Qo‘shma gap qismlari va ularni bog‘lovchi vositalar bilib oling. Qo‘shma gapni tashkil etgan sodda gaplar qo‘shma gap qismlari sanaladi. Bu qismlarni

 
167-mashq. Qadimgi Rim faylasufi Senekaning «Yoshlikning o‘tayotganini hech kim 
his qilmaydi, lekin u o‘tib ketganidan keyingina hammaga seziladi» degan gapi 
asosida quyidagi savollarga javob bering. Javoblaringizda qo‘shma gaplardan 
foydalaning. 
1. Yoshlik nima? 
Javob: _____________________________________________________________ 
2. Yoshligingizni qanday foydali ishlarga sarf etmoqdasiz? 
Javob: _____________________________________________________________ 
3. Yoshlikda inson qaysi fazilatlarga ega bo‘lishi kerak? 

---

Muallif: Fazliddin O‘taganov 
 
https://t.me/Davlat_tili_uzbek_tili 
 
29 
Javob: _____________________________________________________________ 
BARDOSH – 1. Chidam, sabr, toqat, dosh berish quvvati. 2. Iroda, qat’iyat. 
MURUVVAT – Odamgarchilik yuzasidan qilingan yaxshilik; saxovat, himmat. 
SHIJOAT – Harakat, faoliyatda mardona, jasoratli intilish; mardlik, jasorat. 
 
KO‘CHIRMA GAPLI QO‘SHMA GAPLAR 
 
Bilib oling. So‘zlovchi ba’zand o‘z nutqida birovning gapini aynan keltiradi.
→Birovning aynan keltirilgan gapi ko‘chirma gap, so‘zlovchining gapi esa muallif 
gapi deyiladi.
→Muallif gapi va ko‘chirma gapdan tashkil topgan qo‘shma gapga ko‘chirma gapli 
qo‘shma gap deyiladi. 
Izoh: Muallif gap alohida kesimli, ko‘chirma gap alohida kesimli gap sanaladi, 
shuning uchun ikkisi bir bo‘lib qo‘shma gapni hosil qiladi. Faqat birovning gapi 
qatnashgan gapli qo‘shma gap… 
171-mashq. Matnni o‘qing, ko‘chirma gaplarni aniqlang, ularning muallif gapidan 
farqini tushuntiring. 
Bir kishi ulug‘ bir hakimning ziyofatiga bordi. U behuda so‘zlarni haddan ortiq 
ko‘p gapirdi va so‘z orasida: «Ko‘p so‘zladim. Endi so‘zlashni bas qilay», - dedi. 
Hakim unga e’tiroz bildirdi: «Yo‘q, sen hali so‘z so‘zlaganing yo‘q!» 
Dag‘al tillar go‘zal so‘zlar bunyod etmas, 
To‘ti hech vaqt qarg‘a nutqin irod etmas. (« To‘tinoma»)