Qulmanov shohsaidning dars ishlanmasi

100g
suvda eruvchanligi gr.

1	Metil spirt			-97	64,7
2	Etil spirt			-114	78,3
3	Н-Propil spirt			-126	97,2
4	Н-Butil spirt			-90	117,7	7,9
5	Izobutil spirt			-108	107,9	10,2
6	Ikkilamchi butyl spirt			-114	99,5	12,5
7	Uchlamchi butil spirt			25,0	82,5
8	Н-Pentil spirt			-78,5	138,0	2,3
9	Н-Geksil spirt			-52	155,8	0,6
10	Н-Gentil spirt			-34	176,3	0,2
11	Н-Оktil spirt			-16	194,0	0,05
12	Н-Оktadetsil spirt			59,5	210,5	-

2jadval

6-ILOVA

Guruhlarga savollar
1.Necha atomli spirtlarni bilasiz?
2.Bir atomli spirtlarga misol keltiring.
3.Metil spirt va etil spirtlarini farqlari qanday?

Mavzuni mustahkamlash 7-ILOVA

Birinchi guruh klaster usulida savollarga javob beradi. 8-ilova





9-ILOVA
Ikkinchi guruh venna diagrammasi usulida savollarga javob beradi








Uchinchi guruh T-sxema usulida savollarga javob beradi
10-ILOVA



11-ILOVA
«ENG ZAIF HALQA» O’YINI
Ish uchun zarur:

1. 
   Savollar to‘plami alohida qog‘ozlarda
   
2. 
   Guruhdagi O’quvchilar soni bo‘yicha qur’a tashlash uchun raqamlar
   

3. Toza qog‘oz, ruchka


Ish yo‘li:
1.O‘qituvchi butun guruh bilan ish olib boradi
2.O’quvchi nutqini rivojlantiradi
3.O‘z fikrini himoya qilishga
4.Javoblarni tahlil qilishga
Ishni olib borish:
1.Barcha o’quvchilarga savollar to‘o’uvchi javob beradi.
3. O‘qituvchi nechta to‘g‘ri javob berilganligini hisoblab boradi.
4.“ Eng zaif halqa” ya'ni o’quchi aniqlanadi.


Savollar to‘plami:

1. 
   Kislorodli organik birikmalar klassifikattsiyasi qanday?
   
2. 
   Spirtlar va ularning turlarini ayting?
   
3. 
   Bir atomli spirtlarning umumimy formulasi, gomologik qatorini ko`rsating?
   
4. 
   Fizik va kimyoviy xossalarini ayting?
   
5. 
   Tibbiyotdagi spirtlar ahamiyatini ayting?
   
6. 
   Ikki va uch atomli spirtlar tuzilishi, olinishi ko`rtasing?
   

12-ILOVA
Tajriba


Spirtlarning xossalarini o’ rganish


Spirtlarning eruvchanligini aniqlash
Kerakli jihoz va reaktivlar: metil spirt, etil spirt, amil spirt, probirkalar.
Ishni bajarish tartibi:

Beshta probirka olib ularga metil, etil, amil spirtlardan 2 ml dan quying va ularga bir necha tomchidan suv tomizing. Barcha aralashmalarni yaxshilab chayqating. Probirkalardagi aralashmaning eruvchanligiga va rangi o’zgarishiga e`tibor bering. Nima uchun metil va etil spirtlar suv bilan har qanday nisbatda aralashadi?

Natriy alkogolyatning hosil qilinishi
Kerakli jihoz va reaktivlar: probirka, filtr qog`oz, gaz o`tkazgizchli nay, qisqich, pipetka, etil spirti, natriy metali.
Ishni bajarish tartibi:

Quruq probirkaga 3—4 ml absolyut etil spirt quyilib uning ustiga filtr qog`oz orasida siqib, kerosini quritilgan va oksid pardasidan tozalangan natriyning bug`doy donidek bir bo`lagi solinadi. Probirkaning og`zi gaz o`tkazgich to`g`ri nay o`rnatilgan probka bilan bekitiladi va havoning xammasi (qaldiroq gaz) chiqib ketguncha bir oz kutib turilib, vodorod yondiriladi. Natriy metali bilan spirt orasidagi reaksiya tugagach hosil bo`lgan natriy alkogolyat (etilat natriy) ajratib olinib, unga suv quyilsa, u parchalanadi.

E ritmaga qizil lakmusli qog`oz botirilsa, uning rangi ko`karadi, chunki natriy etilat suv ta'sirida parchalanganda o’yuvchi natriy hosil bo`ladi. Buni tubandagi reaksiyadan ko`rishimiz mumkin:

13-ILOVA





Kelgusi darsga uy vazifa:


10 sinf darslikdan spirtlar mavzusini o’qish va savollarga javob topib kelish:
1)Spirtlar molekulasidagi gidroksil druppalarining soniga qarab qanday turlarga bo’linadi?
2)Ko’p atomli spirtlarni qaysi reaktiv yordamida aniqlash mumkin?
3) Spirtlarning xossalari haqida nimalarni bilasiz?
4)Spirtlarning ishlatilishi haqida nimalarni bilasiz?
Adabiyotlar: 1. I.M. Primuhamedov, A.Shukurov. «Organik kimyo»dan amaliy
qo'llanma. T., 2006.
2. I.M. Primuhamedov. «Organik kimyo». T., 2006.