qator savol tuzadi va o’zaro savol javob qilinadi.
(5-ilova)
|
Talabalar berilgan savollarga javob beradilar va yozib oladilar
O’z mustaqil fikirlarini yozishadi
O’z mustaqil fikirlarini bildirishadi
|
3-bosqich. Yakuniy qism.
(10 daqiqa)
|
3.1. Mavzuning yakuniy qismi bo’yicha xulosa qilinadi
3.2 Talabalarning faoliyati tahlil qilinadi va baholanadi
3.3 Uyga vazifa beriladi. O`tilgan mavzuni o`qib kelish, mavzuga oid savollarga javob topish (6-ilova)
|
Tinglaydilar va savollar beradi
Berilgan vazifani yozib olishadi.
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
