Qo`ysintoshga

Mavzuning o`rganilganlik darajasi. Boshlang`ich sinf o`quvchilarini mustaqil o`qishga o`rgatish masalasi bilan metodist olimlar oldindan qiziqib kelaganlar. O`quvchilarning mustaqil o`qishga o`rgatish sinfdan tashqari o`qish darslarining asosiy vazifasi ekanligi metodik adabiyotlarda qayd etilgan. Bu sohada ilmiy-tadqiqot ishlari olib borilgan. Boshlang`ich ta'limda mazkur soha bo‘yicha rus metodist olimlari N.N.Svetlovskaya, O.V.Djejeley V.I.Ionovalarning ilmiy ishlari, darslik va qo`llanmalari nashr etilgan. Mustaqillik yillarida sinfdan tashqari o`qish darslarini tashkil etish bo`yicha B.Ma'qulova tadqiqot ishi olib borgan. Tadqiqot isida sinfdan tashqari o`qish darslarining maqsad va vazifalarini, uning ta`limiy-tarbiyaviy ahamiyatini yoritib bergan. Sinfdan tashqari o`qish uchun badiiy asarlar tavsiya etish tamoyillarini ishlab chiqilgan. Sinfdan tashqari o`qish darslarini tashkil etish usullarini yoritib berilgan. Hozirgi davr talabi bu ishlarni takomillashtirishni taqozo etadi. “Ona tili o`qitish metodikasi”⁶, X.G`ulomova va U. Shermatovalarning “Kitob o`qishni sevamiz”⁷ qo`llanmalarida ham o`quvchilarda mustaqil o`qish ko`nikmalarini shakllantirish masalalari yoritilgan, o`qish uchun asarlar tavsiya etilgan. Shuningdek matbuotda bir qancha mеtodist va o`qituvchilarning maqolalari e'lon qilingan. Jumladan, profеssor Q.Abdullaеva, K.Qosimova, O. Safarov, S.Matchonov, B.Maqulova, T.Adashboyеv, Е.Abduvalitov, D.Shodmonqulova, X.G‘ulomovalarning o`quv va mеtodik qo`llanmalari, maqolalari nashr etilgan. Ularda kitob tanlash tamoyillari, sinfdan tashqari o`qish darslari mavzulari, yozuvchi va shoirlar bilan tashkil etiladigan uchrashuvlar, sinfdan tashqari o`qish darslarida yozuvchi va shoirlarning asarlarini o`rganish, sinfdan tashqari o`qish darslarida krossvordlar, ta'limiy o`yinlardan foydalanish bo`yicha metodik tavsiyalar berilgan. “Kitobim - oftobim” qo`llanmasi B. Ma`qulovalar tomonidan yangilandi, lekin kitob hozirgi davr talablari asosida yangilanishni taqozo etmoqda. Chunki darslikdagi ayrim asarlar “Kitobim - oftobim” qo`llanmasida takrorlangan. taqozo etadi.

Kompyuter texnologiyasining keng tarqalishi, televizon ko`rsaruvlari va radio eshittirishlari ko`lamining kengayishi bolalarning kitob o`qimay qo`yishlariga sabab bo`layotgan bir paytda ularga kitobning, badiiy adabiyotning o`rnini hech narsa bosa olmasligini, hech narsa kitobdek hamroh bo`la olmasligini tan olishlariga erishish sinfdan tashqari o`qish darslaridagina amalga oshiriladi.

Hozirgi kunda badiiy ijodda mavzularning xilma-xilligi, bolalar adabiyotidagi o`zgarishlar, jamiyat taraqqiyoti ta`sirida bolalar dunyoqarashining kengayib borayotgani, ўқувчиларнинг мустақил ўқиш кўникмаларини шакллантиришни- sinfdan tashqari o`qish дарсларини axborot texnologiyalari asosida tashkil etish imkoniyatlarining kengligi mazkur mavzuning dolzarbligini ko’rsatadi.