Qüvvələrinin əzm və qüdrətinə arxalanaraq, çətin və ağır

Qanaxmanın növləri və xüsusiyyətləri. Damar zədələndikdə 
qanaxma baş verir. 
Qanaxma
zədələnmiş qan damarından qa-
nın kənara çıxmasına deyilir. İnsanın qan damarlarında bədən 
qanının ¾ hissəsi dövr edir. ¼ hissəsi bəzi orqanlarda (dalaqda, 
qara ciyərdə, ağciyər və dəridə) ehtiyat halında saxlanılır. Qa-
nın miqdarı azaldıqca qan təzyiqi düşür, baş beynin, ürəyin və 
digər orqanların qanla təchizatı pozulur. Qanaxma zamanı 2- 
2,5 litr qan itirildikdə ölümlə nəticələnir. Qanaxma 2 yerə bölü-
nür: Daxili və xarici qanaxma (daxili qanaxma: parenhimatoz; 
xarici qanaxma: arterial, venoz və kapilyar aiddir). 
Arterial qanaxma
ürəkdən ətraflara qan aparan arteriya da-
marlarının zədələnməsilə baş verir. Bu, qanaxmanın qorxulu 
növüdür, qanın əlamətləri al-qırmızı rəngdə, nəbz tezliyi ilə ax-
masıdır. Arterial qanaxmalar venoz qanaxmalara nisbətən az tə-
sadüf edilir, çünki bədən səthinə gələn arteriyalar çox azdır. Ar-
terial qanaxma həyat üçün qorxuludur. Arteriyalar zədələndik-
də qan fəvvarə kimi xaricə çıxır. Qanın arterial damardan ax-
ması onun al - qırmızı olması ilə müəyyən olunur.
 
Venoz qanaxma
arterial qanaxmadan fərqli olaraq qan yara-
dan fasiləsiz surətdə, lakin şırnaq yaratmadan axır, rəngi tünd 
qırmızı olur.Bu cür qanaxmalar ən çox venaların zədələnməsi 
zamanı baş verir. Bu qanaxma həyat üçün təhlükəlidir. 

---

159 
Kapilyar qanaxma
dərinin, dərialtı toxumaların və əzələlərin 
nazik damarları zədələnərək baş verir. Bu qanaxma cüzi zədə-
lənmələrdən baş verə bilər. Qan kapilyarlarda yavaş, surətlə və 
aşağı təzyiqlə axdığına görə bu cür qanaxmanı saxlamaq asan-
dır (şəkil 75).

Şəkil 75. Qanaxmanın növləri